Het zuiden van Nederland kreeg deze zomer te maken met grote overstromingen, maar in andere gebieden worstelen ze juist met droogte. Zoals Zeeland en de hoger gelegen zandgronden in Oost-Nederland. Een waterhouderij en vloeiweides moeten het tij keren.
In Walcheren zijn zeven boeren erin geslaagd om water vast te houden in een zoetwaterbel, een ondergrondse wateropslag. 's Winters is er een overschot, dat op deze manier 's zomers gebruikt kan worden. De boeren verenigen zich in De Waterhouderij en werken nauw samen met Deltares, het kennisinstituut dat onderzoek doet naar water en ondergrond.
Geslaagd project
Grondwaterexpert Perry de Louw van Deltares is enthousiast over de resultaten die in Zeeland zijn geboekt. "Al 6 jaar meten we hoeveel kuub de ondergrondse zoetwaterbel groeit. En het werkt. Je zou dit project kunnen zien als een geslaagde 'lokale gieter'. Nu staat niets het uitrollen van het idee van de Nationale Gieter meer in de weg."
De Nationale Gieter wordt door Deltares gezien als dé oplossing voor het droogteprobleem op de Veluwe. "Regen die in de winter valt, wordt te snel afgevoerd en dat is vooral in zandgebieden een probleem."
Aftappen en opslaan
Dit heeft grote gevolgen voor de grondwaterstand. Huizen kunnen verzakken, de natuur verdroogt en oogsten mislukken. Nu is het zo dat via de Maas en de Rijn drie keer zoveel water Nederland binnenkomt dan er valt aan neerslag. Het meeste water stroomt meteen naar zee.
"Maar we zouden het ook kunnen aftappen en tijdelijk kunnen opslaan onder de grond en het oppompen in droge periodes. Met 0,5 procent van de rivierafvoer kunnen we 300 miljard liter per jaar in de Veluwe opslaan. Dat is ongeveer een derde van wat we in Nederland onttrekken aan het grondwater voor ons drinkwater", zegt De Louw.
Middeleeuwse methodes herontdekt
Op Landgoed Lankheet in Haaksbergen wordt ook geëxperimenteerd met manieren om water vast te houden. Het Lankheet is opgenomen in de zogeheten Gortdroge Wandelgids van de provincies Gelderland, Overijssel en Noord-Brabant die in juni verscheen. In deze gids staan wandelroutes door verdroogde gebieden, waar de wandelaar innovatieve oplossingen krijgt te zien.
Het Landgoed is een 'levend lab' en wordt geleid door landschapsfilosoof Eric Brinckmann. "We hebben hier een 'waterpark' gerealiseerd, waar onderzoek wordt uitgevoerd naar waterzuivering en waterberging. We onderzoeken oude bevloeiingsmethodes uit de Middeleeuwen, de zogeheten vloeiweiden. Dat zijn hooilanden die met een 'slim' watersysteem van kanaaltjes en sluisjes bevloeid kunnen worden. Als je dat met kalkrijk water doet, bemest je meteen de grond."
Toegenomen afvoersnelheid
Ook is de oude loop van de Buurserbeek op het landgoed hersteld. "De Buurserbeek is ooit gekanaliseerd om het water snel af te voeren", vertelt Brinckmann.
"De afvoersnelheid is daardoor met factor 40 toegenomen. Maar tegenwoordig willen we het water vasthouden. We hebben de beek nu met opzet te krap gemaakt. Het weiland overspoelt daardoor en dan kan het water in de grond wegzakken."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.