Meer mensen willen korter douchen, maar we hebben nog steeds weinig geld over voor het klimaat

Dat we de klimaatdoelen moeten halen, daar zijn de meeste mensen het wel over eens. Maar wat willen we daar zelf aan bijdragen? EenVandaag vroeg het aan 26.000 leden van het Opiniepanel ter gelegenheid van Prinsjesdag.

Zolang het ons niet in de portemonnee raakt doen we graag iets extra's om klimaatverandering tegen te gaan. Maar voordat we meer geld uitgeven, willen we graag duidelijkheid. Klimaat is één van de belangrijkste thema's waar het nieuwe kabinet mee aan de slag moet nu de coronacrisis in rustiger vaarwater is.

Minder stoken en kort douchen

Vooral acties die weinig geld kosten of zelfs geld opleveren zijn populair. Twee derde zegt dat ze het prima vinden om wat korter te douchen (67 procent) of de verwarming een graadje lager te zetten in de winter (66 procent).

En het lijkt erop dat meer mensen ook echt hun steentje willen bijdragen. In 2018 zei bijna de helft (45 procent) dat ze kort wilden douchen voor het klimaat.

Meer repareren en minder vlees eten

Ook is er veel animo om kapotte spullen, zoals bijvoorbeeld een koelkast, wat vaker te laten repareren in plaats van een nieuwe te kopen (63 procent). Afval scheiden is geen probleem (83 procent), de meeste mensen doen dat al en weten niet beter.

Verder ziet de meerderheid het wel zitten om minder of geen vlees te eten (57 procent) of om het huis beter te isoleren (55 procent). "Het is even een investering, maar uiteindelijk ben ik goedkoper uit", zegt iemand.

Draagvlak voor rekeningrijden

Het nieuwe kabinet staat straks voor een aantal grote keuzes om de klimaatdoelen te halen. Voor rekeningrijden, betalen per gereden kilometer, is steun.

Bijna twee derde (62 procent) is daar voor. Dat percentage is hetzelfde bij de kiezers van de traditionele 'autopartij' VVD. Een kiezer zegt daarover: "Rekeningrijden is voor mij persoonlijk heel vervelend, maar maatschappelijk gezien misschien het beste. Je bespaart meteen als je bewuster gaat rijden."

Vliegtax mag ook

Ook is een meerderheid voor een vliegtax, een belasting op vliegen (73 procent). Voor zowel autorijden als vliegen geldt dat de deelnemers het eerlijk vinden dat de vervuiler betaalt.

En bijna iedereen heeft de keuze om dit te doen of te laten. Mensen kunnen er door corona voor kiezen om vaker thuis te werken voor het klimaat. En drie keer per jaar op vliegvakantie is ook echt niet nodig, redeneren ze.

Weerstand tegen kosten

Maatregelen die alle Nederlanders direct in de portemonnee raken stuiten op de meeste weerstand. Zo piekeren de meeste deelnemers er niet over om meer te betalen voor gas of benzine. Zes van de tien zijn hier niet toe bereid. Drie van de tien (29 procent) zijn dat wel.

Naarmate er meer kosten aan verbonden zijn haken er meer mensen af. Dat wordt bijvoorbeeld duidelijk bij de aanschaf van een warmtepomp. 29 procent wil deze wel installeren, maar de helft niet (49 procent). Voor velen is dat een te grote investering om op eigen kracht te doen: "Ik wil best helpen voor het klimaat, maar bruin kan dat niet trekken. Ik hoop dat de overheid gaat bijspringen."

Twijfel over elektrische auto

Mensen vragen zich ook af hoe zinvol het is om voor veel geld een elektrische auto te kopen. De helft (48 procent) is hier niet toe bereid. "Volgens mij is de productie ervan plus de afbraak en afvoer na gebruik veel milieubelastender dan het rijden op benzine", schrijft een deelnemer.

Bijna een derde (31 procent) heeft al een elektrische auto of staat positief tegenover de aanschaf.

Klimaatbeleid te onduidelijk

Niet alleen de kosten zijn voor veel ondervraagden een reden om terughoudend zijn bij bepaalde maatregelen. De meerderheid staat achter de klimaatdoelen om in 2030 ruim de helft minder CO2 uit te stoten dan in 1990 (62 procent) en om in 2050 klimaatneutraal te zijn (58 procent). Maar hoe we die doelen moeten gaan halen en wat er precies van henzelf verwacht wordt vinden zeven van de tien onduidelijk (70 procent).

Er leven dan ook veel vragen. Deelnemers schrijven: "Waarom moet ik nu precies van het gas af en wat gaat me dat kosten?" "Komt er kernenergie of niet?" "Moet ik alles alleen betalen of krijg ik subsidie van de overheid?" Pas als dat soort vragen beantwoord zijn, zijn ze bereid een stapje extra te doen. Juist omdat er nog zoveel onduidelijk is vinden de meeste ondervraagden het hoog tijd voor een minister voor klimaat (63 procent).