Moet de tandarts terug in het basispakket? 'Omdat je weet wat de kosten zijn, stel je het uit'

Bijna 10 procent van de Nederlanders is al twee jaar niet meer bij de tandarts geweest. Uit angst voor de tandarts zelf of voor de rekening. Die laatste groep groeit, zegt de organisatie Dokters van de Wereld. "De tandarts mag geen luxe worden."

Het jaarlijkse tandartsbezoek is in 2006 geschrapt uit het basispakket van de verzekeraars. Sindsdien klinkt geregeld de roep om tandartszorg opnieuw op te nemen in het pakket. "Het is voor mensen te duur om naar de tandarts te gaan", zegt Jasper Kuipers van de organisatie Dokters van de Wereld. 1,5 miljoen mensen hebben geen geld voor de tandarts. En de tandartsmijders nemen in aantal toe, met grote gevolgen.

'Alleen AOW en geen aanvullende verzekering'

Uit pas gepubliceerd onderzoek van de Patiëntenfederatie bleek dat zo'n 10 procent van de ondervraagden de afgelopen twee jaar niet bij de tandarts was geweest. Ruim een derde gaf aan dat mondzorg wel nodig was. Een groot deel van de ondervraagden durfde niet te gaan vanwege corona (36 procent). Een derde van de ondervraagden uit deze groep zei het geld niet te hebben, nog eens 7 procent had het geld er niet voor over.

Een van de respondenten in het onderzoek zegt alleen een AOW te hebben en geen aanvullende verzekering te kunnen betalen. "Heb nog 4 tanden en geen kiezen
meer", laat hij weten. "Uitstel kan tot hogere hosten leiden", zegt Dianda Veldman van de Patiëntenfederatie tegen De Telegraaf.

Jaren rondlopen met ernstige pijn

Dat ziet ook Kuipers van Dokters van de Wereld. "Als je niet op controle gaat en je laat je klachten erger worden, kan dat jezelf juist meer kosten opleveren." En niet alleen voor mensen zelf, ook de maatschappij. "We zien dat mensen uitvallen, of niet durven te solliciteren omdat ze een slechte mondgezondheid hebben. Mensen blijven onnodig lang in de bijstand."

Hij ziet veel mensen die jarenlang met ernstige pijnklachten in hun mond rondlopen. "We hadden een cliënt die zo hard met zijn hoofd tegen de muur sloeg om de pijn in zijn mond niet te hoeven voelen. Er zijn er ook die blijvende nierschade hebben opgelopen door paracetamol-gebruik". Kuipers' organisatie rijdt heel Nederland door met de mondzorgkaravaan en biedt daarmee kosteloos basismondzorg aan. Mensen komen bij hen via organisaties als de voedselbank en schuldhulpverlening.

'Bij de tandarts kun je niet zeggen: maak het ongedaan'

Ook Rox had geen geld voor de tandarts. Na een prijzige wortelkanaalbehandeling durfde ze lange tijd niet meer naar de tandarts. "Omdat je weet wat de kosten zijn, stel je het uit. Je hebt het geld niet."

Haar kinderen vertelde ze hun tanden goed te verzorgen, vaak te poetsen en ze hoopte dat er niets zou gebeuren. "In de supermarkt kun je zeggen, haal dat er maar uit. Bij de tandarts kun je niet zeggen, maak het maar ongedaan."

Petitie voor basispakket

Ze ziet het vaker om zich heen. "Heel veel mensen durven zich er niet over uit te spreken. Je ziet een kapot gebit, mensen die hun hand voor hun mond zetten als ze lachen. Onzekerheid." Wat Rox betreft komt mondzorg terug in het basispakket.

Dokters van de Wereld heeft een petitie lopen. "We zien overal in het land dat het verhaal resoneert", zegt Kuipers. "Maar het huidige kabinet laat het bij de gemeente liggen. Er moet een structurele oplossing komen, zegt Kuipers. "Dit is geen lokaal vraagstuk of van mensen individueel."