Roken onbetaalbaar, maar alcohol in de aanbieding: volgens ex-verslaafde Hans denken we te makkelijk over drank

Door overmatig drankgebruik loopt Hans (54) noodgedwongen met een rollator. Hij is afgekickt, maar vecht nog elke dag tegen de verleiding. Zoals in het 'gevaarlijke pad' in de winkel: "Vijf flessen wijn in de aanbieding is niet goed voor mensen zoals ik."

Meer dan 20 jaar dronk Hans dagelijks veel te veel. "Na het tweede glaasje was het einde zoek. Dan had de put geen bodem meer." Hij liet zich begin dit jaar opnemen in een afkickkliniek. Het dagboek dat hij tijdens de twee maanden van zijn opname bijhield, is indringend en confronterend.

Dagboek in afkickkliniek

"Dit kan zo niet meer. Dat wist ik al een hele poos, maar ik heb lange tijd het woord 'eigenlijk' aan die zin toegevoegd. Mijn drinkgedrag is dusdanig dat ik alleen nog met krukken kan lopen. Ook als ik nuchter ben. Ik eet overdag niet of nauwelijks. Ik heb best trek, maar die negeer ik. En als mijn vriendin Lenny en ik 's avonds gaan eten, is er door de reeds genuttigde wijn weinig plaats voor vast voedsel."

Het was nooit de bedoeling om zijn dagboek openbaar te maken, maar een paar maanden later leest Hans toch graag voor uit eigen werk. Hij hoopt dat een uitgever het wil uitbrengen. "Als ik er andere mensen mee kan helpen, dan doe ik dat graag", vertelt de oud-journalist, die een fijnbesnaarde, droogkomische pen heeft.

Spierziekte door alcohol

Hans heeft polyneuropathie, een spierziekte. "Mijn benen doen niet meer wat mijn hersenen opdragen. Het komt door structureel misbruik van alcohol." Jaren geleden probeerde hij iets op te rapen in de keuken: "En toen gingen mijn benen heen en weer. Ik dacht: dat is raar. Maar ik wist wel meteen dat het door de alcohol kwam."

Als we Hans ophalen duurt het minuten voordat hij van de tweede etage - waar hij woont - beneden is. Als de deur open gaat, groet hij vriendelijk en pakt hij een rollator. De krukken blijken inmiddels ingeruild. "Zonder dat ding, val ik om", legt hij uit. "Thuis loop ik nog wel los."

Omgeving steeds kleiner

In het park loopt Hans langzaam en voorzichtig met de rollator, en kijkt hij permanent naar de grond. "Sorry daarvoor", excuseert hij zich. "Maar het moet wel. Oneffenheden in de weg ben ik al genoeg tegengekomen. En als ik niet oplet, lig ik ineens op mijn giechel."

Door zijn verslaving werd de wereld van Hans de laatste jaren steeds kleiner. "Ik heb mijn omgeving tot een minimum beperkt. Mijn omgeving is mijn vriendin", legt hij uit. "Uiteindelijk ben ik zelf verantwoordelijk voor deze situatie. Mijn vriendin heeft meerdere keren tegen mij gezegd: 'Jij bent degene die ze erin gegoten heeft. Niemand anders.' En daar ben ik het mee eens."

'Het gevaarlijke pad'

Eenmaal op een bankje pakt Hans zijn dagboek er weer bij: "Mijn eerste dag groot verlof. (...) Thuis zijn is heerlijk. Huiselijk. Ik ben naar de supermarkt geweest (de bron van veel kwaad) en zonder moeite het 'gevaarlijke pad' voorbij gelopen."

Met het gevaarlijke pad bedoelt Hans de schappen met bier, wijn en andere alcoholische dranken. "Ik dacht: dit is het gevaarlijke pad. En dat is het nog. Iedere dag weer. Gisteren liep ik er weer en ik zag vijf flessen wijn die in de aanbieding waren. En dan denk ik: dat is niet goed. Althans: niet goed voor mensen zoals ik."

'Probleem van samenleving'

Hans is niet de enige die zich zorgen maakt om de vele verleidingen om (weer) te gaan drinken. Ook het Trimbos-instituut waarschuwt dat alcohol te makkelijk verkrijgbaar is. "Het is een samenlevingsprobleem", benadrukt Ninette van Hasselt van het kennisinstituut. "Het gaat erom hoe wij met alcohol omgaan."

Het kabinet is nu van plan om ook wijnproeverijen in supermarkten toe te staan, net als de mogelijkheid voor kappers en modezaken om een wijntje te schenken. Het Trimbos-instituut maakt zich er grote zorgen over. "Voor mensen met verslavingsproblematiek zullen er hierdoor nog veel meer prikkels komen", zegt Van Hasselt.

Levenslange strijd

Ook Hans ziet de plannen van het kabinet absoluut niet zitten. "Dat moet je niet doen bij mensen zoals ik." Het alcoholbeleid in het algemeen kan hij sowieso maar weinig waarderen. "Tabak is onbetaalbaar gemaakt, maar alcohol niet. Dat is niet logisch."

Terwijl de gevolgen van een verslaving groot zijn. Het gevecht tegen alcohol zal Hans namelijk de rest van zijn leven moeten voeren. "Het is een strijd die hooguit eindigt in een gelijkspel. Alcoholist blijf je voor de rest van je leven. Zelfs als je nooit meer een druppel aanraakt."