'Schop maar terug': agressie in het amateurvoetbal begint vaak bij ouders

Kritiek op de scheidsrechter, bemoeienissen langs de zijlijn, of het ophitsen van spelende kinderen. Ruim tweederde van de betrokkenen in het amateurvoetbal ervaart dat agressie vaak begint bij de ouders langs de lijn.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder bijna 5.000 spelers, trainers, scheidsrechters en toeschouwers in het amateurvoetbal. Afgelopen weekend zijn de meeste jeugdcompetities weer van start gegaan. Volgens de helft van de deelnemers aan het onderzoek nam de agressie op de velden in de laatste jaren toe, met meer 'korte lontjes' op én rondom het veld.

'Beter dan Johan Cruijff'

Volgens tweederde (68 procent) zijn 'te fanatieke' ouders vaak de oorzaak van agressie. "Ze denken vaak dat hun kind beter is dan Johan Cruijff en dat hen niets in de weg mag worden gelegd", licht een scheidsrechter toe. Andere arbiters en trainers zien vaak dat ouders jonge spelers 'opjutten' of 'aanmoedigen om te duwen en schoppen'.

Een slecht voorbeeld voor hun kinderen, die dat later ook meenemen naar het volwassen voetbal, denken sommige deelnemers. "Die leren dat dit wangedrag er kennelijk bij hoort en getolereerd wordt", vreest een toeschouwer uit het onderzoek.

Commentaar op scheids

Ook de wedstrijdleiding moet het vaak ontzien tijdens de wedstrijden. 3 op de 10 scheidsrechters (31 procent) in het onderzoek geven aan bijna iedere wedstrijd te maken te hebben met gescheld, gevloek, of boze opmerkingen naar aanleiding van hun beslissingen. Van spelers en trainers, maar dus ook van toeschouwers langs de kant.

Een bijna even grote groep (29 procent) geeft aan door de agressie tijdens de wedstrijden weleens te overwegen om te stoppen met fluiten. Een aantal deelnemers geeft ook aan daadwerkelijk al gestopt te zijn, bijvoorbeeld 'omdat het commentaar van ouders te gek werd'.

Straffen ingewikkeld

Onder alle betrokkenen zouden 8 op de 10 (80 procent) graag zien dat ouders die zich misdragen aangepakt worden. Nu spelers dit seizoen sneller bestraft kunnen worden voor opmerkingen naar de scheidsrechter, vindt deze groep dat toeschouwers daar ook een sanctie voor moeten krijgen. Tegelijkertijd zijn er twijfels over hoe uitvoerbaar het straffen van ouders is, als ze geen onderdeel uitmaken van het spel, of niet geregistreerd staan bij de KNVB.

De verantwoordelijkheid ligt dan bij de clubs om ouders die over de schreef gaan te schorsen of te weren van het wedstrijdterrein, vinden deelnemers. Al ziet een aantal van hen daar ook een drempel, vanwege een 'enorm gebrek aan vrijwilligers' bij sommige clubs: "Als ouders geschorst worden, gaan ze ook niet naar uitwedstrijden. En dat houdt in: geen vervoer."

Wel strenger op spelers

Waar zich misdragende ouders daarmee mogelijk nog de dans ontspringen, lopen spelers die een opmerking naar de scheidsrechter maken vanaf dit seizoen wél meer risico op een straf. Zo'n 4 op de 10 (39 procent) geven toe dat weleens te doen, maar zij zullen door de nieuwe KNVB-regel beter op hun woorden moeten letten.

Hoewel de maatregel in het profvoetbal in elk geval op veel enthousiasme kan rekenen, betwijfelt een redelijk groot deel (37 procent) of het iets op zal lossen aan agressie in de amateurtak. "Daar wordt het voetbal intenser beleefd. Als een arbiter de situatie dan niet goed aanvoelt, loopt het sneller uit de hand", vreest een panellid.

'Hoort er ook een beetje bij'

Die waarschuwing nemen de scheidsrechters in het onderzoek ook ter harte. Een kwart (27 procent) van hen is bang dat de regel juist voor meer escalatie gaat zorgen. En waar de ene helft van de scheidsrechter wel van plan is om consequent een kaart uit te delen aan protesterende spelers, kijkt de andere helft het nog even aan.

Bovendien hoort praten tegen de scheidsrechter er ook wel een beetje bij, vindt een kwart van de scheidsrechters (26 procent) zelf. "Ik zal er geen kaart voor geven als iemand 'Ik raakte hem niet eens!' roept. Het zijn mensen, en geen robots", besluit een van hen.