Is het zanger Antoon of een computerstem? Steeds vaker kunstmatige intelligentie ingezet in muziek en daar is niet iedereen blij mee

Is kunstmatige intelligentie een kans of een bedreiging voor de muziekindustrie? De meningen zijn erover verdeeld. De een ziet het als een toevoeging aan het creatieve proces, de ander is bang dat mensen er met zijn of haar stem vandoor gaan.

De stem van Johnny Cash die het nummer Barbie Girl zingt; de meeste mensen weten dat dit popliedje niet van de Amerikaanse countryzanger is. Hij heeft het dan ook nooit gezongen. Toch bestaat het, gemaakt met kunstmatige intelligentie. Het gebeurt steeds vaker dat de stem van een artiest op deze manier wordt gebruikt.

Met werk aan de haal

Jurist Charlotte Meidersma ziet dat onder artiesten de angst bestaat dat AI met hun werk aan de haal gaat. Maar het is niet makkelijk om inbreuk op auteursrecht te bewijzen, zegt ze. AI kopieert namelijk niet, maar baseert zich op talloze voorbeelden. "Zolang het eindproduct van iets wat door kunstmatige intelligentie is gemaakt geen inbreuk maakt op een specifiek werk van een maker hoeft dat geen juridische problemen met zich mee te brengen", legt ze uit.

Meidersma snapt dat het oneerlijk kan voelen, maar met de huidige regelgeving is er niet meteen iets aan de hand. Het is anders wanneer de AI al het werk naar een eigen server gaat kopiëren en daar een AI-programma mee getraind wordt. "Dan is dat inbreuk op het auteursrecht", zegt ze.

Muziek van Antoon

Youtuber Jeffrey Wirtz knutselt zelf ook liedjes in elkaar, soms ook met behulp van kunstmatige intelligentie. Voor het liedje 'Weg van jou' gebruikte hij de stijl van de Nederlandse zanger Antoon en liet hij ook zijn stem er op lijken. "Perfect is het nog niet hoor, ik moest alsnog mijn producer bellen om het goed te laten klinken", zegt hij.

Dat was nog zonder hulp van kunstmatige intelligentie. Daardoor wordt dat nog makkelijker: "Slimme algoritmes kunnen zelfs hele nummers bedenken, schrijven en uitvoeren met een bestaande stem. Je kunt tegenwoordig elke artiest alles laten zingen wat je wil."

'Geen bedreiging'

De vraag is wel wat Antoon en zijn manager en tevens vader Justus Verkerk daarvan vinden. "Ik begrijp wat je bedoelt", zegt die bij het zien van de videoclip van Jeffrey. "Het is een rip off, toch zie het eerder als een compliment. Als we zien dat mensen hem echt na gaan doen en daarmee zijn populariteit proberen te verzilveren, dan gaan we er wel iets tegen doen", zegt hij.

Hij ziet kunstmatige intelligentie niet als een bedreiging voor de muziek van Antoon. "Er is maar één Antoon. Er moet uiteindelijk iemand op het podium staan, dat kan je niet met AI vervangen."

Net als Photoshop

Het beschermen van de stem van een artiest tegen gebruik door AI is iets waar de manager van Antoon wel over heeft nagedacht. "We hebben gekeken of dat juridisch gezien haalbaar is, maar zijn stem is nooit precies hetzelfde. Dat is waarschijnlijk dus lastig", zegt Verkerk.

Youtuber Writz ziet het vooral als een toevoeging in het creatieve proces. "Als een tool die je als creatieveling kunt gebruiken. Ik denk dat het vergelijkbaar is met hoe fotografen zich voelden toen Photoshop uitkwam. Die dachten ook: 'Wat gaan wij nu nog doen? Nu kan iedereen ons werk doen op z'n zolderkamer'. Maar fotografen bestaan ook nog steeds."