De manier waarop het referendum is afgeschaft zorgt voor onvrede binnen D66. Vijftig D66’ers plaatsten een brief in de Volkskrant waarin ze hun onvrede uiten. “Je kan iets afschaffen, maar dan moet je wel met een alternatief komen“, zegt Mede-ondertekenaar en oud kamerlid Boris van der Ham vanmorgen op Radio 1.
“Het was beter geweest als ze het referendum hadden gehouden en aangepast in plaats van het meteen af te schaffen”, gaat Van der Ham verder. “Je ziet breder in de samenleving, niet alleen bij D66, een soort vrees voor inspraak van burgers. Ze zijn bang voor populisme, ze vinden dat eng. Maar wij zeggen dat je meer invloed moet geven aan kiezers.”
Recht om amendement
Eigenlijk zou het mogelijk moeten zijn om ook een alternatief aan te dragen bij het stemmen volgens Van der Ham: “Dus meer dan alleen ja of nee aankruisen. Want je hebt de neiging er iets bij te schrijven.” In andere landen is dat heel normaal, zegt Van der Ham: “Maak kiezersinvloed dieper en inhoudelijker. Dan kan je doen door het recht op amendement in te voeren.”
Kroonjuweel D66 bij het afval
Toch opvallend, want regeringspartij D66 is zélf voor het afschaffen van dat raadgevend referendum. D66 ondertekende het regeerakkoord waarin de afschaffing van het referendum is afgesproken. Daarmee zette de partij een van hun kroonjuwelen bij het afval. Want een referendum, daar was de partij al heel lang voor, zoals te zien is in dit verkiezingsspotje uit 1989.
Het is voor het eerst dat er verzet is binnen de partij om dat verdwijnende raadgevende referendum te vervangen voor iets anders. Er is binnen de vaak zo keurige partij weinig georganiseerd verzet. Eerder lieten partijcoryfeeën als Jan Terlouw al weten het niet eens te zijn met de koers van de partij.
Meerderheid leden staat achter de partij
Hoe denken de D66-leden er zelf eigenlijk over? Gijs Rademaker van het EenVandaag Opiniepanel: “Uit een eerdere peiling onder D66-leden blijkt dat ruim zestig procent het een goede zaak vindt dat de Referendumwet is ingetrokken. Als we dat vergelijken met de mening van alle kiezers is het verschil groot: daar zegt eenderde dat ze het intrekken van de wet een goede zaak vinden.”
Reactie D66
D66-Kamerlid Rob reageert op de kwestie: “Deze Tweede Kamer heeft al besloten het raadgevend referendum in te trekken. Dat ligt nu bij de Eerste Kamer, daar ga ik dus niet meer over. Waar ik wel over ga is wat ik deze week aan het doen ben, namelijk met honderden leden in gesprek voor de versterking van de democratie. Ik ben blij dat Boris van der Ham daar ook aan bijdraagt”, zegt Jetten tegen EenVandaag.
'D66 broedt op iets nieuws'
Volgens Joost Vullings krijgt de partij al langer veel kritiek. “Ze merken echt wel dat het afschaffen van het raadgevend referendum de partij raakt en schaadt. Dus broeden ze op iets nieuws. Voor de zomer horen we wat dat is.”
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.