Krijgen gepensioneerden genoeg geld om koopkrachtverlies goed te maken? En 3 andere vragen en antwoorden

Door de hogere rente kunnen pensioenfondsen eindelijk de pensioenen indexeren. Maar de vraag is of gepensioneerden genoeg geld krijgen om hun koopkrachtverlies goed te maken. We leggen het voor aan financieel expert Martin Visser.

1. Waarom kunnen pensioenfondsen juist nu pensioenen indexeren en meer geld uitkeren?

"De afgelopen jaren stegen de beurzen, dus pensioenfondsen werden steeds rijker. Maar aan de andere kant werd de druk van de pensioensverplichtingen, wat de fondsen in de toekomst uit moeten keren, steeds zwaarder. Daarvoor werd de 'rekenrente' gebruikt."

"Deze rekenrente bepaalt hoeveel fondsen in kas moeten hebben om alle pensioenen uit te keren. Hoe lager die rente is, hoe meer geld pensioenfondsen in kas moeten hebben. De toekomstige verplichtingen die op de balans staan als pensioenfonds worden dan groter."

"Nu gebeurt het tegenovergestelde. De beurzen doen het onwaarschijnlijk slecht, maar omdat de rente stijgt, is de last van die verplichtingen steeds kleiner. En dat pakt per saldo goed uit voor de dekkingsgraad, de financiële situatie van de pensioenfondsen. Bij een dramatisch beursjaar heb je dus alle ruimte om te indexeren."

"Daar zit het ingewikkelde: volgens de regels kan het nu, maar gaan ze die ruimte ook gebruiken? De buffers worden kleiner en ze staan op het punt om alles over te hevelen naar een nieuw pensioencontract. Ze willen de buffer behouden."

2. Maken pensioenfondsen het koopkrachtverlies goed?

"Volgens de rekenregels hebben ze het wel. Er is ruimte om pensioenen te laten stijgen. Het hangt er per fonds vanaf hoeveel dat is. Er zijn fondsen die er zo goed voor staan, dat als ze zouden willen de hele inflatie min of meer goed zouden kunnen maken."

"Maar wil je al dat geld opmaken als je buffer aan het slinken is? En je misschien een beetje geld nodig hebt om tegenslagen aan te kunnen?"

3. Zijn pensioenfondsen niet verplicht om het te doen?

"Die verplichting hebben ze inderdaad niet, als je naar de kleine lettertjes van je contract kijkt. Je hebt recht op een nominaal pensioen, niet geïndexeerd. Die indexatie is er alleen als die ruimte is er is, maar het pensioenfonds moet wel alle afwegingen en belangen meenemen."

"Dat zijn belangen van nu, van de toekomst en de verwachtingen voor de komende jaren. Misschien wel meer tumult op de beurzen, of een stabiele rente. Dan is de vraag: hoe pakt dat uit? Ik denk dat de meeste pensioenfondsen wel zullen indexeren, maar ze zullen niet alle inflatie tegemoet komen."

"Per fonds gaat het verschillen. De meeste indexeren waarschijnlijk 3 tot 5 procent. Rabobank gaat er nu al ruim overheen met 6 procent. DNB met 9 procent.

4. Wanneer wordt het duidelijk hoeveel er geïndexeerd wordt?

"Morgen zullen gepensioneerden formeel horen hoe de fondsen ervoor staan. Pas tegen het einde van het jaar zullen de fondsen echt de beslissingen gaan nemen. Ik voorspel dat ze zeggen dat ze dolgraag willen indexeren omdat het koopkrachtgat voor gepensioneerden groot is. Maar ze zullen zuinigjes zijn omdat ze geen hoge verwachtingen willen wekken."

"En het is ook belangrijk voor mensen die nog niet gepensioneerd zijn. Indexatie gaat ook over pensioenopbouw. Uitblijven van indexatie geldt ook daarvoor, want daar is ook een enorm gat ontstaan. Stel dat ze toch die inflatie van 10 procent goed gaan maken, dan moeten ze ook verplichtingen voor de toekomst meenemen."