Sportverenigingen willen wel verduurzamen, maar zeggen dat niet op eigen kracht te kunnen: 'Afgelopen jaren waren financieel heel zwaar'

Zonnepanelen, warmtepomp, of isoleren? Veel Nederlandse amateur-sportclubs willen wel verduurzamen, maar kunnen het niet betalen. Het Nationaal Klimaat Platform vraagt minister Helder om een andere aanpak. "Versnellen en beter samenwerken."

Nederland kent ruim 10 duizend sportaccommodaties. 3 duizend daarvan hebben een klimaatplan maar hebben geen idee hoe ze deze moeten uitvoeren. Kees Vendrik van het Nationaal Klimaat Platform maakt zich grote zorgen over de situatie die is ontstaan en heeft minister Conny Helder een brief geschreven.

Vastgelopen

"Met de explosieve stijging van de energie-tarieven afgelopen winter, is energie een probleem geworden", schrijft Vendrik. "Veel sportverenigingen kampen met de nasleep van torenhoge kosten van gas en licht. Ze missen een buffer voor de komende periode. Verenigingen willen verduurzamen, maar door de hoge rente en het gebrek aan kennis en tijd lopen ze vast."

Dit ziet ook eigenaar van Sportenergie Joost ten Bulte. Zijn organisatie adviseert tientallen sportverenigingen over klimaatplannen. "Vanaf januari zijn er alweer 100 trajecten bijgekomen."

Lege kas

Het verschil met twee jaar geleden is 'enorm' volgens Ten Bulte. "Toen konden we nog elke case opleveren. Ook al leenden we 7 ton, we kregen dat er altijd uit. Verenigingen konden zelfs de contributie omlaag doen door de winst die behaald werd met bijvoorbeeld zonnepanelen."

Maar die tijden zijn voorbij. "De banken rekenen nu een rente van 7 procent en veel sportverenigingen zitten door de hoge energierekeningen van de afgelopen winter met een lege kas."

Verkeerd advies

Ook komen sportverenigingen door gebrek aan technische kennis in de problemen, vertelt Ten Bulte. "Je hoopt dat verkopers en installateurs een 'zorgplicht' voelen naar een sportvereniging toe. Dat ze ook na de verkoop van hun producten in de buurt blijven voor de nodige trajectbegeleiding. Nu komt het helaas nog voor dat een vereniging hoopvol het dak vol legt met zonnepanelen, om er dan pas achter te komen dat ze niet kunnen worden aangesloten omdat het netwerk vol is."

Ten Bulte wordt nu door gemeentes ingehuurd om sportverenigingen te helpen. Zoals de Pétanque-vereniging Karro-Deux in Deventer, een club met een eigen binnen- en buitenlocatie. "In het verleden hebben die verkeerd advies gehad, waardoor zij nu zitten met een verwarmingsinstallatie die de hal niet goed kan verwarmen. En ze zijn te klein om nu al gelijk weer een grotere investering te kunnen doen."

'Niet vol te houden'

Ook voorzitter van voetbalclub Saestum in Zeist, Raymond Lamphen, maakt zich grote zorgen. "De afgelopen jaren zijn financieel heel zwaar geweest. We zijn nu 10 duizend euro per maand kwijt aan energiekosten, op een jaarbudget van 300 duizend euro."

"Dat is niet vol te houden. We zouden daarom graag verduurzamen, zodat we zelfvoorzienend worden. Maar het is erg moeilijk. De gemeente probeert ons wel te helpen maar heeft ook niet genoeg kennis en tijd."

Krachten bundelen en samenwerken

Voor verenigingen als Saestum en Karro-Deux wil Kees Vendrik van het Nationaal Klimaatplatform een oplossing. "Er moet een programmatische aanpak komen", zegt hij. "Tot dusver is elke club steeds een eigen leerproces aan het doormaken. Het zou beter zijn als verenigingen hun krachten bundelen en gaan samenwerken met gemeenten en de energiewereld."

"Energiecoöperaties moeten betrokken worden bij bestaande lokale initiatieven en er moet een betere toegang komen tot publieke en private middelen. Zo kunnen meerdere verenigingen in één keer worden verduurzaamd."

Akkoord geen moment te vroeg

Vendrik hoopt dat dit 'Versnellingsakkoord Verduurzaming Sport' in het najaar van 2023 gerealiseerd kan worden. "Dan kan in 2024 de opschaling van verduurzaming van de sportaccommodaties al beginnen. En dat is geen moment te vroeg, want veel amateurclubs zal het zonder extra steun niet lukken op korte termijn de route naar verduurzaming in te zetten."

"Het verduurzamen van sportaccommodaties biedt bovendien een kans om een thema als klimaat concreet te maken in de eigen leefomgeving. Bijvoorbeeld door het beschikbare oppervlak aan daken en velden te ontwikkelen tot een energiehub voor omliggende wijken."

'Veel contact met de sector'

Minister Conny Helder van Sport zegt dat ze de zorgen van sportverenigingen heel goed begrijpt. "We hebben goed contact met de sector. Het is vooral zaak dat ze werken aan de verduurzamingsopgave: zelf subsidie aanvragen, ook via de gemeente voor subsidie op maatschappelijk vastgoed."

En er is ook gratis professionele ondersteuning, zegt de minister. "Want bestuurders doen het vaak vrijwillig en die subsidieregelingen zijn ingewikkeld, dus daarbij is hulp handig." Helder is het eens met Vendrik dat er een programmatische aanpak moet komen, waarbij clubs ook van elkaar kunnen leren.