'School shootings' waren voor oud-correspondent belangrijke reden om terug te verhuizen vanuit VS: 'Angst van elke ouder'

In de Amerikaanse staat Wisconsin zijn gisteren een leraar en leerling doodgeschoten bij een 'school shooting'. Als ouder in de VS ben je veel met deze mogelijkheid bezig, weet journalist Hans Klis. "Iedere dag als ik mijn kind wegbracht, dacht ik eraan."

Een 15-jarige leerling die in een klaslokaal het vuur opent en daarmee twee mensen doodt en vijf anderen verwondt. In Nederland voelt zoiets misschien een beetje als een ver-van-je-bed-show, maar in de Verenigde Staten leven ouders dagelijks in angst dat dit ook hun kind kan overkomen.

Doodsoorzaak nummer 1

Oud-correspondent Klis schreef het boek 'Generatie Columbine' over school shootings. Tijdens zijn verblijf in Amerika had ook hij de angst voor een schietpartij op de school van zijn kind. Het was voor hem zelfs een van de belangrijkste redenen om na 4,5 jaar weer terug naar Nederland te verhuizen. "De kans is gewoon groter dan nul. En in Nederland heb ik die angst niet."

Hij wijst erop dat school shootings verantwoordelijk zijn voor 1 procent van de doden die ieder jaar in Amerika vallen door wapens. "Maar vuurwapengeweld is wel de leidende doodsoorzaak voor kinderen, dat is al jaren zo. Meer dan kanker of bijvoorbeeld auto-ongelukken. Dat is bizar om over na te denken."

'Ze zijn er altijd mee bezig'

Klis was niet de enige in het land die hier dagelijks mee bezig was, merkte tijdens het schrijven van zijn boek. "Het viel me ook gewoon op als ik het erover had in gesprekken met kinderen en studenten, dat het eigenlijk naar voren kwam dat ze er altijd mee bezig waren."

"Mensen op de universiteit die, als ze in een collegezaal kwamen, bewust ergens gingen zitten en erover nadachten van: als ik daar ga zitten, dan ben ik snel weg of dan ben ik uit het zicht van de deur", geeft hij als voorbeeld.

Oefenen voor schietpartij

In de Verenigde Staten is oefenen voor een schietpartij, op school maar bijvoorbeeld ook bij bedrijven, volgens hem dan ook 'heel normaal'. "Op de basisschool worden ze getraind wat ze moeten doen als er een 'active shooter' in de school komt. Dus ze oefenen wat ze moeten doen bij een brand, maar ook als iemand met een wapen binnenkomt."

Bij de schietpartij in Wisconsin was het een leerling uit groep 4, dus van 7 of 8 jaar oud, die de politie belde om te melden dat er een schutter was. "Hij wist dat hij 9-1-1 moest bellen en vertellen wat er aan de hand was." Maar die oefeningen kunnen ook weer traumatisch zijn, weet Klis: "Ik heb vrienden die kinderen hadden die zich een paar dagen onder de tafel verstopten na zo'n oefening."

Gekaapt door politiek

Voor zijn boek sprak de journalist veel met bezorgde ouders, maar ook slachtoffers en nabestaanden. Als er ergens een school shooting plaatsvindt, komen volgens hem bij hen de gevoelens weer boven: verdriet, machteloosheid, boosheid. "Maar ook angsten die mensen hebben."

Klis vertelt dat dit soort schietpartijen vaak al snel 'gekaapt' worden door landelijke politici en activisten. Soms leiden school shootings ook tot complottheorieën. "Het is echt bittere ellende", zegt hij daarover. "En het wordt zo ook uit de handen gehaald van die rouwende ouders, van die mensen die getraumatiseerd zijn."

'Raakt me persoonlijk'

Schietpartijen als in Wisconsin raken hem persoonlijk, vertelt hij. "Ik heb kinderen, ik heb het van dichtbij gezien. Het is gewoon hartstikke pijnlijk om het weer te zien. En wetende dat ook dat het niet de laatste keer zal zijn. Misschien wel de laatste van dit jaar omdat het bijna vakantie is, maar volgend jaar gaat het weer gewoon beginnen."

Inmiddels woont Klis dus weer in Nederland en dat geeft rust, zegt hij tot slot. "In eerste instantie dacht ik: hé, waarom staat die deur open of waarom zit hij niet op slot hier? Maar nu heb ik dat niet meer. Ik ben nu eerder bang dat mijn kind niet goed geslapen heeft. Gewone angsten."