"We hielden ons hart vast, maar tot nu toe lijkt het mee te vallen", vertelt agrariër Willem Nammensma vanuit Lviv, waar hij woont en werkt. Hij doelt op de speech die Poetin maandag hield tijdens de Russische Dag van de Overwinning.
Sinds 2020 werkt Willem als manager bij een grote Oekraïense aardappel- en graanproducent. Het was de bedoeling om permanent in Oekraïne te blijven, samen met zijn vrouw Inge en hun kinderen. Maar die zijn vanwege de oorlog inmiddels terug verhuisd naar Nederland. Willem pendelt heen en weer tussen werk en gezin.
'Gewone' leven komt weer op gang
Hoewel er vrij recent nog een raketaanval plaatsvond vlakbij de West-Oekraïense stad Lviv, lijken inwoners er het 'gewone' leven weer langzaam op te pakken, vertelt Willem. "Het is druk op straat, de restaurantjes en cafés zijn open - mensen doen weer wat ze altijd deden."
Maar hoewel er in het westen van het land niet gevochten wordt zoals in de Donbasregio in het oosten, zijn mensen zich er wel degelijk bewust van dat er een oorlog woedt in hun land.
'We hielden ons hart vast'
Willem blikt terug op afgelopen maandag, een spannende dag voor veel Oekraïners: "Hoe dichterbij 9 mei kwam, hoe onrustiger mensen werden. De speech van Poetin werd als belangrijk gezien. We hielden ons hart vast, hielden er rekening mee dat hij een complete mobilisatie zou aankondigen. Gelukkig lijkt het tot nu toe mee te vallen. Al weet je natuurlijk nooit waar hij nog mee komt."
In Lviv voelt Willem zich niet per se onveilig op het moment en dat geldt ook voor de collega's en kennissen met wie hij erover spreekt. "Maar die onderhuidse spanning en nervositeit zijn natuurlijk niet zomaar weg."
Geen brandstof meer
Waar Willem zich op het moment vooral druk om maakt is de situatie in Odessa. De havenstad wordt opnieuw bestookt met Russische raketten. "Dat is, net als Marioepol, een heel belangrijke plek voor import en export. Als de havens helemaal dichtgaan hebben we een groot probleem. Alsof in Nederland Rotterdam ineens helemaal dicht zou gaan."
Hij vertelt dat burgers sinds anderhalve week nog nauwelijks brandstof kunnen kopen, omdat er kortweg niet genoeg is. "Cash of een pinpas worden niet meer geaccepteerd aan de pomp. Alleen mensen met waardebonnen of een klantenkaart zijn er nog welkom. En zij kunnen maximaal 20 liter afnemen." Bedrijven mogen nog wel tanken.
Angst voor nucleaire dreiging
In de tussentijd zitten Willem en zijn collega's juist met ladingen aardappelen die ze niet verkocht krijgen. "De verkoop is een ramp. Dat geldt zowel voor granen als aardappels. Er zijn miljoenen mensen vertrokken, grote gebieden zijn niet bereikbaar en hoe langer de aardappelen in de opslag liggen, hoe slechter de kwaliteit en hoe lager de prijs. Dat is financieel schadelijk, al ben ik blij dat het 'maar' geld is."
Het ergste vindt Willem de onzekerheid die de oorlog met zich meebrengt. "Op het gebied van werk, maar ook over welke wapens Poetin nog zal inzetten, de nucleaire dreiging. Ik verlies soms wel de hoop als ik hoor wat hij nu weer van plan is. Maar Oekraïne zet door, dat is zeker.'
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.