Nu is de tijd om te onderhandelen over je salaris en zo haal je er het meeste uit

In Nederland zijn nu meer vacatures dan werklozen. Een ideaal moment dus om te onderhandelen over je salaris. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Hoe pak je het slim aan? 8 vragen en antwoorden over salarisonderhandelingen.

Welke vragen heb jij over salarisonderhandelingen? Dat vroegen wij jou via ons WhatsApp-kanaal. Jullie stuurden veel vragen in, die wij vervolgens voorlegden aan Sophie van Gool. Zij is medeoprichter van het bedrijf Salaristijger en helpt mensen met de voorbereiding van onderhandelingsgesprekken.

1. Hoe kan je het beste aangeven aan je werkgever dat je een hoger salaris wilt?

"Simpel: het is gewoon doen. Veel mensen durven niet zo goed over salaris te beginnen, maar iedereen vindt het uiteindelijk belangrijk en wil graag meer verdienen. Het helpt als je van tevoren aankondigt dat je het graag over je salaris wilt hebben. Op die manier overval je je werkgever er niet mee.

Draai er niet te veel omheen, want het is helemaal geen gekke vraag. Als je het eenmaal hebt aangekaart is het makkelijker om het te bespreken."

2. Op welke vragen moet je je voorbereiden?

"Een vraag die vaak niet expliciet wordt gesteld, maar waar je wel een antwoord op moet hebben is: 'Waarom verdien je een salarisverhoging?' Hoe beter je dit voor jezelf kunt verdedigen, hoe sterker je in je schoenen staat. Daarnaast is het belangrijk om jezelf af te vragen: 'Wat als het niet lukt?'

Wat zijn je alternatieven? Blijf je er dan gewoon werken voor hetzelfde salaris of ga je een andere baan zoeken? Dat is niet per se een vraag die de werkgever zal stellen, maar wel belangrijk voor jezelf om te weten."

3. Wat is de beste onderhandelingsstrategie?

"Naast dat je van tevoren aankondigt dat je het erover wil hebben, is het belangrijkste dat je hoog inzet. Mensen zijn vaak bescheiden of durven niet veel te vragen. Daarmee maak je jezelf eigenlijk kleiner. Je moet het omgekeerde doen.

Zet in op een bedrag waarvan je denkt: 'Dat is eigenlijk te hoog'. Dan zit je namelijk in de goede richting. Het is belangrijk dat je goed onderzoekt wat een gebruikelijk salaris is voor jouw functie en verantwoordelijkheden.

Zorg voor argumenten waardoor je werkgever makkelijker 'ja' zal zeggen. Denk aan concrete dingen die je hebt bereikt en complimenten die je van andere collega's of klanten hebt gekregen. Als je dit goed op een rijtje hebt, oefen het dan een keer. Vraag een familielid of vriend om je werkgever te spelen, zodat je er klaar voor bent.

En zie het ook als een spel. Mensen zijn vaak bang voor wat er kan gebeuren en wat de leidinggevenden ervan zullen denken. Maar onthoud: het is iets wat iedereen doet, het hoort erbij.

Wanneer ze een 'nee' krijgen, druipen mensen vaak af. Maar eigenlijk moet je een 'nee' zien als het begin van de onderhandeling. Als je nooit 'nee' te horen krijgt, heb je te laag ingezet. Na een afwijzing is het belangrijk om vragen te stellen en de bal bij de werkgever te leggen. Waarom is het antwoord 'nee'? Wanneer zou het wel mogelijk zijn om dit salaris te krijgen? Geef niet gelijk op."

4. Wat zijn je opties als je tevreden bent over je salaris, maar liever wilt praten over andere arbeidsvoorwaarden?

"Ook daar kun je gewoon over onderhandelen. Er is veel meer dan salaris. Je kunt bijvoorbeeld vragen of je een opleiding mag volgen op kosten van de werkgever, meer vakantiedagen vragen of onderhandelen over vaker thuis werken.

Dit kun je het beste op dezelfde manier aanvliegen als een salarisonderhandeling. Goed nadenken over wat realistisch is en wat belangrijk is voor jou. Probeer altijd duidelijk te maken wat de andere partij eraan heeft, benoem dat. Een win voor jou hoeft geen verlies te zijn voor de ander. Het kan ook een win-winsituatie zijn."

5. Kun je ook onderhandelen over je salaris als je via een uitzendbureau werkt?

"Ja, je kunt het altijd proberen. Het is soms wel wat moeilijker. Je kunt naast een hoger uurtarief bijvoorbeeld ook vragen om een minimum aantal uren of om een toeslag in de avonden of in het weekend. Als jij bijvoorbeeld 15 euro per uur verdient, krijgt het uitzendbureau vaak het dubbele. Er is dus altijd onderhandelingsruimte."

6. Kun je als 60-plusser ook nog vragen om salarisverhoging als je werkgever aangeeft dat je aan het eind van je salarisschaal zit?

"Niet geschoten is altijd mis. Of je nu start met je loopbaan of bijna aan het einde staat; ik zou het altijd proberen. Ik heb bijvoorbeeld mijn moeder van 63 geholpen met haar salarisonderhandeling en het lukte haar wel.

Als je aan het einde van je salarisschaal zit, kun je altijd nog proberen in een schaal hoger te komen. Of soms kan er een tijdelijke toeslag worden gegeven bovenop de schaal. Daarnaast kun je het ook zoeken in secundaire voorwaarden. Denk aan een dag minder werken, terwijl je hetzelfde krijgt betaald. Dat is in feite ook een salarisverhoging."

7. In sommige sectoren, zoals de horeca, is het salaris vaak al bepaald in de cao. Levert onderhandelen in zo'n situatie nog wat op?

"Ik hoor vaak dat mensen denken dat onderhandelen niet de moeite is als het loon al vastligt in de cao. Maar trap daar niet in, er is altijd ruimte en er worden altijd uitzonderingen gemaakt. Als je goed onderhandelt, kun je er vaak wat treden op vooruit gaan binnen de salarisschaal die vaststaat in de cao.

Het is slim om je goed te verdiepen in je cao, ook al kan dat een hels karwei zijn. Je komt vaak dingen tegen waarvan je denkt: 'Hè, heb ik daar ook recht op?' Het zijn meestal verborgen paaseieren die je goed kunt gebruiken als je ze hebt ontdekt."

8. Waarom verdienen vrouwen met dezelfde leeftijd in dezelfde functie als hun mannelijke collega's nog steeds minder?

"Dat heeft een heleboel oorzaken, ik heb daar een heel boek over geschreven. Deels komt het doordat het werk dat veel door vrouwen wordt gedaan minder wordt gewaardeerd. Denk aan de zorg of het onderwijs, waar veel vrouwen werken.

Daarnaast stromen weinig vrouwen door naar hogere functies. Maar ook als vrouwen precies hetzelfde werk doen als mannen verdienen ze vaak minder. Dat is (onbewuste) arbeidsdiscriminatie. Werkgevers zeggen: 'Dat doen wij niet, dat komt bij ons niet voor.' Maar uit onderzoek blijkt dat het helaas nog wel zo is.

Het is niet zo dat mannen beter zijn in onderhandelen of vaker onderhandelen over het salaris. Vrouwen vragen even vaak om salarisverhoging als mannen, maar krijgen het minder vaak. Als ze hetzelfde vragen worden ze anders beoordeeld."