Waardering voor koning in coronatijd, maar het mag wel wat zichtbaarder en betrokkener

De meeste mensen zijn tevreden over het optreden van Willem-Alexander in de coronacrisis, zo blijkt uit het jaarlijkse Koningsdagonderzoek van EenVandaag. Maar hij is ook een beetje onzichtbaar en vervult zijn taak plichtmatig, zeggen veel deelnemers.

De koning probeert samen met koningin Máxima zoveel mogelijk mensen een hart onder de riem te steken tijdens de coronacrisis. Zeven van de tien ondervraagden (72 procent) vinden dat hij het goed doet. Volgens hen speelt de koning een verbindende rol en verdiept hij zich goed in de problematiek. "Hij kwam zomaar langs bij het UWV om te vragen naar de werkdruk, top!", zo vertelt een panellid.

Moeilijke rol voor koning

Maar er is ook een groep die vindt dat hij het niet zo goed doet (17 procent) of het niet weet (11 procent). Hij is een beetje onzichtbaar in deze tijd waarin zoveel Nederlanders het moeilijk hebben, zo zeggen deze mensen. Waar premier Rutte een leidende rol pakt, blijft de rol van de koning wat onduidelijk. Zijn bezoekjes, zijn telefoontjes, zijn speech, het komt een beetje plichtmatig over. Ook vinden sommige ondervraagden dat hij financieel wel een steentje mag bijdragen in de crisis.

Van veel deelnemers mag de koning zich best wat meer laten zien in deze moeilijke tijd. Maar het liefst wat persoonlijker en wat betrokkener. Zo schrijft iemand: "Ik zou graag wat meer willen zien dan zo'n houterige toespraak. Hij blijft teveel in zijn comfort zone." Wel is er begrip dat het voor de koning moeilijk is om zijn eigen mening te geven en dat hij gebonden is aan allerlei protocollen.

Vertrouwen in koning hoog, maar wel licht gedaald

De kanttekeningen bij zijn rol in de coronacrisis hebben ook een beetje effect op het vertrouwen in de koning. Dat is dit jaar licht gedaald, maar nog steeds hoog: 75 procent. Vorig jaar was dat nog 82 procent. Het vertrouwenscijfer is dit jaar vergelijkbaar met dat in 2016, ook toen had driekwart (77 procent) vertrouwen in de koning.

Een andere reden waarom het vertrouwen nu iets terugloopt zijn de excuses die de koning eerder dit jaar maakte voor het Nederlandse geweld bij de onafhankelijkheidsstrijd van Indonesië. Vooral Nederlandse militairen en hun familie zijn hier niet blij mee.

'De koning is toch geen makelaar'

Er wordt met gemengde gevoelens vooruitgeblikt op Woningsdag, het alternatieve programma voor Koningsdag. De helft (50 procent) van de deelnemers aan het onderzoek vindt de manier waarop Koningsdag dit jaar vanuit huis gevierd wordt niet zo leuk. De digitale kleedjesmarkt, het zingen van het Wilhelmus van achter het raam en het toosten vinden veel mensen saai.

Ook de naam vinden ze verkeerd gekozen. Iemand schrijft: "De koning is toch geen makelaar?" De helft (50 procent) is dan ook niet van plan iets speciaals te gaan doen op 27 april. Zij gaan liever werken, klussen of een stukje fietsen.

Proosten op de bank en koekhappen op afstand

Een derde (31 procent) vindt het alternatieve programma wel leuk en is blij dat er in ieder geval iets te vieren valt. Een kwart (24 procent) is van plan om om 4 uur het glas te heffen op de verjaardag van de koning. 13 procent grijpt de de gelegenheid aan om met het huishouden iets leuks te doen. Slechts een kleine groep (6 procent) is van plan om in het echt af te spreken met familie, vrienden of buren. "Wij gaan op afstand met de straat koekhappen en spelletjes doen."

De deelnemers aan het onderzoek balen er het meest van dat we niet samen kunnen zijn op Koningsdag. 36 procent mist de gezelligheid met elkaar. "Met z'n allen feesten geeft mij toch altijd een gevoel van saamhorigheid en eenheid. Iets wat we in deze tijd ook nodig hebben." Ook vinden ze het erg jammer dat de nationale viering met de koninklijke Familie (22 procent) en de vrijmarkt (19 procent) niet door kunnen gaan.