De PVV verliest deze maand 4 zetels in de peiling van EenVandaag en Ipsos I&O. En hoewel VVD en NSC in zetels gelijk blijven, is de onvrede over het nieuwe kabinet bij kiezers van die partijen groter dan bij de PVV. GroenLinks-PvdA krijgt er 3 zetels bij.
Een week na bekendmaking van de nieuwe ministers van de coalitie met PVV, VVD, NSC en BBB heeft 33 procent van alle kiezers vertrouwen in dat kabinet. Dat is onder kiezers van coalitiepartijen VVD en NSC maar net iets hoger. Nog voordat het kabinet officieel moet beginnen, staat nog niet de helft van de VVD-kiezers achter de coalitie. Bij NSC-kiezers is dat 45 procent, blijkt uit aanvullend onderzoek dat EenVandaag deed onder kiezers in het Opiniepanel.
'Negatief verrast door PVV-ministers'
Het wantrouwen van VVD- en NSC-kiezers zit onder andere in de ministers die Geert Wilders naar voren heeft geschoven: "Ik ben negatief verrast over de PVV-ministers. Geen enkel vertrouwen dat zij Nederland vooruit gaan helpen", aldus een VVD-kiezer. Uit een eerdere peiling van EenVandaag bleken deze groepen vooral weinig vertrouwen te hebben in Marjolein Faber als asielminister.
Faber was onderwerp van een flinke discussie tussen coalitiepartijen, wat kiezers weer een stuk sceptischer maakt over de stabiliteit van het kabinet. Slechts 23 procent van de VVD-kiezers en 31 procent van de NSC-stemmers verwacht dat de verhoudingen tussen de coalitiepartijen stabiel genoeg zijn om 4 jaar te blijven regeren. Ook een grote groep kiezers van de PVV (41 procent) en BBB (41 procent) zijn door de sfeer tussen de coalitiepartijen niet gerust op een goede afloop.
Over dit onderzoek
De zetelverdeling is gebaseerd op onderzoek van Ipsos I&O onder een representatieve steekproef van 1.017 stemgerechtigde Nederlanders. De gegevens zijn verzameld van 21 tot en met 24 juni 2024. Het onderzoek is gewogen op leeftijd, geslacht, opleiding, regio, werkzaamheid en stemgedrag bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen. Voor de zetels gelden statistische marges van +/- 1 procent bij de kleine partijen en +/- 2,5 procent bij de grootste partijen.
Het onderzoek onder het Opiniepanel is gehouden op 24 en 25 juni 2024. Daaraan deden 19.474 mensen mee. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.
Onafgebroken voor rechts kabinet
Dat er bij deze partijen zo weinig enthousiasme is over de coalitie is opmerkelijk. Sinds de verkiezingen zijn VVD- en NSC-kiezers onafgebroken voorstander geweest van de rechtse coalitie tussen deze partijen.
Hoewel het sentiment over het kabinet nog voor het begin negatief is, staan de meeste coalitiekiezers nog wel achter deelname van 'hun' partij aan de coalitie. Bij PVV- en BBB-kiezers denken bijna alle kiezers er zo over, maar ook de meeste kiezers van VVD (75 procent) en NSC (73 procent) hebben die overtuiging. Een VVD-kiezer zegt daarover: "Het is een rariteitenkabinet, maar we moeten dit keer rechtsaf, dus is het hopen dat ze wat gedaan krijgen voordat ze elkaar de tent uitvechten."
PVV (weer) in de min
De PVV levert de afgelopen maand potentiële kiezers in. Met 44 zetels staat de partij van Geert Wilders nog altijd op flinke winst ten opzichte van de verkiezingen in november vorig jaar, maar kan het op 4 zetels minder rekenen dan vorige maand. Een vergelijkbare daling bij de PVV was eind april ook te zien, maar de partij won een maand daarna weer kiezers door het gesloten coalitieakkoord.
Het zijn, net als eind april, mensen die bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen niet stemden, daarna sympathie kregen voor de PVV, maar nu weer afhaken. Ook gaan iets minder NSC-kiezers naar de PVV dan voorheen.
VVD en NSC gelijk en GroenLinks-PvdA in de plus
De frustratie van veel VVD- en NSC-kiezers over het kabinet uit zich niet in het weglopen bij 'hun' partij. De VVD (20 zetels) en NSC (12 zetels) blijven ongeveer gelijk met vorige maand. Door eerdere onvrede over de formatie staan beiden (VVD -4 en NSC -8) wel op flink verlies ten opzichte van de Tweede Kamerverkiezingen.
Opvallende stijger deze maand is GroenLinks-PvdA. Na lange tijd tussen de 22 en 25 zetels te schommelen, klimt de partij van Frans Timmermans in de zetelpeiling van EenVandaag en Ipsos I&O naar 27 zetels. De winst komt niet van één partij, maar komt verspreid van allerlei partijen. Ook D66, dat naast GroenLinks-PvdA, zetels won bij de Europese verkiezingen van juni.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.