Het is erop of eronder voor minister van Defensie Jeanine Hennis. Vandaag moet ze in de Tweede Kamer verantwoording afleggen voor de dood van twee Nederlandse militairen in Mali. De 29-jarige Henry Hoving en 24-jarige Kevin Roggeveld kwamen vorig jaar juli om het leven toen een ondeugdelijke mortiergranaat te vroeg tot ontploffing kwam. Een derde militair raakte zwaargewond.
In Den Haag is vanochtend de spanning voelbaar. Is dit de laatste dag als minister van Defensie voor Jeanine Hennis? En hebben de formerende partijen onderling afspraken gemaakt over haar politieke toekomst?
De Onderzoeksraad voor Veilihgheid (OVV) onderzocht het noodlottige ongeval en kwam vorige week met snoeiharde conclusies. De OVV constateerde in haar rapport ernstige tekortkomingen bij Defensie in de zorg voor de veiligheid van uitgezonden Nederlandse militairen. Zowel op het gebied van de veiligheid van de mortiergranaten als goede militaire gezondheidszorg. Daarnaast concludeerde de Raad dat de hoge druk op de krijgsmacht in meerdere onderzochte voorvallen een rol speelt. Bovendien uitte de OVV haar zorgen over de weinig zichtbare motivatie van de defensieorganisatie om van de gebeurtenissen te leren.
Terugkeren als minister?
Ook als Hennis het debat overleeft, zal ze nog maar zeer kort (demissionair) minister van Defensie zijn. Het is namelijk de verwachting dat er in de loop van deze maand een nieuw kabinet aantreedt. Hennis heeft er nooit een geheim van gemaakt dat ze graag aan de slag wil in een nieuw kabinet, maar de vraag is of dat na alles wat er de afgelopen dagen gebeurd is nog mogelijk is? Hoogleraar staats- en bestuursrecht Wim Voermans zegt hierover dat er "staatsrechtelijk geen belemmeringen zijn voor Hennis om opnieuw minister te worden." Het is ook niet de eerste keer dat dit gebeurt. Zo moest toenmalig minister van Justitie Donner in het najaar van 2006 aftreden, na een rapport over de Schipholbrand van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Maar een half jaar later stond hij alweer op het bordes als minister van Sociale Zaken.
Toch verwacht professor Voermans niet dat Hennis terug zal kunnen keren als minister in het kabinet Rutte III. Ten eerste is de tijd tussen mogelijk aftreden en weer terugkeren te kort. De kwestie rondom de onnodig gestorven militairen ligt volgens Voermans nog te vers in het geheugen om met goed fatsoen binnen een paar weken op een andere ministerspost terug te keren. Daarnaast denkt Voermans dat de manier waarop Hennis vorige week reageerde op het OVV-rapport haar positie binnen de VVD-fractie geen goed heeft gedaan. Dit in tegenstelling tot Piet Hein Donner, die in de ogen van Voermans op een sjieke manier aftrad en daardoor een groot blok binnen zijn partij achter zich wist te behouden.
Cultuur
In Radio EenVandaag wordt ook gesproken over de rol van minister Koenders in het geheel. Er wordt gesuggereerd dat ook hij een belangrijke rol heeft gehad in de Mali-kwestie. Over het aankomende debat, en over de cultuur bij onze krijgsmacht, spreken politiek commentator Kees Boonman, en Defensiespecialist Rob de Wijk. Het mogelijke aftreden van minister Hennis verandert namelijk nog niet de cultuur binnen Defensie.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.