Hoe kan Ernst Kuipers het beter doen dan Hugo de Jonge als zorgminister? 4 zorgmedewerkers geven hun adviezen

Waar moet de nieuwe minister van Volksgezondheid volgens zorgmedewerkers op letten? En wat moet er zo snel mogelijk op zijn to do lijst? Deze zorgbegeleider van ernstig beperkte cliënten, huisarts, docent verpleegkunde en ic-verpleegkundige geven advies.

Een minister van Volksgezondheid die zelf een medische achtergrond heeft, is dat een goede zaak? Ja, vinden deze zorgmedewerkers, maar het is wel belangrijk dat hij verder kijkt dan ziekenhuizen, daar zijn ze het alle vier over eens.

Meer aandacht naar geestelijke gehandicaptenzorg

"Het valt mij op dat in de politiek de afgelopen anderhalf jaar nauwelijks iets is gezegd over de geestelijke gehandicaptenzorg. Dat moet de nieuwe minister echt anders gaan doen", zegt zorgbegeleider van ernstig meervoudig beperkte cliënten Agnes van der Haak.

"De werkdruk is hier enorm opgelopen. Onze bewoners hebben 24 uur per dag zorg nodig, dat kunnen we niet afschalen. Ook bij ons zijn mensen gestorven, dat heeft enorme emotionele impact", vertelt Van der Haak.

Geen stem

"Hoe leg je een bewoner met een meervoudige beperking uit dat hij of zij geen visite mag ontvangen, ook papa en mama niet? Dat maakt hen agressief of juist in zichzelf gekeerd. Ik vind dat heel verdrietig."

"Bovendien bestaat de anderhalvemetersamenleving hier niet. Onze bewoners vragen om een knuffel, om warmte. Alle communicatie verloopt via fysiek contact. Onze bewoners hebben geen stem, kunnen zich niet uiten. Dus dat moeten wij voor hen doen."

Op pad met Ernst Kuipers: zo zien de dagen eruit van de man die door corona een BN'er werd - video

Uit de ivoren torens

Huisarts Matthijs van der Poel uit Rotterdam is blij dat de nieuwe coronaminister een medische achtergrond heeft. Hij hoopt dat Kuipers goed naar de mensen in de eerstelijnszorg zal luisteren en niet in de ivoren torens van de ziekenhuizen blijft zitten.

"Ik hoop dat hij ziet wat wij hier in de wijken doen, in samenwerking met ziekenhuizen en de thuiszorg. We moeten 'ontschotten' en samen onderzoeken hoe het beter kan in de zorg."

Eén organisatie verantwoordelijk

De huisarts verwijst naar de thuiszorg: "Ontzettend belangrijk, maar sinds de invoering van marktwerking hebben we in Rotterdam te maken met honderden aanbieders. Er is totaal geen overzicht. Tegelijkertijd ben ik, als een patiënt valt of gaat dementeren, niet alleen medisch verantwoordelijk maar moet ik ook zorgen dat er thuiszorg geregeld wordt. En dat is tijdrovend."

"Bovendien mogen thuiszorgorganisaties patiënten weigeren. Bijvoorbeeld omdat de zorg te zwaar is of de patiënt te moeilijk. De hele zorgketen stagneert als de essentiële zorg wegvalt. Ik pleit voor één organisatie die hiervoor verantwoordelijk is."

'Minister, loop een dag mee'

Ook corona zorgt voor extra verantwoordelijkheden bij huisartsen, vertelt Van der Poel. "Ik ben altijd alert: klinkt een patiënt aan de telefoon benauwd? Moet ik ingrijpen? We hebben er heel wat zorg bijgekregen. Patiënten met corona, mensen die met zuurstof thuiszitten."

Patiënten die hij normaal doorstuurt naar de poli in het ziekenhuis kunnen daar nu niet terecht. "Die houd ik extra in de gaten. Ik booster kwetsbare patiënten thuis. Niet iedereen vindt eenvoudig de weg naar een priklocatie. Ik vind dat er bovengemiddeld veel aandacht naar de ziekenhuizen gaat. Ik nodig de minister dan ook van harte uit om een dagje met mij mee te lopen. Met zijn voeten in de klei."

