Kabinet wil meer ouderenwoningen, is deze Rotterdamse 'thuisplusflat' de toekomst? 'Je moet anderen een helpende hand bieden'

Het kabinet wil dat er veel meer passende woningen komen voor ouderen. Daarbij wordt onder meer gekeken naar Rotterdam, waar ze zogenaamde thuisplusflats kennen. Dat zijn speciale woonflats tussen thuis en het verpleeghuis in.

Atie Schipper en Ada Straatsma wonen al jaren samen in hun vijfkamerflat in de Rotterdamse wijk IJsselmonde. "We worden 'de meisjes' genoemd." Ze moeten er zelf een beetje om lachen. "Ik ben nota bene halverwege de 80", zegt Ada.

'Thuisplusflat'

"Als mensen hulp nodig hebben, dan zeggen buren altijd: ga maar even naar de meisjes. En dan kijken we wat we kunnen doen", vertellen ze. Hun appartement is gevestigd in een van de zes flats die door de gemeente Rotterdam is omgedoopt tot een thuisplusflat.

Het gaat in IJsselmonde om twee grote flatgebouwen uit de jaren zestig van de vorige eeuw, die verbonden worden door een gemeenschappelijke ruimte op de parterre. Mensen wonen hier zelfstandig in hun eigen huurwoning, en kijken om naar hun buren, die ook op leeftijd zijn.

Helpende hand

"Je moet openstaan om even een helpende hand te bieden", vertelt Atie. Ada vult aan: "Zoals iemand die bijvoorbeeld een staaroperatie heeft gehad. En die dan vraagt: kunnen jullie komen druppelen? Dat doen we dan, want dan hoeft die wijkzuster niet te komen."

"We gaan niet op alles in hoor", zegt Atie lachend. "Ik ga natuurlijk niet witten en behangen bij een ander. We kennen wel onze grenzen."

Kantoor

De professionele inzet van zorg is hierdoor afgenomen. In het gebouw is ook een kantoor van zorgorganisatie Aafje gevestigd, waar bewoners om hulp kunnen vragen. "Als wij niet kunnen helpen, zeggen we: ga even naar de tweede etage", zegt Ada. "Daar zit Marloes, en daar kun je met je vragen terecht. En als het echt nodig is, dan wordt ook hulp ingezet."

Marloes van Gelderen is die coördinator van Aafje in de thuisplusflat. "Mensen kunnen hier allerlei vragen stellen. Over zorg, welzijn, maar ook praktische vragen als: hoe vraag ik een DigiD aan? Ook mantelzorgers kloppen bij mij aan."

Besparing

In de flat worden ook diverse activiteiten georganiseerd, zoals sportactiviteiten op vrijdagmiddag. Ook beheren bewoners een tweedehands winkel, en is er een biljartruimte. "Dit gaat eenzaamheid tegen", zegt Van Gelderen. Met de thuisplusflat wordt bovendien veel geld bespaard, omdat zorg geconcentreerd is.

"Zo zijn we een geclusterd huishoudelijk ondersteuningsteam gestart. Normaal gaan die mensen van adres A naar adres B, maar nu werken ze alleen in dit complex. In plaats van de 69 verschillende medewerkers die we in deze flat hadden rondlopen, is er nu een team van slechts 15 personen."

'Ideale woonvorm'

Een win-win situatie noemt zorgwethouder Ronald Buijt het dan ook. De gemeente Rotterdam wil in de toekomst nog eens 14 thuisplusflats realiseren. Die worden bekostigd uit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO).

"Het is de ideale woonvorm tussen mensen die zo lang mogelijk thuis kunnen wonen en het verpleeghuis", volgens Buijt. "En daartussen was er eigenlijk niks. De thuisplusflat biedt eigenlijk alles wat nodig is: gezelligheid, saamhorigheid en zorg."

Geen oplossing voor verpleegzorg

De thuisplusflat wordt door het kabinet dan ook gezien als één van de voorbeelden hoe ouderenzorg in de toekomst anders kan worden ingericht. Vanwege gebrek aan personeel komen er niet meer verpleeghuizen bij, voor mensen die zeer hulpbehoevend zijn. Dat betekent dat ook verpleeghuisplekken in de thuisplusflat zouden kunnen worden ondergebracht.

Maar Buijt vindt dat een slecht idee: "We vinden het op zich natuurlijk belangrijk dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Maar op een gegeven moment hebben mensen zorg nodig, die op plekken als deze niet geboden wordt. Deze thuisplusflat is geen oplossing voor dat vraagstuk."