Kan Alzheimer ontstaan door je leefstijl? Tweeling Jacques en Fred doet mee aan bijzonder onderzoek

Bijna 100 tweelingparen doen mee aan een uniek onderzoek naar het ontstaan van de ziekte van Alzheimer. 5 jaar lang worden ze al nauwkeurig gevolgd in de hoop te ontraadselen waarom sommige mensen Alzheimer krijgen en anderen niet.

Een van die 100 tweelingparen zijn Jacques en Fred Kueter. De 66-jarige broers hebben een pittig dagje voor de boeg. In het Amsterdam UMC moeten de broers allebei langdurig in de MRI- en de PET-scanner, ze krijgen diverse neurologische onderzoeken, oog- en bloedtesten en als klap op de vuurpijl een ruggenprik omdat er hersenvocht onderzocht moet worden. En dat terwijl ze zich kerngezond voelen. Jacques en Fred gaan geheel vrijwillig de medische molen in voor een onderzoek naar het ontstaan van Alzheimer.

Externe invloeden bij ontwikkeling Alzheimer

Alle deelnemers van dit unieke onderzoek zijn eeneiige tweelingen boven de 60 jaar die bij het begin van de studie - zo'n 5 jaar geleden - nog geen tekenen van dementie vertoonden. De studie begon met meer dan 200 tweelingen. Het oudste nog levende paar is inmiddels ruim in de 90. Alle tweelingen komen nu terug voor een uitgebreide reeks metingen en tests.

Hamvraag van het onderzoek: zijn er tweelingen waarvan de ene wel eerste symptomen van Alzheimer vertoont en de andere niet? Omdat ze genetisch 100 procent identiek zijn, zou dat namelijk betekenen dat de dementie door externe invloeden ontstaat, zoals bijvoorbeeld voeding, beweging, werk of andere omstandigheden.

Veel eerder behandelen

Onderzoeker Anouk den Braber van het Alzheimer Centrum Amsterdam is vanaf het begin af aan nauw betrokken bij de tweelingstudie: "We kijken of we vroege voorspellers voor de ziekte van Alzheimer kunnen vinden zodat we in de toekomst veel eerder kunnen ingrijpen. Als je aan de slag gaat op het moment dat mensen zich in het ziekenhuis melden is er waarschijnlijk al heel wat schade aangericht. We moeten er met behandelen 10 of zelfs 20 jaar eerder bij zijn."

Er bestaat nog geen medicijn tegen de ziekte van Alzheimer, des de belangrijker is het om uit te vinden welke leefstijl-factoren mogelijkerwijs een rol spelen in de ontwikkeling van de ziekte. "Tweelingen zijn wat dat betreft een unieke groep", legt den Braber uit. "Genetisch zijn ze voor 100 procent gelijk. Als een van hen Alzheimer krijgt en de andere niet, dan móet het aan verschillen in leefstijl liggen. En als je weet welke dat zijn dan kun je daar toekomstige behandelingen op baseren. Dus vroeg herkennen en hopelijk straks vroeg behandelen, dat is waar we op inzetten."

Geen twijfels

Fred en Jacques Kueter zijn voor de zoveelste keer een volle dag zoet met alle metingen en onderzoeken. Maar ze twijfelen geen moment over hun deelname aan de studie: "We doen het heel graag. Als we een bijdrage eraan kunnen leveren dat er in de toekomst een behandeling wordt gevonden tegen deze nare ziekte, dat is toch geweldig."