Jongerentak VVD: ook voor herstel van vertrouwen in de politiek is het goed als Mark Rutte een opvolger krijgt

Na Prinsjesdag is premier Mark Rutte vandaag aan het woord tijdens de Algemene Beschouwingen. Maar is het in deze tijden van crisis en een laag vertrouwen in het kabinet niet tijd voor een nieuw gezicht? Wel als het aan de jongerentak van de VVD ligt.

Uit onderzoek van EenVandaag onder leden van het Opiniepanel bleek in juli al dat 8 van de 10 mensen vinden dat Mark Rutte over zijn houdbaarheidsdatum heen is. Een schamele 15 procent van de panelleden heeft nog vertrouwen in het kabinet Rutte IV, bleek vorige week. Dit is historisch gezien erg laag.

Vertrouwen herstellen

"Als je mij zou vervangen voor iemand anders, denk ik niet dat zomaar alle problemen zijn opgelost", zei de premier in een interview met EenVandaag op Prinsjesdag. Maar daar is JOVD-voorzitter Daphne Lodder het dus niet mee eens.

Rutte vervangen zou helpen om het vertrouwen te herstellen, zegt Lodder. Maar dan wel over 3 jaar, vindt ze, bij de volgende verkiezingen. 54 procent van de VVD-achterban vindt ook dat het tijd is voor een andere lijsttrekker.

Al lang premier

Vandaag, op de tweede dag van de Algemene Politieke Beschouwingen, is het aan premier Mark Rutte om het woord te doen. Hij weet dat altijd goed te doen, zegt Lodder. "Hij heeft het verhaal goed voor zich en gaat niet echt in op individuele vragen. Hij maakt zijn eigen punt."

Lodder (25) was 13 toen Rutte premier werd. "Sinds ik politiek interessant vind, is hij premier van Nederland geweest." Het voelt voor haar dus alsof hij het al haar hele leven is.

Continu dezelfde gezichten

Maar na die 12 jaar is het dus wel tijd voor een nieuw lijsttrekker. "Op dit moment is het vertrouwen in de politiek ontzettend laag. Dat wordt hem aangerekend. Ik vind niet dat hij slecht functioneert, maar het is goed als er een nieuw gezicht komt. Mensen gaan bepaalde crises of zaken die fout zijn gegaan, koppelen aan een persoon."

"Voor vertrouwen in de politiek zou het goed om te kijken naar een andere partijleider bij de volgende verkiezingen", zegt Lodder. Het is opvallend dat de jongerenpartij van de VVD dat zegt. "Wij als JOVD proberen juist kritisch te zijn en realistisch. We verwijten Rutte niks, maar zien dat er zaken moeten veranderen. Een nieuwe bestuurscultuur is lastig te bewerkstelligen met continu dezelfde gezichten."

Alle neuzen één kant op

Het is volgens haar belangrijk dat er een leider komt die meer visie toont. "Rutte is goed in politiek", voegt ze toe, "maar ik hoor weinig zijn mening. Als gevolg daarvan weet de maatschappij wel een mening te vormen. Dat leidt tot polarisatie in het debat. Op dit moment hebben we iemand nodig die alle neuzen één kant op beweegt."

Die visie is ook nodig voor crises in de toekomst, zegt Lodder. "Zoals het mbo, energietransitie en een lerarentekort. Ik denk wel dat deze crises leren dat het belangrijk is om langetermijnvisie te hebben, dat je met een puntenplan komt als kabinet om toekomstige problemen het hoofd te bieden, die roep is groter dan ooit."

Yeşilgöz als mogelijke opvolger

Ook de VVD is op dit moment te verdeeld, vindt ze. "Het is al jarenlang de grootste partij en al die kiezers hebben verschillende opvattingen van wat de partij zou moeten zijn of zou moeten doen. De rechterflank is ontzettend vocaal, met mensen die zich sneller durven en willen roeren in debatten", zegt ze. "Terwijl er ook een progressievere kant is, ook bij de JOVD."

Lodder denkt dat er achter de schermen wordt gewerkt aan een opvolger, en dat er wordt gedacht aan justitieminister Dilan Yeşilgöz. "Mensen kijken haar kant op. Dat hoop ik ook." Van de huidige lichting VVD'ers vonden 'eigen' kiezers haar in juni ook het meest acceptabel, maar dat is met 36 procent nog altijd mager. Veel liever zien VVD-kiezers kopstukken terugkeren die de politiek vaarwel hebben gezwaaid, zoals Klaas Dijkhoff (79 procent) of Edith Schippers (45 procent).

'Eerst zelf die vraag beantwoorden'

In reactie op de JOVD, gaf Mark Rutte zijn standaardantwoord wanneer hij wordt gevraagd naar zijn politieke toekomst als lijsttrekker van de VVD. "Ik ga een halfjaar voor de volgende verkiezingen weer nadenken of ik zelf beschikbaar ben. Ik moet dus eerst zelf die vraag beantwoorden."

"Stel dat dat ja is, dan moet de partij het een goed idee vinden. Dan weet ik in ieder geval dat de JOVD daar anders over denkt, misschien tegen die tijd weer niet. Dat is toch wel een teken aan de wand? En daarna gaat de kiezer erover."