Testen en isoleren hoeft niet meer bij een mogelijke coronabesmetting. Vandaag kun je voor de allerlaatste keer naar de GGD-teststraat. Ze gaan namelijk dicht. Voor veel GGD-medewerkers is dit het einde van een bewogen periode.
"Ik weet de datum nog precies", vertelt arts infectieziektebestrijding Timo Boelsums van GGD Rotterdam-Rijnmond. "Op 29 februari 2020 kreeg ik aan het einde van een 12 uur durende zaterdagdienst een belletje van de microbioloog. We hadden de eerste patiënt in onze regio."
'De rest is geschiedenis'
Tot dat moment bestond het werk van Boelsums, die al zo'n 10 jaar voor de GGD werkt, voornamelijk uit het bestrijden van mazelen, hersenvliesontstekingen en het monitoren van infectieziekten vanuit het buitenland. "Dat was ons routinewerk, totdat we hoorden over een onbekend virus dat ernstige longontsteking veroorzaakte, dat rondging in Wuhan."
Mensen die terugkwamen van een reis naar China en zich niet goed voelden, werden toen getest. "Toevallig tijdens mijn dienst was er de eerste patiënt die uit Wuhan was teruggekomen en zich beroerd voelde. We gingen toen nog met een autootje van de gemeente naar die patiënt, deden onze volledige beschermende pakken aan en namen de test af. Niet veel later hadden we de eerste coronapatiënt in onze regio. De rest is geschiedenis."
Veel werk per besmetting
Het gevoel dat het een grote uitbraak kon worden, bekroop Boelsums en zijn collega's in die tijd steeds meer. "Er was nog enorm veel onduidelijk in het begin. In gesprekken met collega's concludeer je dan wel dat dit niet helemaal pluis is. De voorbereiding was goed, maar de mate waarin we overspoeld werden, daar konden we niet op voorbereid zijn."
Het team van Boelsums bestond op dat moment uit 20 werknemers. Per besmetting moesten 2 werknemers 2 volledige werkdagen bezig zijn met bron- en contactonderzoek, overleg met de microbioloog, met de huisartsen, met het RIVM, met het ziekenhuis en natuurlijk met de patiënt zelf.
Overspoelen
Vanuit ervaring en opleiding wisten ze wel wat ze moesten doen, vertelt Boelsums. "Een oud-docent van mij zei altijd: 'Het is niet de vraag of, maar wannéér er een pandemie uitbreekt'. Toevallig hadden we net een grote oefening gehad en konden we snel schakelen."
Maar het aantal besmettingen liep zo snel op, dat het bron- en contactonderzoek (BCO) in steeds meer gevallen niet meer volledig kon zijn. "Het plaatje was niet meer compleet, zeker toen bekend werd dat patiënten zonder klachten het ook konden verspreiden. Het BCO werd een onhoudbare klus, dus werd er snel opgeschaald."
'Trots gevoel'
Tijdens de coronacrisis groeide het team van 20 naar ruim 2.000 werknemers. "We zijn 100 keer over de kop gegaan", zegt Boelsums, die op basis van zijn ervaring en expertise steeds meer een coördinerende rol kreeg. "Het was heel leerzaam en een uitdaging om mijn kennis en expertise zo breed in te zetten. Natuurlijk kan niet alles goed gaan in een crisis, maar met enorm hardwerkende collega's deden we wat we konden."
Boelsums kijkt bijvoorbeeld met trots terug naar het opzetten van de eerste teststraat. "Zorgmedewerkers moesten plots massaal getest worden van het ministerie. Toen hebben we van allerlei branches mensen bij elkaar gekregen, van artsen tot verkeersdeskundigen. We hebben binnen 5 dagen een operationele teststraat neergezet. Voor mij is dat memorabel. De flexibiliteit van de medewerkers die lange dagen maakten, met z'n allen pizza bestellen omdat we avonden lang door moesten werken. Dat gaf zeker een trots gevoel."
Bevroren tenen
Op een gegeven moment werden de teststraten uitgebreid voor iedereen, waardoor de samenleving weer stap voor stap iets meer open kon. In december 2020 was Chloë Elrick (20) één van de eersten die daar kwam werken en er 3 jaar bleef. "Ik heb het testen helemaal uitgespeeld", vertelt ze lachend.
Via een vacaturesite kwam Elrick terecht in de teststraten en bij de GGD. Ook zij blikt terug op een tijd van hard werken met 'geweldige' collega's. "In het begin dachten we allemaal dat het voor korte duur was, maar jaren later hebben we op de gekste plekken door weer en wind gestaan. Soms tot onze tenen er bijna afvroren."
Lange dagen
In parkeergarages, sportzalen, testbussen en Ahoy: Elrick heeft op allerlei test- en vaccinatielocaties gewerkt. "Ik vond het eerste jaar erg spannend. Zeker als mensen buiten werk erachter kwamen dat ik op zulke locaties werkte. Iedereen schrok er toch even van."
"Ik kan lastig omschrijven hoe het is om op zulke plekken te werken. Als je met z'n allen lange dagen maakt en dan rond 6 uur weer met 100 man je bakje lasagne zit te eten, realiseer je je soms hoe gek het eigenlijk is wat je aan het doen bent. Maar ook dat schept een band."
'Moordenaars'
Op de vraag of Elrick ook aparte dingen meemaakte in de teststraten antwoordt ze: "Heb je even? Je maakt de raarste dingen mee. Zo kwam er een man in Ahoy om te testen voor zijn vakantie. Hij riep bij het aanmelden al allemaal rare dingen, dat wij gek waren. Toen heb ik hem aangesproken en gezegd dat wij gewoon ons werk deden. Maar hij bleef helemaal tekeer gaan en roepen dat wij moordenaars waren met de vaccins."
"Verder heb ik echt mooi werk kunnen doen. Ik heb met ontzettend fijne mensen gewerkt, met het leger en het Korps Mariniers. We hebben dagen gehad dat we 10.000 tests op een dag deden met soms werkdagen van 12 uur lang, en zo nog veel meer."
De eindstreep
Toch kijkt ze dankbaar terug op een bijzondere en mooie tijd. "De GGD maakte het een superfijne werkplek. Ik ben de eerste 2 jaar ook geen dag ziek of vrij geweest. Collega's studeerden nog, maar ik was volop aan het werk. En al die tijd hoor je dag in dag uit 'corona, corona, corona'. Afgelopen zomer ben ik toch op vakantie gegaan, maar kwam daarna gewoon weer terug bij de GGD."
"Dat het nu tot een einde komt is heel gek", sluit Elrick af, die voorlopig achter de schermen blijft werken bij de GGD. "Goed, dit is waar we het voor deden natuurlijk, dus ik ben absoluut blij dat het voorbij is. Maar je vergeet tijdens de crisis wel eens dat er ook nog een eindstreep is."
'Nog niet helemaal rusten'
Voor Timo Boelsums gaat zijn werk in het medisch management verder, maar dan met meer 'normale' werkuren. "We kijken naar hoe we de GGD in de toekomst steviger kunnen neerzetten, zodat we paraat staan voor een eventuele nieuwe pandemie."
"Voor mijzelf ga ik niet helemaal rusten. Ik vind het lekker om bezig te blijven en de corona-organisatie moet netjes worden voortgezet. Maar de dagen met slechts een paar uurtjes slaap en non-stop werken zitten er wel op."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.