Gijs van Dijk wil terug de Kamer in. Voor de PvdA of desnoods als zelfstandig Kamerlid. Van Dijk vertrok in februari uit de politiek na klachten over grensoverschrijdend gedrag.
Na de uitspraak eerder deze week van de beroepscommissie van de PvdA is er volgens Gijs van Dijk een nieuwe situatie ontstaan. Eentje die de weg vrijmaakt voor terugkeer in de Tweede Kamer. Want in de PvdA-fractie komt binnenkort de zetel van Khadija Arib vrij.
'Gijs, wat is er aan de hand?'
In een interview met EenVandaag kijkt Gijs van Dijk voor het eerst terug op het afgelopen jaar. "Los van bedreigingen, ondanks alle lieve mensen die wel om me heen zijn blijven staan, voel je je heel vaak eenzaam en je bent voortdurend aan het malen", vertelt Van Dijk geëmotioneerd. Ik ben ook zo vaak 's nachts wakker geworden van: Gijs, wat is er aan de hand?"
"Privé heeft het enorme gevolgen gehad en dat was voor mij, maar ook voor mijn omgeving, superzwaar en dat is het nog steeds. In de eerste maanden wist ik niet eens waar het over ging. Het is een soort Kafka. Je wordt ergens van beschuldigd, maar je weet niet wat het is."
Wat is er precies gebeurd?
- Op 8 februari 2022 werd Gijs van Dijk gebeld door toenmalig PvdA-fractievoorzitter Lilianne Ploumen: er waren meldingen binnengekomen van grensoverschrijdend gedrag. Ze ontnam hem per direct zijn woordvoerderschappen en drong aan om zijn Kamerzetel op te geven. Van Dijk vertrok daarop uit de Tweede Kamer.
- Het partijbestuur gaf bureau Bezemer & Schubad opdracht de klachten te onderzoeken. Het onderzoeksbureau concludeerde dat het 'aannemelijk was dat meldsters zich grensoverschrijdend en/of ongewenst voelen behandeld'. Het gedrag bestond uit 'het wekken van valse verwachtingen in relaties', blijkt uit onderzoek van EenVandaag.
- Het PvdA-partijbestuur trok hieruit de conclusie dat Van Dijk zich schuldig heeft gemaakt aan grensoverschrijdend gedrag. Hij kreeg een openbare berisping. Ook vond het bestuur dat het 'onwenselijk is dat Van Dijk de komende 4 jaar een politieke of bestuurlijke functie namens de PvdA bekleedt'.
- Gijs van Dijk vocht deze sancties aan bij de beroepscommissie van de PvdA. Die oordeelde dat het partijbestuur onzorgvuldig en ongepast gehandeld heeft en vernietigde de sancties die Van Dijk kreeg opgelegd.
- Partijvoorzitter Esther-Mirjam Sent liet in een reactie weten het niet eens te zijn met het opheffen van de sancties. Ze staat nog steeds achter de conclusies van het onderzoeksrapport.
Schuldbekentenis
Waarom besloot Van Dijk direct zijn Kamerlidmaatschap op te geven en niet het onderzoek af te wachten? Je zou daar een schuldbekentenis in kunnen zien. "Ja, ik heb wel gemerkt dat veel mensen dat hebben gedacht", zegt hij.
"Maar ik heb het echt gedaan omdat ik vind dat, als zoiets wordt beweerd, je een onderzoek moet doen. Ik ben een man van de partij, dus ik vind dat de inhoud en de dingen die we politiek gezien doen altijd voor moeten gaan."
'Ik schrok me helemaal dood'
"Maar vervolgens zie ik Ploumen (destijds fractievoorzitter, red.) op camera en die heeft het opeens over seksueel grensoverschrijdend gedrag", vervolgt Van Dijk. "Toen dacht ik wel: 'wat is hier aan de hand?'"
"Ik schrok me helemaal dood, want daar gaat deze hele zaak niet om. En dat blijkt ook. Na heel lang onderzoek blijkt dat er nooit sprake was van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Dat was wel het mediabeeld. Dat heeft zulke grote gevolgen. Je hele leven gaat eraan."
Operatie 'kapotmaken'
Het onderzoeksrapport is geheim. Ook de interne beroepscommissie van de PvdA, die forse kritiek heeft geuit op de handelswijze van het partijbestuur, kent de inhoud niet. Van Dijk wil dat het rapport openbaar wordt gemaakt.
"Op een gegeven moment mochten wij de verklaringen lezen. Toen kwam er een lijst met allerlei soorten beschuldigingen. Het ging niet over grensoverschrijdend gedrag. Toen dacht ik: dit is een operatie 'kapotmaken'. Dit is niet een operatie om de waarheid boven tafel te krijgen."
'Publiceer dat rapport'
Van Dijk vervolgt: "En vervolgens werk ik mee aan zo'n onderzoek en is het rapport geheim. Ik heb van begin af aan gezegd: als je zo'n onderzoek doet, dan moet je iedereen anonimiseren die dat wil."
"Daar heeft iedereen recht op, maar je kan niet op basis van anonieme beschuldigingen het rapport achter slot en grendel houden. Daarom zeg ik ook: lieve mensen, publiceer dat rapport."
Terug in PvdA-fractie
Nu de beroepscommissie van de PvdA deze week heeft geoordeeld dat de sancties tegen Van Dijk vernietigd moeten worden, is volgens hem de weg vrij voor terugkeer in de PvdA-fractie. "Ik wil heel graag dat we dit conflict oplossen. En dat ik de sociaaldemocratie, zoals ik dat altijd heb gedaan, met hart en ziel weer kan vertegenwoordigen. Daarvoor sta ik ook op de lijst, daarvoor ben ik ook gekozen. En ik zou dat dolgraag willen doen. Ja, ik wil terugkeren."
Sinds zijn vertrek uit de Tweede Kamer heeft Van Dijk geen enkel contact gehad met Kamerleden van de PvdA. Wat als die hem niet meer als fractiegenoot willen? "Ik sluit de Groep-Van Dijk niet uit, maar het heeft absoluut geen voorkeur."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.