Op de zorg gaat netto niet bezuinigd worden, zegt demissionair premier Rutte over de plannen in het regeerakkoord

Na 9 maanden onderhandelen is het er eindelijk: een regeerakkoord voor het nieuwe kabinet. In gesprek met EenVandaag licht demissionair premier Rutte de plannen toe: "We hebben veel waar te maken de komende tijd."

Nog maar een paar maanden geleden werd er in de Tweede Kamer gestemd over een motie van afkeuring tegen Rutte in de Tweede Kamer. Toch presenteert hij vandaag een akkoord voor wat zijn vierde kabinet moet worden.

'Goede hoop'

Had hij dat zelf verwacht? "Ik had goede hoop. We hebben de verkiezingen gewonnen. Dat is ook een verplichting van de kiezer om de formatie in goede banen te leiden. Maar je weet pas zeker of het lukt als het rond is. Morgen debatteert de Kamer er nog over, maar het lijkt inderdaad naar een volgend kabinet te gaan."

Een belangrijk punt in het akkoord is dat de bestuurscultuur moet veranderen. Nog maar weinig Nederlanders hebben vertrouwen in de politiek. Toch gaan dezelfde partijen uit het vorige kabinet nu door in een nieuw kabinet. Wat zegt dat? "Ik snap de vraag volledig, het zijn dezelfde partijen en voor een deel dezelfde gezichten", geeft Rutte toe. "We hebben daar ongelooflijk lang en intensief met elkaar over gesproken: wat willen wij anders?"

Meer dan alleen Den Haag

Een van de oplossingen is om intensieve 'maandagochtend-overleggen' tussen het kabinet en de fracties van de coalitiepartijen te beëindigen. "Daar moet meer afstand tussen komen. We willen niet meer dat er in die overleggen te intensief geregisseerd wordt wat er in komende weken gaat gebeuren."

Maar misschien nog wel belangrijker vindt Rutte om ook in de uitvoering van het beleid voor goede kwaliteit te zorgen. "Als burgers naar een organisatie bellen, dan moeten we zorgen dat zij worden herkend, goed worden behandeld en dat ze te woord worden gestaan. Het is meer dan alleen wat gebeurt in Den Haag, het is meer. We zullen moeten laten zien dat we het waar kunnen maken."

Geen structurele bezuiniging op zorg

Voor de plannen in het akkoord gaat fors geld uitgegeven worden, onder andere voor het klimaat, voor Defensie en om Nederland veilig te maken. Naar de zorg gaat eerst meer geld, maar uiteindelijk zal daar bezuinigd worden. Het lijkt tegenstrijdig, nadat in de coronacrisis weer duidelijk is geworden hoe kwetsbaar de zorg is.

Toch ontkent Rutte dat het om een structurele bezuiniging gaat: "Er gaat fors extra geld naar de zorg. De komende jaren zullen we daar nog meer in investeren. Maar op de langere termijn gaan we proberen de almaar sterk stijgende zorguitgaven wat af te remmen."

Afgeremd

"Als je dat niet doet, dan worden op nog langere termijn de uitgaven voor onderwijs, veiligheid, hele belangrijke zaken, als het ware uit het nest gedrukt door de zorgkosten. Dat kan niet."

"Structureel staat er een min, maar dat is een min op een verdere stijging. Dus het is niet zo dat we netto gaan bezuinigen. Op de langere termijn gaat er meer geld naar de zorg, maar dat remmen we wel wat af."

Dichtbij gelijke verdeling man/vrouw

Een belangrijk gerucht over de formatie van het kabinet is dat het uit de helft mannen en de helft vrouwen zou gaan bestaan. Toch is daar volgens Rutte geen harde afspraak over gemaakt. "Niet dat het 50/50 wordt. Ook heb ik nog niet het hele overzicht. Dat heb ik alleen van mijn eigen partij en dan komen we wel heel dicht in de buurt."

Maar was het voor de VVD niet het uitgelezen moment om voor een vrouwelijke premier te kiezen? "Ik zou het fantastisch vinden als mijn opvolger een vrouw is. Maar het feit is dat mijn partij bij de vorige verkiezingen met mij de strijd aan is gegaan. En we hebben steeds gezegd dat als de VVD wint, ik door zou gaan als premier. Het zou dan ook gek zijn om nu tegen de kiezer te zeggen: 'Dat gaan we toch niet doen.'"