Na een periode van ruim 12 weken is voor de politie een einde gekomen aan het handhaven van de avondklok. De politie schreef ruim 95 duizend coronaboetes uit en draaide 212.000 overuren. Agent Adriaan van Amerongen was een van de handhavers.
Hoofdagent Adriaan van Amerongen in Zeist komt net uit een hele reeks nachtdiensten als we hem spreken. Een gedenkwaardige reeks. In de nacht van zaterdag op zondag ontdekten ze een groot, illegaal, feest op de voormalige legerbasis in de omgeving van Zeist. "Er was van buiten niet zo heel veel te horen, er stond alleen een aggregaat te loeien".
Leegstaand pand
De agent was erop afgekomen na een aantal meldingen dat men mensen had zien lopen in de omgeving, vlak voor het ingaan van de avondklok. "Die hadden zoiets van: dit is niet helemaal de bedoeling", vertelt hij.
"Toen zagen we iemand met een baklampje op z'n hoofd die naar het hek toe liep. Toen dachten we: dan moet er wel iets gaande zijn, het is een leegstaand pand. We zagen auto's, geroezemoes, voldoende om even een onderzoekje in te gaan stellen."
Klussen in de nacht
Het pand in kwestie deed voorheen dienst deed als supermarkt voor de Amerikanen die er gestationeerd waren na de Tweede Wereldoorlog. "Het staat op punt om gesloopt te worden", zegt van Amerongen. "Maar is blijkbaar een ideale feestlocatie".
Van Amerongen gaat het pand binnen, daar was maar één ingang voor. Daar troffen ze een man aan, zittend op de koelcel. "Deze man die zei dat ie aan het klussen was, nou midden in de nacht is dat natuurlijk niet echt een plausibel verhaal".
95 duizend boetes, 212 duizend overuren
"Het overgrote deel van de bevolking heeft zich aan de maatregel gehouden", zegt een woordvoerder van de politie. Toch heeft de politie in de ruim drie maanden dat de avondklok gold, ruim 95 duizend boetes uitgeschreven. Er zijn door agenten fors meer uren gewerkt: er zijn 212.000 overuren gemaakt (+65 procent). Die inzet was onder meer nodig bij het grote aantal demonstraties tegen de coronamaatregelen (1500 in de periode jan-april). "Er is een groot beroep gedaan op politiemedewerkers".
'Als ratten in de val'
In het gebouw treft hij meer mensen aan, feestgangers met ontblote bovenlijven. Als Van Amerongen de koelcel opent, ziet hij meer dan 100 personen staan. "Feestend en wel", schetst de agent. "Die deuren zaten gesloten, het was goed geïsoleerd en ik denk dat ze op dat moment de muziek al uit hadden." En zo goed geïsoleerd, 'dat je van buiten dus niet hoort dat ze hier binnen zo massaal aanwezig zijn, dan wel aan het feesten'.
Er bleken uiteindelijk 115 mensen binnen te zitten. "Er stond een DJ met een installatie, allemaal heel provisorisch aan mekaar gemaakt met kroonsteentjes en dergelijke", vertelt hij. Er was een professioneel ingerichte bar. "Een eigen systeem met munten en een soort toegangskaartjes, bleken er ook te liggen. Stapels drank, lachgas. Een compleet feest was het eigenlijk". De deuren zaten dicht, ze konden geen kant op. "Er waren geen nooduitgangen, er was een klein brandblussertje. Je zit als ratten in de val."
'De sfeer was gemoedelijk'
De feestende groep was een gemêleerd gezelschap. "De jongste om en nabij 18, de oudste eind 50." De sfeer was gemoedelijk, zegt Van Amerongen. "Ik heb de groep toegesproken en gezegd: dit is einde feest en we kunnen het of heel makkelijk of heel moeilijk doen. We weten allemaal dat dit niet de bedoeling is. Pak je legitimatiebewijs en 1 voor 1 naar buiten", vertelt hij over de aanpak. Met meerdere collega's handelt hij het af. "Geen geweld of gedoe en geen aanhoudingen, daar ben ik echt hartstikke blij om."
"We begrijpen echt wel dat mensen een uitlaatklep nodig hebben, buiten ons uniform om zijn wij ook mensen", zegt hij. "Ik heb ook weer zin in een festival. Alleen in deze huidige tijd kan het niet de bedoeling zijn. Deze mensen stonden nu op dit feest en wie weet waar ze de volgende dag waren, of op Koningsdag. Of zitten ze op zondag bij opa en oma. Daar is de tijd nog niet naar."
Sluitstuk voor de zorg
"Het is niet iets dat wij doen voor de lol, wij zijn natuurlijk wel een sluitstuk waardoor de zorg ontlast wordt", zegt Van Amerongen. "En de cijfers zijn er volgens mij dusdanig nog steeds naar de ic's geven aan: we kunnen het moeilijk behappen, en hebben we in dit land maatregelen afgesproken om ervoor te zorgen dat die cijfers laag blijven. Wij handhaven daarop."
Wat de komende tijd gaat gebeuren is koffiedik kijken. "In het begin zal de overlast toenemen, want mensen mogen nu wel wat meer", zegt hij. "Ik heb niet de illusie dat het nooit heeft plaatsgevonden. De jeugd is ook de afgelopen periode 's nachts bij elkaar geweest. Dat hebben we gezien: dan gingen ze vlak voor het sluiten van de avondklok naar binnen en viel het op dat ze na half vijf in nette kledij weer de straat op gingen."
Oorverdovend stil
De avondklok handhaven vond hij uiteindelijk bijzonder. "We hadden het er nog over met de collega's na dit feest hier. Toen stonden we boven aan de snelweg bij de A28, bij het viaduct. Je ziet dan niets, het is oorverdovend stil.", zegt hij. "Waar we normaal in de nacht heel druk waren, hadden we voor ons gevoel opeens relatief gezien heel weinig te doen."
Wat prettig was, was dat er minder meldingen van inbraken, waren, of jongens die met drugs of plofkraken bezig waren. "Dat zagen we heel erg afnemen. We kregen wel meer meldingen van huiselijk geweld en overlast. Dat soort spanningen nemen toe. We waren niet minder druk". Van Amerongen vindt het fijn dat hij straks weer over kan gaan tot de orde van de dag. "Ik denk dat ik namens een hoop collega's spreek als ik zeg dat we bij de politie zijn gegaan om boeven te vangen".
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.