Zorg als keten bekijken

"Het is belangrijk dat beseft wordt dat de zorg een keten is en dat elke schakel goed moet functioneren. De werkdruk in de wijk en in verpleeghuizen is nog hoger dan in ziekenhuizen. Mensen moeten zo lang mogelijk thuis blijven wonen, maar er is een gebrek aan verpleegkundigen en verzorgenden in de wijk. De hele keten loopt vast."

Dat is waar de nieuwe minister volgens docent verpleegkunde en onderzoeker Sanne Cordfunke-Krebbekx snel mee bezig moet. Ze vindt het mooi dat er een minister komt met zorgervaring, maar ze heeft ook zo haar twijfels. "Hij was heel lang bestuurder van het Erasmus MC, ik vraag me af hoeveel feeling hij nog heeft met de werkvloer."

'Zoek contact met de werkvloer'

Er worden grote tekorten voorspeld van verpleegkundigen en verzorgenden, weet Cordfunke-Krebbekx. Mede doordat er enorm veel mensen uitstromen. "Dan vraag ik me af waar we mee bezig zijn. Verpleegkundigen zijn ontevreden, waarom? Daar moet naar gekeken worden."

Ze hoopt dat de minister contact zal zoeken met de werkvloer, zodat medewerkers zich gehoord en gewaardeerd voelen. "Zij moeten meedenken over problemen die voor hen belangrijk zijn. Je kunt dat niet alleen overlaten aan bestuurders en artsen."

'Denk na over praktische zaken'

Cordfunke-Krebbekx wil dat de minister nadenkt over hoe mensen behouden kunnen worden in de zorg. "Het gaat dan niet alleen om geld, denk ook eens aan hele praktische zaken. Kinderopvang in de avond of in het weekend bijvoorbeeld, zodat het voor alleenstaande ouders makkelijker wordt om te blijven werken."

"Of neem iets eenvoudigs als parkeren. Hier in Amsterdam moet een verpleegkundige betalen om te parkeren bij het ziekenhuis, terwijl veel van hen niet in Amsterdam wonen. Dat is knap lastig als je een avond- of nachtdienst hebt gehad. Die mensen moet je niet met het ov naar huis sturen. Zij moeten na zo'n dienst zo snel mogelijk hun bed in. Denk daar eens over na."

'Kunnen we praten?'

"Hopelijk gaat de minister het gesprek met ons aan, stelt hij vragen, zodat we samen tot een oplossing kunnen komen", zegt ic-verpleegkundige Irina Angyal. Met haar collega's pleit Angyal voor een verpleegkundige beleidsraad, zodat ze echt mee kunnen praten over problemen in hun vakgebied.

Samen met onder andere Sanne Cordfunke-Krebbekx vormt Angyal het collectief Nurse Minded, zij stelden vorig jaar een manifest op dat ging over minder stress en werkdruk, meer waardering en vooral meer inspraak in de dagelijkse praktijk. "Het zijn nu vaak mensen die in de praktijk niet aan het bed staan die beslissingen nemen. Ze weten helemaal niet of hun oplossingen praktisch, handig of realistisch zijn."

'Te veel administratie'

Wat nu bijvoorbeeld misgaat, vertelt Angyal, is dat zij als ic-verpleegkundige een derde van haar uren kwijt is aan administratie. "We zijn echt heel veel tijd kwijt met het invullen van lijstjes, omdat het ziekenhuis anders geen geld krijgt van de zorgverzekeraars. Tijd die we aan zorg zouden kunnen besteden. Sinds corona is de regeldruk niet verminderd. En is er alleen maar zorg bijgekomen. Bovendien komt er nog een zee van inhaal zorg aan."

Ze wenst minister Kuipers heel veel succes. "Ik hoop dat ik samen met mijn collega's van Nurse Minded met hem in gesprek kan gaan. Wij staan er in ieder geval voor open."