"De druk is enorm, de mensen blijven maar komen. We hebben aan alles op deze grens gebrek: er is geen eten, geen drinken, geen warme kleding." Deze noodkreet van een Poolse politieagent kon Irma Neijman, zelf ook agent, niet negeren.
"Ik ben meteen een actie gestart en die is een beetje uit de hand gelopen", vertelt ze vanuit een touringcar die onderweg is naar de grens van Polen met Oekraïne. In de buurt rijden nog drie bakwagens, twee verlengde bussen, een grote vrachtwagen en een wagen waarin dieren vervoerd kunnen worden.
Dierenvoer voor Oekraïne
Want eigenlijk begint het verhaal daar: Irma is al 15 jaar voorzitter van de stichting Animal in Need. De stichting haalt dieren die het niet goed hebben in hun thuisland naar Nederland - voornamelijk katten en honden, soms ook een paard.
"Toen de oorlog uitbrak werden we gevraagd om voer naar de Roemeense en Poolse grenzen te brengen, voor de dieren in Oekraïne. Zo kwam ik afgelopen maandag in contact met de Poolse agent." Irma is nog altijd overdonderd door de snelheid waarmee de hulpactie vervolgens op gang kwam.
Wagens vol spullen
De drie bakwagens en de vrachtwagen zijn volgeladen met medicijnen, medische hulpmiddelen, dekens, warme kleding, sanitaire benodigdheden en voedsel voor de mensen bij de grens met Oekraïne. Mensen die daar tot nu toe niet weg konden.
Studenten van de politieacademie in Den Haag besturen de wagens, iedereen doet het vrijwillig en in zijn of haar eigen tijd. "Dat zijn de toppers van de toekomst", zegt Irma trots.
Meest kwetsbare mensen mee terug
De bijna lege touringcar waar Irma mee richting de grens reisde heeft op de terugweg naar Nederland plaats voor 58 Oekraïense vluchtelingen. Maar hoe bepaal je wie er mee mag en wie niet?
"Daar zie ik inderdaad enorm tegenop. We kunnen helaas niet iedereen meenemen, maar de Poolse politie heeft een voorselectie gemaakt. En gelukkig hebben we Valentyn bij ons. Hij is een Nederlandse Oekraïner en kan alles voor ons vertalen. Het is de bedoeling dat we de meest kwetsbare mensen meenemen."
Onderdak in Nederland
Over huisvesting voor hen in Nederland maakt Irma zich geen zorgen. "Er zijn zoveel mensen die ons een (vakantie-)huis hebben aangeboden waar de mensen de komende maanden kunnen verblijven. Dat gaat zeker lukken."
Natuurlijk is het een flinke verantwoordelijkheid, erkent Irma. "Ik heb al 3 nachten nauwelijks geslapen. Maar niets doen is echt geen optie voor mij."
Een chaotische situatie
's Nachts arriveert de bus in het Poolse plaatsje Debice. Een paar uur later is Irma alweer in touw. Bij aankomst is er nieuws: de burgemeester wil graag een coördinerende rol op zich nemen. Hard nodig, want aan de grens is het een chaotische situatie.
Bij een soort distributiepunt, een enorme gymzaal, worden met man en macht alle goederen uitgeladen. Warme kleding, dekens, medicatie en voedsel. Alles wordt gesorteerd. Halverwege de ochtend arriveert de burgermeester: hij is blij met alle hulp en neemt de verantwoordelijkheid over voor de spullen. Diezelfde nacht zullen die getransporteerd worden naar Lviv in Oekraïne.
Nederland: veilig, maar ver weg
Dan is het tijd voor de volgende stap: de vluchtelingen. Er zijn heel wat contacten met hulpverleners in het land en Irma en haar team worden gevraagd om daarvoor naar Warschau door te reizen. Poolse vrijwilligers helpen er met man en macht mee om alle vluchtelingen onderdak te geven, maar centrale opvang ontbreekt.
Zaterdagochtend vroeg staat Irma op het treinstation in Warschau dat volloopt met vluchtelingen. Veel mensen durven het niet aan om in de bus te stappen naar Nederland. Het zijn bijna allemaal vrouwen die hier zijn en zij willen toch zo dicht mogelijk bij Oekraïne blijven. In Nederland is het dan wel veilig, maar het is vooral zo ver weg.
20 mensen mee
Uiteindelijk is er contact met de burgemeester van Podkowa Lesna, een voorstad van Warschau. Hij stelt een lijst op van mensen die mee kunnen en willen. In de loop van de middag vertrekt de bus met 20 mensen aan boord naar Nederland.
In de loop van de dag komt de bus aan in Den Haag. De wagen met 45 geredde honden is nu al onderweg naar Nederland.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.