Gemeentes worstelen met de huisvesting van statushouders. Zij zijn namelijk niet de enigen die een beroep doen op een sociale huurwoning. Hoe kies je wie er als eerste een woning krijgt? "Wij hebben iedereen even lief, maar er zijn te weinig woningen."
"Heel veel mensen willen hetzelfde: een goedkope en betaalbare huurwoning. Daar zijn er simpelweg te weinig van", zegt wethouder in Almere Froukje de Jonge. "En dan hebben we naast mensen met urgentie ook nog starters die soms al 8 jaar staan ingeschreven. Beschikbare woningen moeten zo eerlijk mogelijk verdeeld worden."
Groot dilemma
Of iemand het label 'urgent' krijgt bepaalt de politiek. Maar aan wie de sociale huurwoning uiteindelijk wordt toegewezen, beslist de woningbouwcorporatie. Directeur Arjan Deutekom van woningbouwvereniging GoedeStede herkent de worsteling en lange wachtlijsten.
"Het is een groot dilemma. Wij hebben iedereen even lief, maar er zijn te weinig woningen voor deze doelgroep."
Draagvlak in de wijk
Als er een woning vrijkomt kijkt de woningbouwcorporatie naar verschillende groepen mensen met urgentie. Voor elke groep is een wachtlijst, legt Deutekom uit.
"Eerst kijken we welk type huurder er in de woning past; een statushouder, een dakloze? Daarna kijken we naar welke groep in de wijk past, dit gaat in overleg met de wijkbeheerder. Er moet voldoende draagvlak zijn in een wijk. Daarna besluiten we welke groep er in de woning komt. De langst wachtende binnen die groep krijgt de woning."
Keuze soms snel gemaakt
Soms is de keuze volgens Deutekom snel gemaakt, maar in veel gevallen maakt het niet ontzettend veel uit welke groep er in de woning komt.
"Of dat nu een dakloze is die begeleiding nodig heeft, of iemand die uitstroomt uit een blijf-van-mijn-lijf-huis. Dat zijn hele moeilijke keuzes die wij moeten maken. Daar ligt veel druk op want het plaatsen van de een gaat ten koste van de ander."
Wanneer is iemand 'urgent'?
Wanneer we het hebben over 'iemand met urgentie' bedoelen we iemand die in een instelling verblijft en klaar is met een behandeling. Deze persoon heeft in de instelling een dak boven het hoofd maar houdt daarmee ook een plek bezet van iemand die op een vaak lange wachtlijst staat voor hulp.
Het is de afspraak dat iemand met urgentie binnen een half jaar een woning krijgt. Dan kan iemand die op de wachtlijst staat bij een maatschappelijke instelling die plek innemen. Maar bijvoorbeeld ook statushouders zijn urgent. Daarvoor heeft elke gemeente een taakstelling: het aantal statushouders die de gemeente moet huisvesten.
Huurwoning in Almere
Sandra Fens (43), die in een zorginstelling verblijft, en statushouder Omar Abu Masa (31) kregen bijvoorbeeld urgentie voor een sociale huurwoning in Almere, maar kunnen die niet vinden. Het urgentiebewijs, waar Sandra 50 euro voor moest betalen, is zelfs alweer verlopen, omdat ze al langer dan een half jaar op een woning wacht. "Als je iemand urgentie geeft, moet je ook zorgen dat diegene in de urgentietijd een woning krijgt", vindt ze.
Omar woont al meer 3 jaar in het asielzoekerscentrum van Almere, terwijl hij een verblijfsstatus heeft. "Ze zeggen dat zodra je een verblijfstatus hebt het goedkomt. Dat is niet zo. Ik wil graag verder met mijn leven en werk als ingenieur, maar kan pas werk gaan zoeken als ik een huis heb."
12.000 statushouders
In Nederlandse asielzoekerscentra houden op dit moment 12.000 statushouders een opvangplek bezet. Deze mensen moeten voor 1 juli 2022 via de gemeente onderdak hebben gekregen in de vorm van een woning.
Dit betekent voor de provincie Flevoland 263 nieuwe woonplekken en voor Almere 144. Voor 7.000 statushouders is de termijn waarbinnen ze een woning aangeboden moeten krijgen al verlopen.
Bekijk ook
8 jaar wachten op een woning
Niet iedereen die een woning nodig heeft krijgt daar urgentie voor. De 59-jarige Rinus Edelaar woont bijvoorbeeld al een tijd beschermd bij het Leger des Heils en is meer dan klaar voor een eigen plek. Helaas werd zijn aanvraag voor urgentie afgewezen.
"Statushouders krijgen automatisch urgentie. Dat snap ik maar toch voelt het soms oneerlijk. Ik heb mijn leven lang gewerkt, heb pas sinds een jaar een uitkering. De komende 8 jaar moet ik wachten, dat is de gemiddelde wachttijd hier in Almere als je geen urgentie hebt."
Doorstroom stokt
Naast dat Sandra, Omar en Rinus alledrie een goedkope sociale huurwoning willen in Almere, hebben ze nog iets gemeen: als zij geen huisvesting krijgen, stokt de doorstroom in de instelling waar ze nu nog verblijven. Dat is een worsteling voor gemeenten.
"Ik weet dat de helft van de mensen in het AZC in Almere statushouder is, zodra wij een woning voor hen vinden, heeft het COA minder problemen met het vinden van plekken voor asielzoekers", zegt wethouder Froukje de Jonge. "Je moet zorgen dat het prettig is voor de bewoners maar ook voor de buren, je moet zorgen dat het goed verspreid is. Er is geen simpele oplossing. Je hebt te maken met de complexiteit van de woningmarkt, die van de zorg en die van de draagkracht in wijken."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.