Met 'humor, verbondenheid en een eerlijk verhaal' hielp Florence de passagiers van een cruiseschip met het coronavirus de beproeving te doorstaan

'Een slechte B-film' noemt Florence Kuyper haar ervaringen op het cruiseschip waar vrijwel iedereen corona kreeg. In de weken aan boord raakte ze onder de indruk van de veerkracht van mensen, maar kreeg ook te maken met grote angst en bedreiging.

Ze is inmiddels veilig terug in Nederland: Florence Kuyper, expeditieleider bij Aurora Expeditions, een bedrijf dat poolexpedities voor welgestelden organiseert, veelal ouderen. Het zijn doorgaans avontuurlijke trips waar ze leiding aan geeft, maar op het type avontuur dat nu op haar pad kwam had ze niet gerekend.

Geen sensatieverhaal

Ze klinkt heel ontspannen, een week nadat ze is teruggekeerd uit Uruguay en weer veilig thuis is in Nederland. "Het gaat een beetje op en neer, maar ik denk dat dat logisch is, na 3 weken in de stress te hebben gezeten", zegt ze nuchter.

Florence wil geen sensatieverhaal, maar wel haar ervaringen delen, in de hoop dat het een breder inzicht geeft in hoe we omgaan met de coronacrisis. 'Demystificeren' noemt ze het zelf.

Op zee 'veilig voor het virus'

Toen het schip op 15 maart uit de Argentijnse haven Ushuaia vertrok richting Zuidpool, had het coronavirus al wereldwijd toegeslagen. Er werden voorzorgsmaatregelen getroffen om te voorkomen dat passagiers het virus ook aan boord van het schip zouden brengen. Iedereen werd gecontroleerd, en mensen die recent in Singapore of China waren geweest, mochten niet aan boord.

"Er heerste een beetje het idee van 'goh, wij hebben mazzel, want als nu de hele wereld instort zitten wij op een veilige plek'." En inderdaad, er zullen tal van schepen op zee zijn waar mensen veiliger zijn dan aan wal. Maar dat was niet het geval op de Greg Mortimer.

'Ik hoorde gekuch'

"2 dagen later zouden we niet eens zijn vertrokken", denkt Florence nu. Maar het schip voer uit. De Greg Mortimer was niet lang onderweg, toen Florence voor het eerst slecht nieuws moest brengen aan de groep: de reis werd flink ingekort, want vliegen vanuit Argentinië werd misschien onmogelijk.

Er werd koers gezet naar de Falklandeilanden, waar een chartervliegtuig was geregeld om de passagiers op te halen. Maar bij een van de briefings viel het Florence op dat er werd gekucht. Vanaf toen ging alles heel snel. "10 uur voor we op de Falklands aankwamen kreeg de eerste persoon koorts. We mochten niet aan land."

Meer koortsgevallen

"Vanaf dat moment hebben we afgesproken dat iedereen in isolatie moest", vertelt Florence. "We namen het zekere voor het onzekere. Het was raar: al die gasten opgesloten in hun hut. Maar ze hebben het allemaal geaccepteerd."

Toch kwamen er in een hoog tempo meer en meer koortsgevallen. "De nachtmerrie die alleen maar erger werd, elke dag kwam er een emmertje shit bij." Er werd besloten door te varen. "We wilden naar Buenos Aires, maar Argentinië ging potdicht. Toen werd het Montevideo in Uruguay. Daar hebben we buitengaats gelegen."

Toch gewoon een griepje?

Vanuit Montevideo werden er sneltests het schip binnengebracht zodat er getest kon worden op antilichamen. Er ging een zucht van verlichting over het schip toen bleek dat iedereen negatief testte. 'Was het dan toch een gewoon griepje?' vroeg iedereen zich af.

Maar de koortsgevallen bleven toenemen en voor de kust van Uruguay veranderde het cruiseschip in 'een pestschip', in de woorden van Florence. "Twee keer per dag gingen artsen in vol pak en ornaat de passagiers af om de temperatuur op te meten."

