Politie, Belastingdienst en SVB vragen de politiek om rust: 'Onze ICT heeft onderhoud nodig'

Achterstallig onderhoud op ICT-systemen van de overheid is zo opgelopen dat ingrijpende wetswijzigingen nu onverantwoord zijn. Ook SVB en Belastingdienst hebben grote problemen. Ze vragen de partijen die meedoen aan de formatie er rekening mee te houden.

Tijd voor groot onderhoud, vinden politie, SVB en de Belastingdienst, want deze organisaties werken met oude systemen uit de jaren 70. Gebeurt het niet, dan heeft dat grote gevolgen. "We kunnen nu niet een ingewikkelde AOW-wijziging of een ingewikkelde wijziging in de Kinderbijslagwet inrichten", waarschuwt Diana Starmans van de SVB.

Verouderde basis

Het was een harde conclusie die de Tijdelijke Commissie Uitvoeringsorganisaties van de Tweede Kamer eerder al trok: ICT-systemen van de overheid lopen ernstig achter op wat de politiek wil bereiken. Dat achterstallig onderhoud kan volgens de commissie leiden tot problemen met dienstverlening en uitvoeren van nieuw beleid.

Het is precies waar directeur Informatievoorziening bij de Belastingdienst Koos Veefkind tegenaan loopt. "De basis van sommige ICT-systemen dateert uit de jaren 70. Daar is in de loop der jaren steeds weer wat aangebouwd. Zie het als een huis, waar je eerst een erkertje aan bouwt, dan nog een raampje bij zet, en dan weer een plafonnetje verlaagt. Maar na verloop van tijd kom je erachter, dat het allemaal toch niet meer past".

Gevolgen bij wetswijzigingen

Ook bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB) piepte en kraakte het, toen het in 2015 mis ging met de uitbetaling van PGB's. Hoewel die crisis is bezworen, is de ICT nog niet helemaal op orde. "Om onze systemen robuust te houden, is onderhoud nodig", zegt Diana Starmans, lid van de Raad van Bestuur van de SVB.

"Daar hebben we de komende 3 jaar onze handen nog vol aan", legt ze uit. En dat heeft grote gevolgen voor de uitvoering van bijvoorbeeld toekomstige wetswijzigingen die effect hebben op het werk van de SVB. "Daarna kunnen we ingewikkelde wijzigingen in bijvoorbeeld de AOW of Kinderbijslag weer verwerken, maar nu even niet."

Politie: jaarlijks 325 miljoen nodig

Dat ICT ook bij de de politie vaak geen prioriteit had, zoals de Commissie Uitvoeringsorganisatie ook concludeerde, herkent ook Theo van der Plas. Hij is programmadirecteur Digitalisering en Cybercrime bij de politie en geeft aan dat 'het in het verleden niet altijd het accent gehad heeft dat het nodig heeft.'

"Er werd langs de juridische lijnen gekeken, terwijl uitvoering ook aandacht en geld kost", legt hij uit. Om die uitvoering op orde te krijgen legt hij nu een harde eis op tafel bij de politiek. "Voor digitaal vaardig personeel en up-to-date houden en brengen van onze systemen, is jaarlijks structureel 325 miljoen euro nodig."

'8 tot 10 jaar nodig'

De SVB gaf al aan dat er zeker 3 jaar nodig is om de boel op orde te krijgen. Ook Koos Veefkind van de Belastingdienst zegt voor het grondig renoveren van de ICT-systemen naast geld, tijd nodig heeft. Veel tijd zelfs.

"Om dat bij de Belastingdienst goed te doen, heb je zeker een jaar of 8 à 10 nodig. Deze situatie is in een jaar of veertig zo gegroeid. Dan is het niet realistisch om te zeggen: 'Dat los ik in een jaar of 2, 3 wel even op'."