Mediation is geen wondermiddel

Verplichte mediation voor scheidende ouders. Dat stelt de Kinderombudsman vandaag voor om het aantal vechtscheidingen in Nederland terug te dringen. Ouders staan bepaald niet te trappelen, maar het is een urgent probleem: maar liefst één op de drie kinderen van gescheiden ouders ervaren de scheiding als een vechtscheiding.

‘Mediation verplichten’. Ook hierover zijn scheidende ouders verdeeld: 45 procent is voor en 38 procent is tegen. Waar de ouders wél eensgezind over zijn, is dat de scheiding voor hun kinderen erger was dan had gehoeven.  

Want in het slagveld van een scheiding blijven kinderen vaak niet buiten schot. We deden navraag bij 600 jongeren van gescheiden ouders, en wat blijkt: kinderen worden betrokken bij de ruzies van ouders (35%), worden vaak gebruikt als doorgeefluik van informatie (43%) en geconfronteerd met ouders die elkaar zwart maken bij hun kinderen (48%). Eén op de tien jongeren was er getuige van dat ouders elkaar letterlijk in de haren vlogen: ‘Mijn ouders namen het woord vechtscheiding heel letterlijk,’ schrijft een ondervraagde jongere. ‘Er werd gescholden geslagen en ruzie gemaakt. Om wie? Om alles! Geld, huis en kinderen. Mijn moeder was nog het meest neutraal. Maar mijn vader verachtte haar en verscheurde foto's voor ons gezicht. Geen goed woord kwam uit zijn mond.’

Maar helpt het verplichten van mediation hiertegen? We vragen het aan ervaringsdeskundige ouders. Grofweg vier op de tien gescheiden ouders die een mediation-traject hebben gevolgd, vinden dat ‘mediation de scheiding makkelijker heeft gemaakt’. Eén van de ouders schrijft: ‘Ik denk dat het de beste manier van scheiden is, als je er op eigen kracht niet uit kan komen. Het vereist wel stevige professionals die durven confronteren en een mening durven uiten over wat wel en niet 'eerlijk' is.’

Maar veel tegenstanders beargumenteren juist dat mediation echt niet helpt als de wil er niet is om er samen uit te komen. Massaal melden ze partijdigheid. ‘Ik vond dat ze makkelijk te manipuleren was,’ meldt iemand. ‘Tijdens een scheiding vecht ieder voor zijn eigen belang. De mediator ging uit van het goede van de mensen, ze vergat dat er vooral haat en emoties meespeelden.’

Kortom: helpt verplichte mediation niet vooral de ouders die er samen toch wel uit gaan komen? Een laatste maatregel die we ouders voorlegden is het toewijzen van een eigen advocaat voor kinderen bij een scheiding. Maar ook die maatregel is voor veel ouders geen oplossing: slechts een derde (32%) steunt dit idee.