'Stikstofplant' brandnetel belangrijk voor vlinders en andere insecten, maar niet voor zoveel als Caroline van der Plas beweert

Staan ergens veel bramenstruiken of brandnetels, dan komt dat mogelijk omdat er op die plek veel stikstof terechtkomt. Maar focus eens niet zo op stikstof, zegt Van der Plas van BBB. "Brandnetels zijn een bakermat voor 400 insecten- en vlindersoorten."

Dat zei Caroline van der Plas van BBB vanmorgen in het Radio 1 Journaal. Brandnetels duiden op het neerdalen van stikstof en zijn goed voor de natuur. Maar zo goed voor vlinders en andere insecten als Van der Plas beweert, klopt niet.

30 in plaats van 400

Hoogleraar bodemfauna Matty Berg is er duidelijk over: brandnetels zijn geen bakermat voor vierhonderd insecten- en vlindersoorten. "Wij verstaan onder 'bakermat', soorten die geheel of gedeeltelijk afhankelijk zijn van het voorkomen van brandnetel."

Wat betreft vlinders, zijn ongeveer honderd soorten afhankelijk van de brandnetel, volgens Berg. "En uit een Engelse studie leren we dat er ongeveer dertig andere soorten insecten zijn die geheel afhankelijk zijn van brandnetel. Dus raken we de brandnetel kwijt, dan zouden we deze dertig soorten ook kwijtraken", vertelt Berg.

Brandnetel op stikstof-plek

Maar naast die dertig soorten zijn er wel nog eens zeventig soorten andere insecten die grotendeels afhankelijk zijn van de brandnetel, zegt expert Berg. "Die zitten het liefst op brandnetel, maar die kunnen in principe wel overstappen op andere planten, als brandnetel niet meer aanwezig zou zijn."

"Het klopt inderdaad dat brandnetels groeien op plekken waar veel stikstof is. "Dat betekent eigenlijk dat ze ook vaak de enige soort zijn die daar dan nog nog voorkomt", vertelt Berg. Ze halen stikstof ook uit de grond en nemen dat op in de stengel.

Grond veranderd

Marco Roos sluit zich aan bij expert Berg. Ook hij zegt dat er veel vlinder- en insectensoorten op de brandnetel leven, maar niet uitsluitend, zoals Van der Plas impliceerde door het woord 'bakermat' te gebruiken.

Dat er zoveel soorten van de brandnetel houden, is ook omdat ze tegenwoordig op heel veel plekken voorkomen. "Twee derde van Nederland is arme zandgrond, die hebben we met veel mest tot landbouwgrondgebieden omgetoverd. En daar komen nu brandnetels volop voor, terwijl dat van oudsher niet zo was. Insecten profiteren daar nu van de brandnetel, terwijl ze die eerst niet tegen kwamen."

Kaas, soep en kleding

Veel mensen hebben nog steeds een hekel aan brandnetels. Maar de plant is veelzijdiger dan je misschien denkt. "Want naast dat rupsen zich er redelijk veilig wanen omdat vogels er niet goed bij kunnen, kun je er ook thee van maken, en soep en kaas."

"En misschien kun je uit met de vezels uit stengels zelf wel kleding maken."