Het wordt een loodzware tocht. Een maand lang 2400 kilometer door de witte wildernis van Antarctica rijden. Edwin en Liesbeth ter Velde gaan eind deze maand met hun wagen van gerecycled plastic naar het onderste puntje van onze planeet: de geografische Zuidpool.
Clean2Antarctica heet hun missie: Edwin en Liesbeth willen laten zien dat afval zoals plastic geen waardeloze of lastige troep is, maar juist een prachtige hernieuwbare grondstof.
Champignonbakje
Het idee voor hun wagen, de Solar Voyager, ontstond een paar jaar geleden toen Edwin en Liesbeth hun avondeten aan het koken waren. "Dan zie je wat je aan afval produceert. Dat is toch bizar. Afval in de wereld is een van de grootste problemen van dit moment. Oceanen vol plastic, overal vuilnisbelten. We verstoken ook veel afval om daar genoeg energie uit te halen. Ammehoela, je verbrandt materiaal voor de eeuwigheid."
Een blauw champignonbakje gaf de inspiratie voor de auto van gerecycled plastic, de Solar Voyager. Van verwerkt afvalplastic werden met een 3D-printer zeshoekige bouwstenen geproduceerd. Daar werd de Solar Voyager van gebouwd. "Onze reis wordt inmiddels zo goed opgepakt in de wereld, dat ik kan stellen, ook al heb ik nu nog geen kilometer gereden, dat je een champignonbakje een enorme toegevoegde waarde kan geven door hem te transformeren naar zoiets als de Solar Voyager."
1200 kilometer heen, 1200 terug
Op 26 november komen Edwin, Liesbeth en de Solar Voyager in een vrachtvliegtuig aan op Antarctica. De eerste bestemming is Union Glacier, een klein kamp naast een start- en landingsbaan van ijs. Vandaaruit gaan ze op weg naar de geografische Zuidpool, een afstand van ongeveer 1200 kilometer. Daar aangekomen keren ze weer terug.
Hoe lang ze over de 2400 kilometer gaan doen hangt af van het weer en de begaanbaarheid van de sneeuw- en ijsvlakte. Het streven is om ieder etmaal zo’n honderd kilometer af te leggen. Maar, zegt Edwin, de reis gaat langer dan 24 dagen duren. "Er gaat eens iets stuk onderweg, je hebt iets met je banden, je hebt een paar stormdagen en dan lig je voor anker, want de boel is licht en waait makkelijk weg. Dus bij elkaar denken we zo’n 32 dagen nodig te hebben."
Polyfasisch slapen
Zowel Edwin als Liesbeth besturen de auto. "We hebben een ritme van drie uur rijden en dertig minuten slapen. Dag in, dag uit", zegt Liesbeth. "Dat heet polyfasisch slapen. We hebben op zee gezeild, dus daar hebben we ervaring mee." Tijdens hun reis is het zomer op Antarctica en de zon gaat dan niet onder. Ze zullen dus nooit in volledige duisternis rijden.
De Solar Voyager wordt achterna gereden door een normale dieselwagen, maar in geval van pech, extreem weer of een medische noodsituatie is er geen directe hulp op Antarctica. De reis kan fataal eindigen, realiseert Liesbeth zich. "We hebben drie volwassen kinderen en we hebben dat met hen besproken. Tja, die gaan dan heel praktisch vragen: 'Mam, wat willen jullie dan? Waar kunnen we de spullen vinden waardoor we zaken kunnen regelen?' Dus ja, die realiteit moet je wel hebben. We zijn niet zo'n gezin dat alles bespreekt met elkaar. Diep in hun hart denk ik dat ze het wel heel vet vinden dat hun ouders dit doen."
Begeleid vanuit Zaandam
De expeditie Clean2Antarctica wordt vanuit een controlecentrum in een loods in Zaandam begeleid. "Wij hebben hier dagelijks contact met Edwin en Liesbeth en stellen de vraag hoe het gaat", zegt Henk-Jan Geel, expeditiebegeleider en zelf ervaren poolreiziger. "Ze moeten zich ook iedere dag melden bij een basis op de Zuidpool zelf, dus ze worden aan alle kanten gemonitord."
Verschillende zaken worden in Zaandam bijgehouden. "We houden de zonne-opbrengst van de auto in de gaten en of we wel goed op schema zitten met de snelheid. We willen weten of ze wel goed eten en drinken. Verder staan we hier voortdurend in contact met de meteorologische instanties, zodat we hen kunnen waarschuwen wanneer er een storm op komst is bij hen in de buurt."
De Solar Voyager heeft twee aanhangwagens met daarop tien zonnepanelen die voor de aandrijving zorgen. Een kachel heeft de auto niet – dat zou te veel energie kosten. De topsnelheid van de Solar Voyager is dik 8 kilometer per uur. Om de totale afstand van 2400 kilometer af te leggen hebben ze tot en met 3 januari de tijd. De dag daarop vertrekt het laatste vliegtuig van de Zuidpool – daarna wordt het te koud voor vliegtuigen om te landen en te vertrekken. Pas in de herfst van volgend jaar, na wat op de Zuidpool een koude, donkere winter is geweest, landen er af en toe weer vliegtuigen.
Liesbeth en Edwin hebben 200 kilo aan gevriesdroogd voedsel bij zich. En veel water, want Antarctica is de droogste plek op Aarde. Buiten is het -20 tot -30 graden Celsius. In de wagen, achter glas, is het een stuk warmer. Een emmer dient in de Solar Voyager als toilet. Plas en poep worden gescheiden opgevangen en in plastic zakken gestopt. De bevroren poep en plas gaan, met al het andere afval weer terug naar de bewoonde wereld. Er mag geen afval op Antarctica achterblijven.
Aan Clean2Antarctica is ook nog een zeiltocht voor jongeren en bedrijven gekoppeld, the Quest for Change. Op het tall ship Morgenster ‘helpen jonge denkers bedrijven duurzame oplossingen te vinden’.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.