Logeerzorg werkt goed om mantelzorgers te ontlasten, maar door bureaucratie is het amper te regelen

Ook mantelzorgers zijn toe aan vakantie. Maar dan moeten de mensen voor wie ze zorgen tijdelijk in een zorginstelling kunnen verblijven: de zogenoemde logeerzorg. In theorie werkt dat prima, maar in de praktijk blijk het ingewikkeld voor mantelzorgers.

Joke de Vroom kan erover meepraten. Toen ze haar partner Stef - voor wie ze ook mantelzorger is - een paar dagen bij een zorginstelling wilde onderbrengen, kreeg ze te maken met bureaucratie en onvoorziene kosten.

24 uur per dag zorg

Stef heeft de ziekte van Parkinson, waardoor zijn bloeddrukregulatie niet meer werkt. Zijn bloeddruk kan plotseling dalen, waardoor hij omvalt. Joke is altijd alert en draagt 24 uur per dag zorg voor hem.

Als Joke er een paar dagen tussenuit wil om op adem te komen, 'logeert' Stef bij een zorginstelling. Daar krijgt hij 'logeerzorg', zoals dat heet. "Als ik 's zomers een paar dagen op pad kan met mijn wandelclubje, hoef ik heel even niet te zorgen. Dat levert mij de energie op die ik nodig heb om daarna de zorg weer uitgerust op te pakken", vertelt Joke.

Van het kastje naar de muur

In Gouda, waar Joke en Stef wonen, zijn maar twee plekken waar logeerzorg mogelijk is. Te weinig voor de hoeveelheid mensen die er gebruik van willen maken.

"En als je al een plek kunt vinden, moet je de financiering via twee kanalen regelen. Dat is lastig. Je wordt van het kastje naar de muur gestuurd. Terwijl de thuiszorg normaal ook vergoed wordt. Waarom dan niet als Stef een paar dagen ergens anders verblijft?"

Aankloppen bij verschillende loketten

Kamers bij zorginstellingen die gebruikt worden voor logeerzorg worden vergoed uit de wet maatschappelijke ondersteuning (wmo). Via de ziektekostenverzekering wordt vaak de daadwerkelijke zorg, zoals personeelskosten en het eten, vergoed.

Om de kosten voor logeerzorg vergoed te krijgen, moet je dus bij meerdere loketten aankloppen. Dat geeft veel gedoe. En als het niet lukt om de zorg vergoed te krijgen, draai je dus zelf voor de extra kosten op.

Door mantelzorg minder druk op de zorg

Ook de politiek ziet dat het systeem van logeerzorg op deze manier niet goed werkt. Onder andere PvdA-Kamerlid Attje Kuiken maakte zich hard voor betere logeerzorg. Ondanks het indienen van meerdere moties om mantelzorgers te ontlasten, komen de plannen niet van de grond.

"Mantelzorg loont namelijk. Het is niet alleen fijn voor de mensen die zorg krijgen dat zij in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven, maar deze mensen blijven ook daadwerkelijk langer thuis wonen doordat ze daar zorg krijgen en niet al eerder naar een verzorgingstehuis gaan", zegt Kuiken. Mantelzorg zorgt dus voor minder druk op verzorgingshuizen en het is uiteindelijk goedkoper voor onze hele samenleving.

Breder probleem

Maar dan moeten de mantelzorgers ook af en toe ontlast kunnen worden door bijvoorbeeld een vakantie. "Als mensen als Joke en Stef zoveel last hebben met het vinden van een plek, geldt dit voor veel meer mensen", zegt directeur van Mantelzorg NL Liesbeth Hoogendijk. Zij pleit al jaren voor een makkelijker mantelzorgsysteem.

"Veel mantelzorgers zijn niet eens op de hoogte van de mogelijkheid van respijtzorg (hier valt logeerzorg onder, red.). Het belangrijkste is dat de overheid actief opties aanbiedt."

'Door logeerzorg goed te regelen, tonen we waardering'

"Mensen moeten niet van het kastje naar de muur worden gestuurd, bijvoorbeeld als het gaat om de vergoeding van de kosten en het aanvragen van plekken. Laat de overheid alle regelzaken achter het loket uitvogelen, en niet voor het loket."

Volgens Hoogendijk is het waardevol om te investeren in goede respijtzorg. "We zijn zo trots op al die mensen die 24 uur per dag zorg dragen voor een familielid of kennis. Door de logeerzorg goed te regelen, tonen we onze waardering voor hen. Zij kunnen er even op uit en dan houden ze op de lange termijn de zorg langer vol."

'We zijn allebei blij als ik terug ben'

Joke en Stef hebben, na heel wat zoeken, inmiddels in een andere gemeente een fijne logeerplek gevonden waar Stef terecht kan als Joke op wandelvakantie gaat. "We hopen dat er meer van dit soort plekken komen, dat ook andere mantelzorgers hier gebruik van kunnen maken."

Daarnaast moet de logeerzorg volgens Joke op maat zijn. "Ik ga met een fijner gevoel weg als ik weet dat er goed voor hem wordt gezorgd en het ook gewoon een gezellige plek is. Stef gunt me echt een vakantie, maar we zijn natuurlijk allebei heel blij als ik weer terug ben."