In memoriam: Wibo van de Linde (1938-2018), 'grondlegger van journalistieke actualiteitenprogramma's'

Oud-journalist Wibo van de Linde was grondlegger van actualiteitenprogramma’s bij de publieke omroep. Van de Linde gold in het verzuilde Nederland als het boegbeeld van rechts journalistiek Nederland en stond aan de wieg van gezaghebbende actualiteitenprogramma’s als TROS Aktua en AVRO Televizier (magazine). Hij is donderdag op 79-jarige leeftijd overleden. 

Van de Linde start als journalist bij het Amerikaanse persbureau United Press International, maar belandt in 1963 bij het NTS Journaal, de voorloper van het NOS Journaal, waar hij doorgroeit als verslaggever en presentator. In 1969 stapt Van de Linde over naar de AVRO om daar het TV actualiteitenprogramma AVRO Televizier op te zetten. Daar werkt hij met journalistieke coryfeeën als Jaap van Meekren, Ria Bremer en mr. G.B.J. Hiltermann. Van de Linde wordt de jongste chef van een actualiteitenrubriek ooit.

Ik ben hem oneindig dankbaar. Hij heeft mij binnengehaald als eerste vrouwelijke presentator ooit van een Nederlandse actualiteitenrubriek.

Ria Bremer

Ria Bremer: "Hij was zeer inspirerend, dwong ook gezag af met zijn rijzige verschijning. Hij had een feilloos journalistiek gevoel. Zo liet ik hem eens beelden zien van een interview dat ik net had opgenomen met de Blue Diamonds. Hij keek er naar, pakte de filmrol en trapte die vervolgens kapot op de vloer. 'Dit is niks, ga maar terug', zei hij. Hij had natuurlijk volkomen gelijk."

Bremer is hem zeer erkentelijk dat hij haar als werkende vrouw ook tegemoet kwam. Haar zieke kinderen mochten van Wibo in een bedje op de redactie en ‘s avonds belde hij om te vragen hoe het met de kinderen ging. Wibo is van grote betekenis geweest voor de TV journalistiek in Nederland, zegt Bremer.    

Actualiteitenprogramma TROS Aktua

Grootste bekendheid verkrijgt hij midden jaren zeventig als boegbeeld van TROS Aktua, de spraakmakende actualiteitenrubriek met een uitgesproken rechtse signatuur en, in het verzuilde Nederland, de natuurlijke tegenhanger van het linkse VARA programma ‘In de Rooie Haan’.

Van de Linde is de architect en het gezicht van TROS Aktua. De presentator neemt soms stevig stelling en het programma brengt regelmatig opzienbarende onthullingen. Zo krijgt het programma in 1977 de Grand Prix Monte Carlo voor de roemruchte serie verhalen over het oorlogsverleden van de Nederlandse zakenman Pieter Menten.

Voorstander van zelfbeschikking

In 1984 maakt hij een opzienbarende documentaire over het oudere stel Lucie en Rein van Remmelen, die samen van plan zijn om uit het leven te stappen. Hiermee zet hij al heel vroeg de discussie over euthanasie op de agenda. Heb je het recht om zelf te bepalen wanneer je gaat? In dit verhaal zien we ook de journalistieke kant van Van de Linde. Als volbloed liberaal is hij voorstander van zelfbeschikking, maar hij wantrouwt de motieven van Rein als Lucie overlijdt en Rein blijft leven. Later zal hij zelfs aangifte doen tegen Rein van Remmelen. In een fragment hieronder legt Rein de beweegredenen van het echtpaar uit. Ze willen tot het eind samen gelukkig zijn.  

Van de Linde keert in 1984 terug bij de AVRO om begin jaren negentig te verkassen naar Endemol, waar hij leiding geeft aan de Duitse poot van dat bedrijf. Van de Linde wordt in 2001 directievoorzitter van de Postcode Loterij in Duitsland en Zwitserland en later ook in Nederland van de Nationale Postcode Loterij en de Sponsor Bingo Loterij. De oud-journalist bemoeit zich op latere leeftijd ook nog actief met de politiek. Hij staat in 2014 op de lijst van 50Plus voor de Europese verkiezingen.

Wibo van de Linde is vader van politiek adviseur Kay van de Linde en Haitske van de Linde, lijsttrekker van Leefbaar Nederland in 2003 tijdens de Tweede Kamerverkiezingen.

Groot belang voor het ontstaan van journalistieke actualiteitenprogramma's

Hoofdredacteur van EenVandaag René van Brakel reageert: "Wibo van de Linde is de geestelijk vader van TROS Aktua en AVRO  Televizier. Daarmee heeft hij het pad gebaand voor het latere actualiteitenprogramma EenVandaag, dat wordt gemaakt door de fusieomroep AVROTROS. Daarom is Wibo van de Linde van groot belang geweest voor het ontstaan van journalistieke actualiteitenprogramma’s bij de publieke omroep."