De overheid gaat het verdienmodel aanpakken van commerciële bureaus die voor burgers de WOZ aanvechten. De kritiek is dat zij gemeenten en de rechtspraak met zoveel werk overladen dat het systeem vastloopt. Het mes gaat nu in de vergoeding.
Jaarlijks valt hij bij huiseigenaren op de deurmat, een brief met de WOZ-waarde. Die waarde drukt uit wat je huis het voorgaande jaar waard was. Gemeentelijke heffingen en belastingen worden er mede door bepaald: hoe hoger de WOZ-waarde, hoe meer belasting je betaalt.
No cure, no pay
Dit jaar was de WOZ-waarde zo'n 17 procent hoger dan vorig jaar. Drie keer zoveel mensen gingen tegen hun WOZ-beschikking in bezwaar. Onder andere via no cure, no pay-bedrijven die veel reclame maken, zegt de Waarderingskamer.
Als huiseigenaar machtig je zo'n bedrijf om de WOZ aan te vechten. Ongeveer de helft van de bezwaren ging het afgelopen jaar via zo'n bureau.
Gemeenten miljoenen kwijt
Krijg je gelijk, dan levert dat 'tientjes' belasting op, maar het bedrijf krijgt ook een zogeheten proceskostenvergoeding. Die kan oplopen tot wel 1.500 euro, zegt bijzonder hoogleraar Heffingen van Lokale Overheden, Arjen Schep.
"Soms loopt het zelfs op tot 2.000 euro of nog hogere bedragen als ze naar de rechtbank gaan en het beroep wordt toegekend." Het aanvechten kost bedrijven weinig tijd, maar gemeenten zijn miljoenen euro's kwijt aan die proceskostenvergoeding.
Rechtspraak kritisch op WOZ-bureaus
De Raad voor de Rechtspraak liet zich in het afgelopen jaarverslag erg kritisch uit over de werkwijze van WOZ-bedrijven. "Het gaat om tienduizenden (extra) zaken waarin bureaus op deze wijze werken. De belastingrechtspraak raakt erdoor verstopt, met langere doorlooptijden en hogere kosten als gevolg." "Daarnaast verdringen deze zaken in toenemende mate andere zaken die vanuit maatschappelijk oogpunt van groter belang zijn", zegt een woordvoerder. In verschillende vonnissen waren rechters in Amsterdam en Utrecht ook kritisch.
Oproep het niet te doen
Het afgelopen voorjaar riepen gemeenten burgers op om geen bezwaar meer aan te tekenen via een commercieel bureau, maar zelf contact op te nemen met de gemeente. Ook in Zevenaar deden ze dat, vertelt wethouder Arthur Boone. "We hebben taxateurs in dienst die met burgers in gesprek gaan. Daar heb je geen bureau voor nodig."
"Het is echt niet ingewikkeld", zegt Boone, die zegt dat de oproep van gemeenten 'zeker' iets heeft opgeleverd. Al werd er ook dit jaar meer bezwaar aangetekend. "De toename van de WOZ-waarde was 17 procent, dat is veel. Maar we zien een landelijke trend en daar zitten we wel onder."
Inspanning en resultaat niet in verhouding
Uit onderzoek blijkt dat de bureaus het niet beter doen dan de burger, zegt hoogleraar Schep. "Het maakt niet uit of je het door een bureau laat doen of dat je het zelf doet." Behalve wanneer het gaat om de hogere aanpassingen. "Dan zijn deze bureaus succesvoller dan de woningeigenaren zelf."
Schep zegt een 'dubbel gevoel' te hebben bij de WOZ-bureaus. Inspanning en resultaat staan niet in verhouding, zegt hij. Al zijn er volgens hem woningeigenaren voor wie het lastig is de weg te vinden naar bezwaar en in beroep te gaan tegen hun WOZ-waarde. "Voor die woningeigenaren hebben die bureaus echt wel een rol te vervullen", vindt hij.
Verdienmodel aangepast
Het ministerie van Financiën kondigt waarschijnlijk op Prinsjesdag aan het mes te zetten in het verdienmodel van WOZ-bureaus, door de proceskostenvergoeding te verlagen.
Hoogleraar Schep denkt dat bureaus daardoor beter gaan selecteren voor wie ze nog bezwaar en beroep gaan aantekenen. "Ze krijgen alleen hun proceskosten vergoed als de WOZ wordt aangepast." En die proceskosten zullen ook niet meer direct aan de bureaus zelf worden overgemaakt, maar aan de bezwaarmaker.
Minder bezwaren nodig
Maar echt minder bezwaren komen er pas als de WOZ-waarde vaker zou kloppen, denkt Schep. "De gemeente weet niet wat de staat is van het onderhoud is van de woning, of hoe oud je keuken of badkamer is", zegt hij.
"Als de gemeente meer haar best doet om ook die secundaire kenmerken in kaart te brengen, zijn er ook minder bezwaren nodig", zegt Schep.
'Averechts effect'
Een historisch hoge WOZ-waarde zorgt voor de grote hoeveelheid bezwaren, zegt Dennis van der Locht van de branchevereniging voor WOZ-bezwaarbureaus VRLB.
"Dat er daardoor heel veel bezwaren komen, rechtstreeks en via bureaus, is eigenlijk heel logisch." Volgens Van der Locht staat de telefoon 'roodgloeiend' met mensen die via de gemeente bezwaar willen maken, maar zeggen niemand te pakken te krijgen.
'Alleen betaald als het zin heeft'
Volgens hem belandt maar 'een paar procent' van de zaken voor de rechter. "Het heeft geen zin om nutteloze bezwaren in te dienen", reageert Van der Locht op de kritiek over doorprocederen.
"Wij krijgen alleen betaald als het zin heeft." De branche is geschrokken van de plannen van het ministerie. "Daarmee bereik je een averechts effect, namelijk dat de druk bij de gemeente omlaag gaat."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.