'Er moet geëvacueerd worden'

Toen kwam het moment dat iemand het benauwd kreeg, en duidelijke COVID-19-symptomen had. "Die moet geëvacueerd worden, zeiden de artsen."

Tegen de verwachting van de artsen in lukte het om de patiënt van boord te krijgen. Hij werd toegelaten in een ziekenhuis in Uruguay. "Dat was fantastisch." Maar tegelijkertijd voelde het als 'een megaslag'. "Ik denk dat iedereen in die hutten hartstikke bang was en dacht: potverdorie, het zal toch niet?"

Toch COVID-19

Toch was het zo. "Die man die van boord ging is in het ziekenhuis getest en daar kwam COVID-19 uit. Op dat moment stortte iedereen wel een beetje in. Ik ook. Op zo'n moment zie je zo'n B-film heel helder voor je."

Vanaf dat moment volgde een aaneenschakeling van slecht nieuws. "Elke dag was er weer een evacuatie, er was alleen maar slecht nieuws. Meer mensen werden ziek, de bemanning werd ziek, niks kon meer optimaal werken."

Dagelijkse activiteiten

Om te zorgen dat het leven zo normaal mogelijk doorging, was Florence met haar team begonnen met het organiseren van activiteiten en nam zij de communicatie op zich. "Twee keer per dag via de luidspreker." Een eerlijke boodschap, goed communiceren. "Daar heb ik veel aandacht aan besteed en dat was ook wel de redding."

De dagelijkse activiteiten bestonden uit het maken van een dagelijks blaadje, 'The Masked Pinguin'. Florence werd gevraagd haiku's te maken en er werden kruiswoordpuzzels voor de deur gelegd. "We verspreidden alles over de dag, zodat er ieder uur iets gebeurde. Een menu uitkiezen, 's ochtends en 's middags een koffiemoment. Of een happy hour: dan konden ze lekker een drankje bestellen."

Massale besmetting

Toen duidelijk werd dat het coronavirus had toegeslagen, zijn er meer dan 200 COVID-19-testen aan boord gehaald. "Uruguay heeft een heel groot medisch team aan boord gezet, een man of 20. Dat was fantastisch. Gewoon om ons een voor een te testen en te kijken of we reisvaardig zouden zijn."

"Iedereen werd getest, dus bemanning, gasten en mijn team. Daar kwam uit dat het een prachtige incubator was en we het allemaal hadden. En bij die paar die het niet hadden kon je je afvragen of die test wel goed was."

Ongewenst bijeffect

Ook Florence zelf bleek besmet, hoewel dat voor haar niet als een verrassing kwam. Een aantal andere mensen werd direct van boord gehaald en in het ziekenhuis opgenomen. Ondanks haar besmetting werkte ze gewoon dapper door.

Maar de test had nog een ongewenst bijeffect. De uitslag werd niet zorgvuldig meegedeeld en ineens was bekend wie positief en wie negatief was. "Dat ging onzorgvuldig, dat was niet privé."

Haat

Het zorgde ervoor dat het deel van de bemanning die niet positief was bevonden, heel angstig werd. "Dat was een kleine minderheid. Ik weet niet goed hoe ik het moet omschrijven, maar er ontstond een enorme haat jegens de mensen mét corona."

Door de uitslag verslechterde de sfeer enorm en keerde een deel van de bemanning zich tegen de passagiers, en vooral tegen Florence. "Ik was toch een beetje de vertegenwoordiger van de gasten. De bemanning had het idee dat het allemaal de schuld van hen was. Ik denk dat de angst en slechte informatievoorziening naar de bemanning het explosief heeft gemaakt."

Vertrek passagiers

Achter de schermen werd intussen hard gewerkt aan een oplossing. Het is het eerste licht aan het einde van de tunnel. "Het moederbedrijf van Aurora wist een medisch toestel te sturen." De passagiers konden eindelijk vertrekken.

En toen ging het snel: "Alle 115 Australiërs en Nieuw Zeelanders zijn op Goede Vrijdag vanaf het schip in bussen gezet en allemaal gescheiden naar het vliegveld gereden." Langs de weg stonden de Uruguayanen te applaudisseren, met vlaggen te zwaaien en wezen naar hun hart. Het drama op het schip had ook hen wekenlang beziggehouden.

