Is de hype rondom AI voorbij? 'Het is een bubbel die niet barst maar leegloopt'

Terwijl bedrijven miljarden investeren, zijn er vragen over de echte waarde en toekomst van kunstmatige intelligentie. Opgeblazen verwachtingen zorgen voor een opgeblazen bubbel, concludeert techfilosoof Aaron Mirck.

Techbedrijven investeren flink in kunstmatige intelligentie (AI). Alleen al het laatste half jaar werd er door grote techbedrijven 100 miljard geïnvesteerd hierin. Dat is veel meer dan 20 miljard winst die eruit wordt gehaald.

Niet barsten maar leeglopen

Een zeepbel die op knappen staat, zeggen sommige deskundigen. De waarde van AI zou sterk overschat worden, met een hype als gevolg. De bedrijven geloven in de potentie, en de waarde van de technologie wordt opgeblazen.

Opgeblazen verwachtingen, zorgen voor een opgeblazen bubbel, concludeert techfilosoof Aaron Mirck. Toch ziet hij de zeepbel niet zo snel knappen. "Het is geen bubbel die barst, maar die leegloopt. We zaten op de piek van AI, we zijn nu voorbij de hype, dus de waarde gaat dalen", zegt hij.

Twee kampen

Wanneer je je stort in het onderwerp kunstmatige intelligentie, kom je al snel twee kampen tegen. Je hebt 'AI-believers', zij geloven vooral in de kansen van AI. Het andere kamp zijn mensen die vooral erg kritisch zijn tegenover de nieuwe technologie.

"Zoals altijd ligt de waarheid een beetje in het midden", zegt Mirck. "AI biedt kansen, maar het is nog een beetje een oplossing op zoek naar een probleem. We zijn aan het uitvogelen waar het dan precies handig voor is."

Grote problemen?

Als voorbeeld noemt hij dat je een videoclip kan maken zonder je een studio nodig hebt. De een zegt: verlies van een ambacht, en de ander verheugt zich op alle kunst die de komende 20 jaar ontstaat met behulp van AI.

Aan de andere kant is de vraag van: zijn dit nou echt de grote problemen die we moeten oplossen? Kon 20 jaar daarvoor niet snel genoeg een videoclip of tekst gemaakt worden?

'Er zijn meer oplossingen'

De houding waarbij gezegd wordt dat AI op ons afkomt en we er iets mee moeten, is volgens Mick 'best wel naïef'. "Je wil niet iets met AI, je wil problemen oplossen en er zijn een heleboel oplossingen denkbaar." Daarvan is AI er dus eentje.

Een voorbeeld daarvan is volgens hem de toeslagenaffaire. "Dat is nou een voorbeeld waarin AI is ingezet om sneller mensen te kunnen controleren op een kinderbijslag en of ermee gefraudeerd zou worden. En wat gebeurd is: dat er gewoon onschuldige kinderen uit hun huis zijn gezet, uiteindelijk. En we gewoon ongekend leed hebben gecreëerd bij onschuldige burgers."

Niet de oplossing voor alles

Volgens hem is dat de keerzijde van AI. "Dat we al heel snel naar dat middel grijpen. Het probleem met elke hype is dat het alternatieven die ethischer zijn overschaduwt."

"Je kan ook accepteren dat er nou eenmaal een beetje fraude is, of je bijvoorbeeld een steekproef doen. Er zijn 100 andere oplossingen denkbaar, maar de situatie is dat we besluiten het met AI gaan doen, omdat grote techbedrijven ons aanpraten dat dat zo effectief is." Volgens Mirck is AI niet de oplossing voor alles. "En dat is wel een beetje hoe het ons nu verkocht wordt", zegt hij.

Bedrijfsleven

Mirck ziet dat, in tegenstelling tot bij Nederlandse bedrijven, in Amerika AI steeds vaker als risico wordt gezien. "Misschien is het niet zo handig als een chatbot op de website allemaal informatie uitspuwt die niet klopt. Dan heb je een reputatiecrisis en dat is niet echt effectief", zegt hij.

Als voorbeeld noemt bij een Amerikaanse vliegtuigmaatschappij die een chatbot inzet. De chatbot beloofde aan allemaal klanten dat ze korting zouden krijgen. "Een beetje anekdotisch bewijs, maar er zijn ook onderzoeken die laten zien dat veel mensen AI gebruiken het daarna toch weer links laten liggen."

Impact van AI

Hoge verwachtingen en een praktijk die tegen blijkt te vallen. Is dat niet altijd zo bij technologie? "Het internet was ook een zeepbel en is nu niet meer weg te denken", zegt de techfilosoof.

En het is volgens Mirck ook moeilijk te voorspellen of AI dan echt 'het nieuwe internet' wordt, of zo levensveranderend als de makers voorspellen. Of dat het gewoon 'een handige toepassing' wordt zoals bijvoorbeeld Microsoft Office. "En ja, het is niet dat Microsoft Office de wereld heeft veranderd zoals het internet, maar het is wel best wel handig geweest."