26 zetels. Daarmee moeten PvdA, SP en GroenLinks het de komende vier jaar doen na de verkiezingen. Is er nog behoefte aan linkse politiek? De jongerenorganisaties van de linkse partijen denken van wel. Maar dan is er wel verandering nodig.
GroenLinks werd bijna gehalveerd en heeft nog 8 zetels over. De SP verloor opnieuw een verkiezing en ging van 14 naar 9 zetels. De PvdA bleef steken op 9 zetels.
Een echt links verhaal
De jongerenorganisatie van GroenLinks, DWARS, hoopt dat de verkiezingsnederlaag een wake-up call voor de partij zal zijn. In een kritisch pamflet schrijven de jongeren dat GroenLinks te veel naar de pijpen van de grootste partijen is gaan dansen. Ze verwijten partijleider Jesse Klaver dat hij te veel de verbinding zocht in plaats van de strijd. "Zo raakte Klaver steeds verder verwijderd van het idealistische en activistische DNA van zijn partij", staat in het pamflet.
Maar volgens voorzitter Sabine Scharwachter van DWARS bedoelt de jongerenorganisatie dat pamflet minder hard. "Ik denk dat Klaver nog steeds bevlogen en visionair is, maar dat het deze campagne niet duidelijk genoeg naar voren is gekomen. We kennen hem natuurlijk van de meet ups met al het publiek, maar ondanks corona had het gewoon beter gekund."
Te veel meebewogen
In het statement staat dat GroenLinks 'realistischer en rechtser' is geworden. "Ik weet niet of Klaver persoonlijk rechtser is geworden, maar GroenLinks wil graag meeregeren en die wens drong ver door in de campagne en daarbij hebben we niet genoeg tegengeluid gegeven aan de rechtse partijen." GroenLinks heeft dus teveel meebewogen, vindt Scharwachter.
"Bij de drie linkse partijen, GroenLinks, PvdA en SP, heb ik echt de ideologische strijd gemist. Echt een links verhaal dat een alternatief is voor de huidige koers van de afgelopen jaren. Dat is juist heel belangrijk in campagnetijd."
Laten zien dat je anders denkt
De SP verloor onder leiding van Emile Roemer bij de vorige verkiezingen 1 zetel. Het verlies is nu met 5 zetels een stuk groter. Olaf Kemerink is voorzitter van ROOD. Ondanks het conflict dat de jongerenorganisatie met de partij heeft (volgens de SP is Kemerink een 'geradicaliseerde zolderkamercommunist') hebben de jongeren campagne gevoerd voor de SP. Kemerink is teleurgesteld over het verkiezingsresultaat.
"Ik denk dat het belangrijkste is dat we fundamentele kritiek moeten geven op het kapitalisme, om de mensen te laten zien dat wij een alternatief zijn voor de gevestigde orde en dat we er geen deel van uitmaken", vertelt Kemerink. Ook hij heeft een uitgebreide reactie op de uitslag geschreven. "Je merkt dat het neoliberalisme het heersende dogma was, en daar wordt voorzichtig vanaf gestapt. Je hoort dan bij de SP: de gevestigde partijen nemen onze opvattingen over. En dan denkt de kiezer: 'Nou, laat ik dan voor die gevestigde orde gaan, want die hebben meer ervaring'."
Leiderschapswissel bij PvdA 'desastreus'
Ook de PvdA is niet beloond voor vier jaar oppositie voeren tegen het kabinet Rutte III. Vlak voor de verkiezingen ontstond er een crisis, toen partijleider Lodewijk Asscher aftrad als gevolg van de kinderopvangtoeslag-affaire. Lilianne Ploumen nam het stokje van hem over. De partij bleef steken op 9 zetels.
Andrej van Hout, voorzitter van de Jonge Socialisten, de jongerenorganisatie van de PvdA, vindt het 'in en in triest dat links zo gedecimeerd is'. "Voornamelijk splinterpartijen op links hebben zich online heel goed laten zien. Wij hebben daardoor dus veel concurrentie gehad. En ook de leiderschapswissel is desastreus geweest", vindt hij.
Meeregeren?
Andrej van Hout vindt het goed als de PvdA in het kabinet gaat, mits GroenLinks meedoet. "Dan moet je vooral op klimaat, wonen en onderwijs gaan zitten", zegt Van Hout. Scharwachter denkt ook dat GroenLinks mee kan doen aan het kabinet, maar vindt dat het echt moet afhangen van het regeerakkoord en welke afspraken daar in komen te staan. "Ik denk, zeker voor het klimaat, dat het van toegevoegde waarde kan zijn als GroenLinks meedoet. Ik gun het Nederland dat we er in komen."
De SP ziet een plek in het kabinet niet zitten, en daar is Kemerink van ROOD het mee eens. "Het SP-congres heeft gezegd dat we alleen gaan regeren vanuit een positie van kracht, we worden geen aanschuif-partij die een rechtse coalitie aan een meerderheid gaat helpen."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.