Explosieve sfeer

Voor Florence en haar team zat de beproeving er nog niet op. De bemanning eiste dat de 'positieven' witte pakken zouden dragen en het werd ronduit onvriendelijk. "Dan liepen we daar in witte pakken als melaatsen rond."

"Het werd dusdanig explosief dat ik de laatste 5 dagen in mijn hut zat opgesloten, gewoon uit veiligheidsoverwegingen. Dat betekent dat ik en mijn team niet veilig meer waren aan boord."

Angst en slechte informatievoorziening

En nee, ze werd niet met de dood bedreigd, maar akelig was het wel. "De dingen die je hoorde en hoe ze met ons omgingen waren zeer intimiderend. Zeker als je dan weet dat je nog maar met een klein groepje bent."

Florence neemt het ze niet kwalijk en ziet het zelfs als leerzaam. "Als ik straks wat beter uit kan zoomen gaat dit een enorm interessante ervaring zijn. Ik heb gezien dat angst en slechte informatievoorziening slechte dingen in mensen naar boven kan halen. Dat maakt ook dat ik er zo van overtuigd ben dat je mensen goed moet informeren en niet moet speculeren."

Hartverwarmend

De beproeving kwam uiteindelijk ten einde en Florence werd met haar team van boord gehaald. Wat volgde is een krankzinnige rondreis. "Met 4 vliegtuigen, 1 auto, 2 continenten, 7 landen, 15 mensen, 36 uur, 5 tussenstops met de vliegtuigen, echt waanzinnig."

In het vliegtuig werden ze uitgebreid gemonitord door een medisch team. Het voelde als een warm bad. "Dat was zo'n fijn contrast na de ervaringen met de bemanning. Dat was echt hartverwarmend."

Terug in Nederland

Eenmaal terug in Nederland voelde de 'intelligente lockdown' niet als een nieuwe beproeving. De communicatie van met name premier Rutte ervoer ze als verfrissend en even drong de vergelijking met haar ervaringen op de Greg Mortimer zich op.

"Ik heb ook boodschappen moeten geven aan boord in dat microwereldje. Maar ik ben erg onder de indruk van hoe hij dat doet. Met eerlijkheid, met het benoemen van dilemma's en de duidelijke keuze. Ik vind dat zeer krachtig. Ik hoop dat iedereen zich daar aan houdt. Ik vind die zelfverantwoordelijkheid heel mooi. Ik denk dat mensen dat prima aankunnen."

Kracht van verbondenheid

Want als deze ervaring haar iets heeft geleerd, dan is het wel hoeveel mensen aankunnen. "Ik geloof echt dat contact onderling van essentieel belang is. Dat mensen elkaar een beetje corrigeren: met humor bij serieuze dingen. Dat heeft echt geholpen."

"Mensen zijn uiteindelijk ook echt met elkaar begaan. Die kracht van de verbondenheid is wel heel groot. Ook de kracht van het goed vertellen van wat er aan de hand is, dat is echt belangrijk, dat eerlijk zijn."

Slechte afloop

Vorige week is een bemanningslid overleden. "Dat is zeer treurig, we hadden allemaal gehoopt er zonder kleerscheuren van af te komen."

Daarnaast ligt er nog iemand in kritieke toestand op de ic in Uruguay. Ook is de bemanning nog altijd aan boord van het schip, vertelt Florence.

Nachtmerries van de laatste dagen op het schip

"Je kunt een crisis positief draaien of je kunt er een drama van maken", vervolgt ze. "Ook de effecten daarvan. Ik geloof echt dat hier veel moois uit naar voren komt. Hoe mensen met elkaar omgaan, de kracht van mensen, de compassie, de risico's die mensen durven nemen."

"Het was toch een slechte B-flim hoor", besluit Florence lachend. "En als ik ergens nachtmerries van heb, dan is dat van die laatste dagen. Maar als je kijkt hoe wij het er vanaf hebben gebracht. Nou, verdomd goed eigenlijk."