Er is steun voor de meeste plannen van het nieuwe kabinet voor de huizenmarkt. Maar de meeste mensen verwachten niet dat ze structureel gaan helpen om de grote problemen op te lossen. Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag.
Het nieuwe kabinet trekt in het regeerakkoord miljarden uit om de vastgelopen huizenmarkt weer in beweging te krijgen. Volgens leden van het Opiniepanel is dat ook hard nodig: negen van de tien vinden dat de huizenmarkt er nu slecht voor staat (92 procent), waarvan 60 procent zelfs heel slecht. Veel mensen ervaren zelf problemen. Wie op zoek is naar een huis is daar al snel meer dan 2 jaar zoet mee (46 procent). En ook meer dan 3 jaar zoeken is geen uitzondering (35 procent).
Extra bouwen goed, maar vraag of het gebeurt
Het kabinet wil 100.000 woningen per jaar gaan bouwen, met speciale aandacht voor voor starters, senioren en middeninkomens. Acht van de tien (81 procent) deelnemers aan het onderzoek vinden het een goede zaak dat er extra gebouwd gaat worden. Dat het accent hierbij op betaalbare huur- en koopwoningen ligt (tot 355.000 euro) valt ook goed (88 procent).
Wel is er veel twijfel of deze mooie bouwplannen ook echt van de grond komen. Slechts 12 procent denkt dat het in de praktijk gaat lukken om jaarlijks 100.000 huizen te bouwen. De overgrote meerderheid (84 procent) verwacht dat niet. Ze vrezen dat de vele regels bij bouwprojecten, vooral op het gebied van stikstof, roet in het eten zullen gooien.
Huurprijzen aanpassen
De deelnemers zijn over het algemeen positief over de plannen voor de huurmarkt. Dat de sociale huur voor mensen met een lager inkomen wordt verlaagd, vindt 79 procent een goede zaak. Ook voor huurprijsbescherming van de middeninkomens is steun (83 procent).
De huurprijs voor hogere inkomens verhogen ligt gevoeliger. De helft (53 procent) is hier voor, omdat dit scheefhuurders meer laat betalen. Maar een derde (34 procent) vindt dit een slechte zaak. Een huurder met een wat hoger inkomen zegt: "Dit is bedoeld om mij uit mijn huurhuis te jagen. Maar ik ben kansloos op de koopmarkt. Dus moet ik noodgedwongen extra veel huur gaan betalen en het lost niets op."
Steun voor afschaffen verhuurderheffing
Het kabinet kiest ervoor om de verhuurderheffing in 2023 af te schaffen. Dat is een belasting voor verhuurders die sociale huurwoningen in hun bezit hebben. Deze heffing was al lang een doorn in het oog van veel politieke partijen.
Bijna twee derde (62 procent) is het ermee eens dat de verhuurderheffing verdwijnt. Zij hopen dat woningcorporaties zo meer geld overhouden. Dat geld kunnen ze dan steken in de bouw van nieuwe huurhuizen.
Verdeeldheid over 'jubelton'
Op de koopmarkt wordt de 'jubelton' afgeschaft. Het gaat om een belastingvrije schenking tot 100.000 euro die jonge woningzoekenden bijvoorbeeld van hun ouders kunnen ontvangen voor de aankoop van een huis. Hierover zijn de meningen verdeeld.
De helft (49 procent) is blij dat deze schenking verdwijnt. Zij vinden het oneerlijk dat vooral kinderen met rijke ouders hiervan profiteren. Een derde (35 procent) ziet liever dat de 'jubelton' blijft, omdat het sommige jonge mensen een kans biedt op de woningmarkt.
Scepsis over effect plannen
Over het algemeen zijn de 28.000 deelnemers aan het onderzoek best positief over de afzonderlijke kabinetsplannen. Ook zijn ze blij dat er weer een aparte minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke ordening komt (78 procent). Maar ze zijn veelal sceptisch over het effect van al die plannen.
De meesten (63 procent) verwachten dat de situatie op de Nederlandse woningmarkt over 4 jaar, wanneer de termijn van het kabinet erop zit, hetzelfde is gebleven (38 procent) of zelfs verder is verslechterd (25 procent). Slechts een kleine groep is optimistisch: drie van de tien (29 procent) denken dat de situatie een beetje gaat verbeteren.
Druppel op een gloeiende plaat
Veel ondervraagden wijzen erop dat al die nieuwe plannen een druppel op een gloeiende plaat zijn voor een woningmarkt waar in hun ogen jarenlang te weinig aandacht voor is geweest. Ook denken ze dat er ieder jaar meer woningzoekenden bijkomen, bijvoorbeeld omdat het aantal eenpersoonshuishoudens blijft stijgen. Iemand licht toe: "Het is dweilen met de kraan open. Steeds meer alleenstaanden, echtscheidingen, statushouders, die willen allemaal een eigen woonruimte."
Sommigen hopen dat de prijzen wat gaan dalen als er meer betaalbare woningen gebouwd worden. Maar zolang er een tekort aan bouwmaterialen is en strenge milieuregels voor vertraging zorgen, denken veel mensen dat die honderdduizenden nieuwe huizen er niet snel gaan komen. "Vergeet het maar, zolang ze niets doen aan die absurde stikstofregels schiet het niet op," schrijft iemand. Alles bij elkaar denken de meeste mensen dat de maatregelen maar mondjesmaat zullen helpen, terwijl de structurele woningnood blijft.
Over het onderzoek
Het onderzoek (pdf) is gehouden van 21 tot en met 30 december 2021. Aan het onderzoek deden 27811 deelnemers aan het EenVandaag Opiniepanel mee. Onder de deelnemers zijn 3831 mensen die nu op zoek zijn naar een ander koop- of huurhuis, of dat in de afgelopen 2 jaar zonder succes waren. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Het Opiniepanel bestaat uit 70.000 leden.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.