Met helft van meldingen over grensoverschrijdend gedrag op werkvloer wordt niets gedaan: 'In mijn ontslaggesprek zeiden ze: welke situatie?'

Er is meer aandacht voor grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer, en toch gebeurt er in bijna de helft van de gevallen niets na een melding. Dat blijkt uit een inventarisatie van vakbond FNV onder werkende leden. "Welke zin heeft het melden dan?"

Na de onthullingen over de misstanden achter de schermen bij tv-programma's The Voice of Holland en De wereld draait door is er meer aandacht voor grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Het aantal meldingen erover neemt toe, maar uit een inventarisatie door FNV blijkt dat in 46 procent van de gevallen geen actie wordt ondernomen na een melding.

Helft gaat over leidinggevenden

De vakbond ondervroeg 2.000 werkenden, waarvan iets meer dan de helft vrouw, over grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Daaruit blijkt dat in de helft van de gevallen het de leidinggevende zélf is die het grensoverschrijdende gedrag vertoont.

Van de mensen die een melding hebben gedaan, zegt de helft dat er uiteindelijk niets mee is gedaan. 12 procent geeft aan dat er na hun melding een gesprek is geweest met de veroorzaker, 15 procent heeft naar eigen zeggen zelf een gesprek gehad. 6 procent laat weten dat ze van hun werkgever te horen kregen dat ze erover moesten zwijgen.

'Bedrijven schrikken van meldingen'

Regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld Mariëtte Hamer zegt geschrokken te zijn van de FNV-uitkomst dat met de helft van de meldingen niets gedaan wordt, 'aangezien we op dit moment enorm veel praten over grensoverschrijdend gedrag'.

Ze ziet als regeringscommissaris dat veel bedrijven schrikken wanneer er een klacht binnenkomt. Dit omdat er veel incidenten in het nieuws zijn voorbijgekomen, vaak met grote gevolgen. Hoe er door bedrijven wordt omgegaan met een melding over grensoverschrijdend gedrag, verschilt per werkgever, legt ze uit.

Onderzoek of mediation?

"Je ziet aan de ene kant een groep werkgevers die denkt: als ik niks zeg, gaat het vanzelf over", zegt Hamer. "Maar je hebt ook werkgevers die wél iets doen, maar nog zoekende zijn wat passend is."

Volgens de regeringscommissaris bestaat daarbij de kans dat bedrijven 'gaan overreageren en meteen met een grootschalig onderzoek komen'. Maar dat is niet altijd nodig, benadrukt ze: "Soms kan een mediationgesprek ook voldoende zijn. Het belangrijkste voor de melder is dat ze erkenning krijgen."

Opmerkingen van de baas

En die erkenning kreeg de 26-jarige Romy niet. Ze werkte in een bedrijf waarin de bovenlaag vooral uit oudere mannen bestaat. Romy voelde zich steeds ongemakkelijker bij de opmerkingen van haar leidinggevende. Zo zei hij een keer 'niet te kunnen wachten om haar in hakken te zien'.

Romy wil dat hij anders met haar omgaat. 'Dus je wil dat onze relatie strikt professioneel is?', zei haar leidinggevende toen ze hem liet weten niet gediend te zijn van de opmerkingen. "Dat leek me wel logisch, ja."

Schreeuwend aan telefoon

Toen ze een bedrijfsbijeenkomst eerder verliet omdat ze geen zin had in een confrontatie met haar baas, voelde Romy de bui al hangen wanneer hij belde. Ze besloot er maar meteen iets van te zeggen en liet hem weten geen complimenten te hoeven over haar uiterlijk of over wat ze aan had.

'We zijn in een werkomgeving en dat is de enige relatie die ik met je heb', maakte ze hem duidelijk. Tijdens het telefoongesprek waarin Romy haar grenzen aangaf schreeuwde haar baas, vertelt ze: "Hij zei dat ik kinderachtig was en van een mug een olifant maakte."

'Ik hoorde niets meer'

Na dat telefoongesprek stapte Romy naar de personeelsafdeling. "Zij heeft het aangehoord en wat mij betreft ook best wel goed begrepen", blikt ze terug. "Er zou een gesprek komen met mij, hem en een derde persoon om wat afspraken te maken over hoe we met elkaar zouden omgaan in de toekomst."

Maar daarna hoorde ze niets meer. Een maand later besloot Romy om het bedrijf te verlaten. Tot haar verbazing vroegen ze in het 'exitgesprek' waarom ze ontslag had genomen. Toen ze vervolgens aangaf dat het mede kwam door de situatie met haar leidinggevende, vroegen ze welke situatie ze bedoelde.

'Welke zin heeft het dan?'

"Ik dacht: praat ik tegen een muur?", zegt ze gefrustreerd. "Welke zin heeft het dan dat ik het heb aangegeven?" Romy benadrukt dat het allemaal anders had kunnen lopen als het bedrijf anders was omgegaan met haar melding over haar leidinggevende. EenVandaag heeft contact gezocht met de ex-werkgever, maar kreeg geen reactie.

"Het komt te vaak voor dat uiteindelijk het slachtoffer het onderspit delft", reageert FNV-vicevoorzitter Kitty Jong. De vakbondsleider vindt het ontoelaatbaar dat veel bedrijven niets doen met meldingen, zoals die van Romy. "Het laatste wat je wil is dat mensen daardoor helemaal niet meer gaan melden, of zelfs het bedrijf verlaten."

Amper voorlichting op werk

FNV eist dat werkgevers meer werk maken van sociale veiligheid op de werkvloer. In de inventarisatie van de vakbond geven namelijk bijna 6 op de 10 ondervraagden aan dat er op dit moment geen voorlichting wordt gegeven over dit onderwerp.

"Heel veel werkgevers hebben dit nog niet goed ingericht", zegt Jong. En daar hebben bedrijven volgens haar geen enkel excuus voor, aangezien regeringscommissaris Hamer al eerder handvatten heeft aangedragen. "Bedrijven schaam je dood, je hoort dit te weten", vindt de vakbondsleider.