1 op de 5 houdt zich niet aan quarantaineregels RIVM en blijft niet thuis na positieve coronatest

Heb je corona of ben je in contact geweest met iemand met corona, dan word je geacht binnen te blijven. Lang niet iedereen houdt zich aan die regel, blijkt uit onderzoek van het RIVM. Zo gaat 1 op de 5 mensen die positief getest is tóch de deur uit.

De RIVM-cijfers laten zien dat veel mensen het nog steeds niet zo nauw nemen met de regels die de coronapandemie controleerbaar moeten houden. Opmerkelijk, omdat het aantal besmettingen juist sterk toenam in de periode waarin het onderzoek werd uitgevoerd.

Mensen die thuis moeten blijven gaan tóch op pad

Van de mensen die door de GGD tijdens een bron-en contactonderzoek het advies kregen om thuis te blijven, omdat ze mogelijk contact hadden met iemand die is besmet, zegt de helft dit advies niet op te volgen. En van de mensen die positief testen, dus het coronavirus daadwerkelijk onder de leden hebben, gaat 1 op de 5 tóch de deur uit.

Ook vakantiegangers nemen de regels niet zo nauw. Uit het onderzoek blijkt dat 7 van de 10 ondervraagden na terugkeer uit een hoog-risicogebied of bij (lichte) klachten niet thuisblijven.

'Verontrustende cijfers'

Daarnaast blijkt dat als iemand uit hetzelfde huishouden positief is getest, 4 van 10 mensen alsnog naar buiten gaan. De mensen die naar buiten gaan, geven ook vaker aan bezoek te hebben ontvangen gedurende de quarantaine dan de mensen die wél binnenbleven.

De voorzitter van de veiligheidsregio's Hubert Bruls noemt de cijfers verontrustend, maar echt verbaasd is hij er niet over: "Dat er mensen zijn die zich niet aan de afspraken houden, wisten we al in augustus. Toen kwamen veel mensen terug van vakantie en bleek al dat velen zich niet aan de regels van quarantaine hielden. Dat is nu niet wezenlijk veranderd, zo blijkt helaas."

Eigen beredeneringen

Gedragswetenschapper Marijn de Bruin (RIVM) leidde het onderzoek. Hij ziet dat mensen vaak eigen beredeneringen volgen die niet overeenkomen met de regels. "Dat is vaak heel concreet en ook begrijpelijk. Mensen vragen zich dan af: 'Kan ik mijn werk afzeggen? Moet ik de buren vragen om de hond uit te laten? Wie gaat mijn mantelzorgtaken overnemen?"

Hubert Bruls benadrukt dat er ook een categorie mensen is die niet kwaadwillend is, maar gewoon niet precies weet wat de regels zijn: "Als je 7 dagen binnenzit, mag je dan een frisse neus halen? Of even naar de supermarkt? Dat is dus niet altijd helemaal duidelijk. Hier ligt een schone overheidstaak om nog beter te communiceren waar je die informatie kunt krijgen."

Toch wil niemand andere mensen besmetten

Ook De Bruin constateerde dat de regels niet altijd duidelijk zijn voor iedereen: "Niemand wil andere mensen willens en wetens besmetten. Veel mensen herkennen de klachten waarmee ze thuis moeten blijven niet goed.

Ze zijn vaak ook niet helemaal op de hoogte van de richtlijnen, bijvoorbeeld wanneer een quarantaine-advies op hen van toepassing is. Ze weten dan niet zeker hoelang ze binnen moeten blijven en wat dat betekent voor hun huisgenoten."

Dwarsliggers

Maar het is niet alleen onwetendheid. Er is ook een groep dwarsliggers die maling heeft aan de regels, zegt Hubert Bruls. En juist die groep aanpakken gaat niet zomaar. "Dat is op dit moment heel ingewikkeld."

"Je kunt de weg via de rechter bewandelen om af te dwingen dat ze zich aan de regels houden, maar dat is zo omslachtig dat niemand daaraan begint. Ik denk dat er maar een paar voorbeelden te vinden bij alle veiligheidsregio's, waar dit traject is ingezet."

'Quarantaine moet alsnog worden verplicht'

Bruls wijst erop dat de veiligheidsregio's dit najaar al hebben gepleit voor een verplichte quarantaine. Toen was ook al duidelijk dat veel mensen zich niet hielden aan de afspraken. Maar dat voorstel werd afgewezen door de Tweede Kamer.

"De cijfers laten zien dat er nu echt iets moet gebeuren. Daarom bepleiten wij als veiligheidsregio's opnieuw voor meer dwang en dus, voor het invoeren van een verplichte quarantaine", besluit Bruls.