Je hebt het misschien weleens voorbij horen komen in de media: 'Er is ook veel kritiek, op Twitter zeggen mensen...' Maar hoe representatief is Twitter en waarom wordt het door sommige journalisten gebruikt als referentiekader? We vroegen het experts.
Gisteren werd Twitter in Hart van Nederland weer aangehaald als referentiekader bij een item over de 'Week van de Lentekriebels'. Tijdens deze themaweek wordt op basisscholen aandacht besteed aan seksuele vorming. Aangewakkerd door nepnieuws wordt er online flink gediscussieerd over wat er precies wordt onderwezen op scholen en wat de meningen daarover zijn.
'Er is ook kritiek, op Twitter'
In het item van Hart van Nederland over de reacties op de 'Week van de Lentekriebels' wordt gezegd: 'Op school is iedereen positief, maar op Twitter is er ook kritiek.' En het nieuwsprogramma is lang niet het enige medium dat soms zegt dat er ergens kritiek over is, opgemaakt uit berichten op Twitter.
Maar je kunt je afvragen hoe representatief Twitter is en of daar niet vooral een groep met bovengemiddeld mondige mensen actief is, waardoor het al heel snel lijkt dat heel veel mensen boos zijn of iets vinden, terwijl het in werkelijkheid maar om een kleine groep mensen gaat.
Hoeveel mensen gebruiken Twitter?
Over hoeveel mensen in ons land Twitter gebruiken, weet Tim Jonker van Newcom Research en Consultancy alles. Jaarlijks monitort dit bedrijf welke sociale media worden gebruikt door Nederlanders en in welke mate. "In januari 2022 waren er 3,5 miljoen gebruikers op Twitter. In januari 2023 is dat gedaald naar 3,1 miljoen."
Maar niet elke gebruiker is een zogenoemde actieve gebruiker, er zijn veel 'slapende' gebruikers, legt hij uit, "Van die 3,1 miljoen gebruikers, zitten 1,1 miljoen mensen dagelijks op het platform. En als je het echt hebt over mensen die zelf tweets plaatsen, zijn het er 1,5 miljoen. Dat zijn mensen die afgelopen maand zelf iets hebben geplaatst."
'Er zitten meer mensen op korfbal'
Twitteraar Niels Kalkman beweerde gisteren dat Twitter geen representatief medium is, omdat er meer mensen op korfbal zouden zitten dan op Twitter. Maar dat laatste klopt niet. "We hebben 90.000 leden", vertelt Erik Broeren van Koninklijk Nederlands Korfbalverbond. "Daarvan is zo'n 90 procent actief. Zo'n 70 procent speelt ook competitie."
Er zitten dus veel minder mensen op korfbal dan op Twitter, maar hoogleraar mediastudies Mark Deuze vindt het sociale medium alsnog niet representatief voor de algemene stemming in Nederland. "Zoals op elk medium zit op Twitter een hele specifieke groep mensen, die met elkaar praten over hele specifieke onderwerpen."'
Drie groepen op Twitter
"Op Twitter in Nederland zitten over het algemeen 3 groepen mensen", zegt hoogleraar mediastudies Mark Deuze van de Hogeschool van Amsterdam. "Dat zijn mensen met wat je extreme opvattingen zou kunnen noemen. Dat zijn mensen die wat verder van het politieke midden zitten. En verder heb je de journalisten en politici. Dat zijn eigenlijk de drie dominante groepen op Twitter in Nederland."
"Dus gaat jouw onderwerp als journalist over een van deze drie groepen, dan is het een uitstekende graadmeter. Maar voor bijna alle andere onderwerpen is het compleet nutteloos", zegt hoogleraar Deuze. "Behalve als je verhalen maakt over extreem-linkse of extreem-rechtse mensen in Nederland."
Bron voor journalisten
Als journalisten Twitter gebruiken voor feitjes of uitspraken is dat prima, zegt Deuze. "Maar het is dan wel de vraag wat de journalistieke meerwaarde is voor het verhaal", voegt hij daaraan toe.
Toch zie je dus dat media Twitter soms gebruiken als representatieve bron. Ook bij EenVandaag ontstaat weleens een idee voor een verhaal door wat een van onze journalisten op Twitter heeft langs zien komen. Deuze vindt het ook niet zo heel gek: "Het is heel eenvoudig en toegankelijk. Dat verleidt ook tot snel gebruik."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.