Sinds begin vorig jaar mogen buitenlandse chauffeurs het weekend niet meer in hun vrachtwagen doorbrengen. Maar transporteurs lappen dat verbod massaal aan hun laars. Vakbond FNV is het zat en sleept nu de inspectie voor de rechter.

Centraal in de zaak staat transportbedrijf De Rooy uit het Brabantse Son. Met 450 eigen trucks is het naar eigen zeggen de marktleider in het transport van nieuwe vrachtwagens, en huistransporteur van DAF.

Mensonterende omstandigheden

Na maandenlang onderzoek publiceerde FNV vorig jaar al een aanklacht tegen transporteurs van de autoindustrie. Ze zouden hun chauffeurs uitbuiten en onder mensonterende omstandigheden laten werken. Zo trof de vakbond bestuurders aan die voor 0,76 cent per uur werkten, niet verzekerd waren en maandenlang in hun cabine verbleven.

Juist met dat bivakkeren in de vrachtwagen maakte het Europees Hof eind 2017 korte metten: het was niet toegestaan om de verplichte weekendrust van 45 uur in de cabine door te brengen. Chauffeurs moeten, zo redeneerde het Hof, voldoende uitgerust raken om weer de weg op te kunnen en dat lukt niet als ze een weekend in de vrachtwagen moeten wonen en slapen.

Boete voor de werkgever

Minister Cora van Nieuwenhuizen kondigde kort daarop aan haar inspectiedienst te laten handhaven op het verbod. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) bestraft een overtreding sindsdien met een boete van 1.500 euro voor de werkgever.

Maar volgens vakbond FNV zet het opleggen van alleen boetes geen zoden aan de dijk. "Inspecteurs geven een boete aan de chauffeur met het verzoek hem aan zijn werkgever te geven en wensen hem vervolgens 'prettig weekend'", zegt Edwin Atema van de vakbond. "De chauffeur blijft in zijn cabine zitten en gaat na zijn rust gewoon weer de weg op."

Lees ook

Transporteur lapt regels aan de laars

Ook transportbedrijf De Rooy laat volgens FNV Oost-Europese chauffeurs nog steeds in de weekenden in de cabine bivakkeren. Uit een inspectierapport van de ILT, in handen van EenVandaag, blijkt dat de directie van het bedrijf tijdens een inval op 19 januari heeft toegegeven dat dit gebeurt. Het rapport maakt verder duidelijk dat de transporteur nog meer regels aan zijn laars lapt.

Zo bleek de administratie van rij- en rusttijden een rommeltje en werd er gefraudeerd met persoonlijke chauffeurspassen. Saillant: volgens FNV was De Rooy van tevoren op de hoogte van de inval. Chauffeurs vertelden de vakbond dat kantoormedewerkers de administratie zouden hebben 'schoongemaakt'. FNV'er Atema vroeg de ILT kort na de inval formeel tot handhaving over te gaan bij De Rooy. Maar de inspectie wees het handhavingsverzoek af. Reden voor de vakbond om te proberen nu via de rechter de ILT tot optreden te dwingen.

info

Geen commentaar van De Rooy

EenVandaag vroeg transportbedrijf De Rooy om een reactie op de aantijgingen van de FNV en de constateringen van de Inspectie. Het bedrijf liet weten 'het nu niet het moment te vinden' en de rechtszaak van de FNV eerst af te willen wachten. Uit correspondentie tussen de ILT en De Rooy, ingezien door EenVandaag, wordt wel duidelijk dat het bedrijf zich beklaagt over de 'onevenredige inspectiedruk'.

Voldoende rust

FNV wil dat de inspectie behalve het uitschrijven van boetes ook 'staking van arbeid' oplegt. De chauffeur zou zijn weg pas mogen vervolgen als hij op een andere plek, buiten de cabine, voldoende rust heeft genomen. "Minister Van Nieuwenhuizen heeft op een parkeerplaats langs de A16 nog staan flyeren om chauffeurs te wijzen op het bivakkeerverbod", zegt Atema. "Ze zei ook dat het voor de verkeersveiligheid belangrijk is dat chauffeurs aan voldoende rust toekomen. Maar het beleid van haar eigen inspectie verandert daar niets aan."

Lees ook

Hoogleraar Transportbeleid Bert van Wee van de TU Delft is het eens met de vakbond. "Transporteurs zullen zo'n boete incalculeren. Het voordeel van hun businessmodel, waarbij chauffeurs in de cabine blijven, is een stuk groter. Als je een vrachtwagen aan de ketting legt komen levertijden in gevaar. Dat is voor een transporteur natuurlijk veel vervelender."

Praktische bezwaren

De inspectie zegt dat het aan de ketting leggen van vrachtwagens juridisch niet haalbaar is en ook op praktische bezwaren stuit, bijvoorbeeld als er bederfelijke producten aan boord zijn. Ook zou het stilzetten van vrachtwagens tot parkeeroverlast kunnen leiden.

Uit cijfers die EenVandaag bij de ILT opvroeg wordt duidelijk dat de pakkans laag is. Sinds het verbod in februari vorig jaar in ging zijn er 153 boetes opgelegd voor het overtreden van het verbod op weekendrust in de cabine, waarvan er 99 zijn betaald. De inspectie noemt het zelf "niet weinig". Controles zijn volgens de ILT bewerkelijk en arbeidsintensief.

info

Steeds meer Oost-Europese chauffeurs

Het aantal Oost-Europese chauffeurs op de Nederlandse wegen nam de afgelopen jaren flink toe. 22 procent van de vracht in het wegvervoer wordt vervoerd in een vrachtwagen uit een zogeheten MOE-land (Midden- en Oost-Europa). 10 jaar eerder lag dat nog op ruim 7 procent. Het aandeel door Poolse vrachtauto's vervoerde vracht nam tussen 2008 en 2017 toe van 11 naar 27 procent en is daarmee bijna even groot als dat van Duitsland.

audio-play
'Inspectie vrachtwagenchauffeurs schiet tekort'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.