We eten in Nederland meer bewerkt en rood vlees dan goed voor ons is. Is een vleestaks de manier om de gezondheid van Nederlanders te verbeteren? We vroegen hoogleraar Voeding en Ziekte Ellen Kampman hier meer over.
Wat is er aan de hand?
Een onderzoek van de Wageningen Universiteit in opdracht van de TAPP Coalitie en de Vegetariërsbond stelt dat overconsumptie van vlees jaarlijks 650 miljoen euro aan ziektekosten veroorzaakt. Het eten van te veel bewerkt en rood vlees zorgde voor 253.000 patiënten met diabetes, 10.897 patiënten met darmkanker en 90.093 patiënten met hart- en vaatziekten.
In 2021 steeg de vleesconsumptie naar ruim 38 kilo per persoon. Dat is bijna de helft meer dan het advies van de Schijf van Vijf om maximaal 26 kilo vlees per jaar te eten.
1. Wat is op dit moment het grootste probleem met de manier waarop wij eten?
"Meer dan 50 procent van de Nederlanders heeft overgewicht en dat komt omdat we te veel 'lege calorieën' eten. Dat zijn calorieën waar wel veel energie in zit, maar die niet de juiste voedingsstoffen leveren om ons lichaam gezond te houden. Die lege calorieën zitten in producten met veel suiker en kleurstoffen. In die producten zitten vaak geen mineralen en vitaminen."
"En dat brengt veel ellende met zich mee. We worden er dik en ziek van. We zijn het gaan eten, omdat het betaalbaar, verkrijgbaar en lekker is."
2. Vinden we het moeilijk om daar iets aan te doen?
"Veel mensen hebben andere dingen aan hun hoofd: ze zijn meer bezig met eindjes aan elkaar knopen, gewoon brood op de plank krijgen en overleven. Meer dan met het nadenken over goede gezonde gerechten. We hebben het druk met het huishouden, sommige mensen hebben meerdere baantjes en werken in de avonden. Dat maakt het moeilijk om er prioriteit aan te geven."
"Daarnaast zie je dat we de laatste 50 jaar ook overal worden blootgesteld aan verleidingen. Denk bijvoorbeeld aan die lekkere dingen bij het tankstation. Er is veel veranderd en dat is niet allemaal ten goede."
3. Is een vleestaks dan de manier om onze gezondheid te verbeteren?
"Ik denk dat we daar voorzichtig mee moeten zijn. Het moet wel betaalbaar blijven, want mensen moeten de keuze ervoor nog wel kunnen maken. Ik zou het zorgelijk vinden als mensen het niet meer kunnen betalen."
"Vlees past namelijk wel in een gezond voedingspatroon. Het product heeft een hoge voedingswaarde. Er zitten veel vitamines en mineralen in. Als mensen dit voedingsmiddel gaan inruilen voor producten die minder voedzaam zijn maar wel goedkoper, dan vallen we van de regen in de drup."
"Er is op zich niets mis met vlees. We zeggen ook niet: eet helemaal geen rood vlees. Je moet er alleen niet te veel van eten. Voor rood vlees is het maximum 300 gram per week. We hebben het ook nodig, voor bijvoorbeeld het binnenkrijgen van genoeg ijzer."
4. Zijn er andere manieren om het te doen?
"We kunnen beter een taks heffen op suiker, daar zitten geen essentiële voedingsstoffen in. Het is ook een goed idee om de btw op groente en fruit te verlagen. En het is heel belangrijk om mensen te leren hoe ze lekker kunnen koken met groentes. Mensen vinden koken met groentes vaak veel werk, dus daar moeten we iets aan veranderen."
"Daar kan je op school mee beginnen door kooklessen aan te bieden. En ook supermarkten hebben een belangrijke rol in het vergroten van de kennis bij mensen over gezond eten. Bekend maakt bemind. Daarnaast is het ook belangrijk dat je de goede keuze kan maken, dus dat er minder verleidingen komen. En de goede keuze moet ook lekker zijn."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.