Deze vijf boeken helpen bij je depressie

"Het lezen van literatuur kan iemand met een depressie helpen", zegt letterkundige Anne-Fleur van der Meer. Zij las voor haar promotieonderzoek tientallen boeken over het onderwerp en deelt haar absolute top 5.

"Deze boeken gaan stuk voor stuk over de behoefte om je depressie te begrijpen. Hoe komt het dat ik depressief ben en hoe word ik weer beter?" Dit zijn de vijf boeken die Van der Meer het meest opvielen in haar onderzoek:

1. Pil, Mike Boddé

"Het is moeilijk kiezen uit de grote hoeveelheid boeken die er over depressie is geschreven. Maar niet voor niets was Pil dé aanleiding voor de start van mijn promotie-onderzoek. Pil is gepubliceerd in 2010 en sindsdien volop verkocht en herdrukt. Boddé laat met zijn boek heel goed zien dat literatuur een belangrijke rol kan spelen in publieke debatten over depressie. Hij is ook een soort ambassadeur geworden, en heeft daardoor bijgedragen aan openheid over depressie. Zijn schrijfstijl is lenig; hij wisselt vaak van perspectief en vertelvormen. Zo krijg je als lezer een genuanceerd beeld van de veelomvattende een veelzijdige betekenis van depressie. En ook heel belangrijk: het boek heeft een flinke dosis humor."

2. Uit het dal. Een hoopvol boek over het overwinnen van een depressie, Sally Brampton

"De Nederlandse vertaling van de autobiografie van een Britse journaliste die in 2016 tragisch genoeg door suïcide om het leven kwam. Interessant vind ik hoe in dit boek persoonlijke ervaringen worden vervlochten met de bespreking van een grote hoeveelheid wetenschappelijke publicaties."

3. Kikker gaat fietsen, Maarten van Buuren

"In Kikker gaat fietsen zie je, net als in het boek van Rice-Oxley, veel vragen naar verwantschap; op wie lijk ik, hoe kom ik uit mijn isolement, waar hoor ik bij? Dat vind ik intrigerend. De verteller vindt antwoorden bij hoofdpersonen uit beroemde literaire werken. Bijvoorbeeld van de Franse filosoof Jean Paul Sartre. Daar vindt hij een zielsverwant. Voor een letterkundige het interessant te zien dat deze literaire werken - die lang niet altijd zo duidelijk over depressie gaan - toch deze functie kunnen hebben van 'troost', of 'lotgenotencontact'."

4. In de duisternis: herinneringen aan de waanzin, William Styron

"Een klassieker. Een indringend verhaal en ik kan als letterkundige mijn tanden zetten in de verteltechnieken en stijlfiguren die zijn gebruikt om taal te geven aan de zo moeilijk te verwoorden ervaringen van depressie. Dat laatste wordt ironisch genoeg trouwens heel helder beschreven in deze autobiografie: de onmacht die patiënten kunnen voelen als ze depressie in taal proberen uit te drukken."

5. Van de koele meere des doods, Frederik van Eeden

"Ook al gaat het werk niet direct over psychiatrie in de hedendaagse betekenis van het woord. Van de koele meren des doods van Frederik van Eeden (1900) thematiseert prachtig en op aangrijpende wijze de raadsels van menselijke natuur, de diepe gronden van ons gevoel en ontregelende ervaringen van ziek zijn. Vandaag de dag is het daarom nog steeds een cruciaal en toegankelijk boek voor iedereen die zelf of in zijn omgeving met ziekte te maken heeft. En ook voor ieder ander trouwens!"