Hoe porno het seksleven van Sammie (25) negatief beïnvloedt: 'Ik vind lieve seks nu minder leuk'

Wordt het effect van pornografie op kinderen onderschat? Studente Sammie* (25) denkt van wel. Ze was 11 toen ze voor het eerst porno keek en belandde met een paar klikken bij extreme en gewelddadige video's.

Experts zien dat porno voor kinderen een stuk toegankelijker geworden is en maken zich zorgen over de invloed ervan. "Het is echt anders dan vroeger. Toen had je een boekje of kon je een film huren, nu heb je internetporno en jongeren worden daar in enorme hoeveelheden aan blootgesteld", waarschuwt mediapedagoog Jacqueline Kleijer.

Op de basisschool

Sammie zat nog op de basisschool toen ze voor het eerst stiekem porno keek op de computer van haar oudere broer en zus. "Het was spannend, maar ook iets nieuws", vertelt ze. "En ik merkte ook wel meteen dat ik er best wel opgewonden van raakte. Het was een gevoel dat ik niet echt kon plaatsen."

De eerste keer werd ze betrapt door haar moeder, maar ze praatten er niet veel over. "Die was geschrokken en zei 'ben je daar niet veel te jong voor?'. Toen probeerden ze daar wel een beetje op te letten, maar als je dat eenmaal hebt gezien, dan blijf je er soort van wel naar zoeken."

Gewelddadige porno

Sammie keek als tiener steeds vaker porno en kwam op deze sites ook in aanraking met gewelddadige beelden, vertelt ze. "Ik merkte dat hoe meer porno ik keek, hoe heftiger de dingen waren die ik zag. Het is een soort glijdende schaal."

Dat alleen mannen hiermee zouden worstelen is volgens haar onzin. "Het heeft effect op mannen én vrouwen", weet ze uit ervaring. "Porno heeft invloed gehad op mijn seksuele ontwikkeling. Lieve seks vind ik nu bijvoorbeeld minder leuk. En dat vind ik zonde, want ik denk dat liefdevolle seks veel mooier is. Maar het is niet iets waar ik van geniet."

Vroeger moest je meer moeite doen

Volgens Yuri Ohlrichs, seksuoloog en onderzoeker bij Rutgers, het kenniscentrum voor seksualiteit worden kinderen tegenwoordig eerder geconfronteerd met beelden van bloot en seks dan vroeger: "30 jaar geleden moest je er meer moeite voor doen. De beelden waren ook niet altijd expliciet. Nu is dat heel anders en dat maakt seks een stuk concreter en zichtbaar."

Mediapedagoog Jacqueline Kleijer sluit zich hierbij aan en voegt toe: "Het is fijn, dat als je je seksuele ontdekkingstocht begint dat je dan zelf dingen kan ontdekken. Maar als er zoveel online te verkrijgen is, als dat je beeld is, dan ontwikkel je een heel ander beeld van seksualiteit."

Een soort cocaïne

Kleijer ziet dat de grens voor kinderen en jongeren vaak moeilijk te bewaken is. "Door een algoritme van een site kan je bij steeds extremere filmpjes belanden. Als je naast de pornografische beelden geen andere informatie krijgt over seks, dan kunnen je hersenen gaan denken dat dit is hoe seks is."

Het kan volgens de mediapedagoog in sommige gevallen te vergelijken zijn met het verslavende effect van cocaïne. "Porno geeft je een dopaminekick in de hersenen. Maar dat effect wordt minder en dan heb je er steeds meer van nodig", legt ze uit.

Seksfabels

Wat de invloed van extreme porno precies is op de seksuele ontwikkeling van kinderen, is volgens Ohlrichs moeilijk te zeggen: "Dat is ook weer afhankelijk van het kind en welke boodschappen je vanuit huis meekrijgt. En in welke context je die beelden ziet."

Porno gaat over seksfabels en het is belangrijk dat kinderen dat leren begrijpen, benadrukt de seksuoloog. "Porno is heel erg gericht op stereotype ideeën over seksualiteit, jongeren kunnen denken dat dit is hoe het moet gaan. Maar dat is natuurlijk niet zo. Als ze dat wel denken, kan dat schadelijk zijn."

Gebrek aan begeleiding

Nu Sammie zelf volwassen is, denkt ze dat het haar had geholpen als ze er thuis met iemand over had kunnen praten. Met haar ouders begon ze pas te praten over het onderwerp toen ze zelf seksueel actief was. "Daarvoor hebben we er nooit echt over gesproken, behalve gekke verhalen die ik van mijn broer en zussen hoorde."

De seksuele voorlichting op school ging volgens haar ook niet veel verder dan informatie over soa's. "Op een goede manier begeleiding krijgen om te ontdekken wat je lekker vindt, had kunnen helpen. Bijvoorbeeld door websites te krijgen waarin je veilige porno kon kijken. Of naar verhalen kon luisteren van vrouwen, wat op een fijne manier lekker is.

Taak voor ouders

Sammie denkt dat mensen door gewelddadige porno ervoor zou kunnen zorgen dat mensen een soort afschuw krijgen naar seks toe. Hoeveel effect porno heeft op een kind, heeft volgens Kleijer vooral te maken met het feit of een kind de beelden kan duiden. Ze ziet hierin een taak voor ouders weggelegd: "Ouders zien hun kind niet als seksueel wezen, terwijl hun omgeving dat wel zo ziet", zegt Kleijer.

"Je kan het goed hebben over liefde, seksualiteit en intimiteit", vervolgt Kleijer. "Dan hebben ze een beeld van wat normaal is en durven ze er ook eerder over te praten. Maar ik maak me zorgen omdat dat gesprek er vaak niet is. En dan gaan kinderen zelf opzoek. Het is dan ook een stiekem onderwerp."

Niet groter maken dan het is

Hoe moeten ouders dit dan bespreken? Volgens Ohlrichs is het vooral belangrijk dat je het niet groter maakt dan het is: "Bespreek het terloops en leg uit wat porno is en dat het op zich niet verkeerd is om dit te zien of tegen te komen. Het is belangrijk dat kinderen zich niet schuldig gaan voelen."

De extreme pornografie kunnen ouders het beste vergelijken met ander geweld, adviseert hij tot slot. "Het is vreselijk en niet wenselijk, maar ze kunnen het tegenkomen. Leg uit dat ze erover kunnen praten en dat ze er niet alleen mee rond hoeven te lopen."

* De naam Sammie is gefingeerd, haar echte naam is bij de redactie bekend.