Troep op straat tegengaan? 'Maak het scheiden van afval voor mensen makkelijker'

De overlast door afval op straat is groot. Oorzaak zou kunnen zijn dat afval scheiden te ingewikkeld is. Machines zijn daar mogelijk beter in en daarom zouden we er thuis mee moeten stoppen. "Over tientallen jaren doet heel Nederland aan nascheiding."

Zolang het nog niet zover is blijft er troep op straat terecht komen. Tilburger Koos de Wolf ergert zich hier mateloos aan en daarom maakt hij foto's van het gedumpte afval in de Tilburgse straten. Doel is om zo toch bewustwording te creëren. Op zijn speciale Instagramaccount staan foto's van gedumpte bankstellen, strijkplanken en veel vuilniszakken. "Zelfs naast de glasbak zie ik gewoon hele bergen met grofvuil, het is niet normaal."

Steeds groter wordend probleem

Om grofvuil naar de milieustraat te brengen hebben mensen een speciaal pasje nodig. "En dat is veel te duur", zegt De Wolf. "Daarom dumpen mensen in achterstandsbuurten hun afval gewoon op straat. Maar tegenwoordig nemen ook rijkere wijken het niet meer zo nauw." De Tilburger ziet het probleem steeds maar groter worden.

"Ik zag dat iemand een kapotte parasol in een papiercontainer had gegooid. De vuilniswagen neemt dat vervolgens niet mee, waardoor het afval juist op straat komt en alleen maar ophoopt." Toch hoopt De Wolf ook niet dat het wél meegenomen wordt. "Dan gooit iedereen het gewoon in de papiercontainer en werk je het juist in de hand. De gemeente moet hier een oplossing voor bedenken."

Zelfs een kliko-politie

De gemeente Tilburg zegt op haar beurt bovenop het afvalprobleem te zitten. "We gooien fikse boetes in de strijd en we hebben zelfs een klikopolitie die controleert of mensen hun afval goed scheiden." Mensen kunnen daarnaast prikstokken bij de gemeente aanvragen. "We moedigen burgerinitiatieven enorm aan", zegt een woordvoerder. De gemeente heeft de indruk dat het goed werkt.

Maar volgens De Wolf is het afvalbeleid te ingewikkeld. "Gemeenten zouden het makkelijker moeten maken voor mensen: dat zou enorm helpen," denkt hij. Tilburg focust op bronscheiding, waardoor burgers hun afval in verschillende containers moeten gooien. "Terwijl in andere steden, als Rotterdam, alles bij het restafval kan."

Verkeerd bezig

De Wolf krijgt hiervoor bijval uit wetenschappelijke hoek. "Gemeenten die aan bronscheiding doen, zijn eigenlijk verkeerd bezig", zegt Raymond Gradus, die zich als hoogleraar Beleid en Economie aan de VU in Amsterdam heeft verdiept in nascheiding. "De mens is ingehaald door de machine."

In Nederland zijn vijf nascheidingsinstallaties, waar onder andere plastic met speciale lopende banden uit en scheidingsmachines uit al het restafval getrild wordt. Ruim één op de acht gemeenten heeft nascheiding. Er is een stijgende trend te zien. "Goed nieuws", vindt Gradus.

Niet alle gemeenten willen eraan

"Over tientallen jaren doet heel Nederland aan nascheiding", verwacht de hoogleraar optimistisch. "Niet eens in elke gemeente hoeft een intelligente scheidingsinstallatie te staan. We zien nu al dat omringende gemeenten ook aanhaken bij de installaties in Heerenveen of Rotterdam."

Toch willen voorlopig lang niet alle gemeenten eraan. Volgens de gemeente Tilburg is het vooral interessant voor steden die veel hoogbouw hebben. "Daar is geen ruimte voor kliko's."

Chipszak wel of niet bij plastic afval

Toch kunnen ook woonwijken voordeel halen uit nascheiding. Achteraf met machines scheiden zorgt ervoor dat de afvalstromen veel schoner worden. "Een burger weet vaak niet of een chipszak, die naast plastic ook uit een metaallaagje bestaat, wel of niet bij het PMD-afval mag."

Het is volgens Gradus daarom het beste om die ingewikkelde keuzes voor de burger weg te nemen, en alles door machines te laten scheiden.

Zelf iets aan veranderen

In Tilburg worden de opties wel blijvend bekeken, maar vooralsnog lijkt nascheiding niet rendabel. "Ons hele systeem is namelijk ingericht op bronscheiding."

In de tussentijd hoopt Koos de Wolf dat zijn foto's op het speciale Instagram-afvalaccount kunnen bijdragen aan de bewustwording bij bewoners en bezoekers van Tilburg. En dat we hier zélf iets aan kunnen veranderen.