'Helpen is het beste medicijn': hoe Turkse Nederlanders volgens deze psychiater nu het beste met hun gevoelens om kunnen gaan

De machteloosheid en woede over de aardbeving zijn groot onder Nederlanders van Turkse afkomst. Dat gevoel moeten ze even parkeren, adviseert psychiater Zeynel Erkut. "Probeer iets te doen", zegt hij. "Dit is een tijd dat iedereen moet samenwerken."

Psychiater Zeynel Erkut woont sinds 1994 in Nederland en heeft een praktijk in Amsterdam. Hij is gespecialiseerd in de zogeheten transculturele psychiatrie en ziet in zijn praktijk veel Nederlanders van Turkse afkomst. Hoe kun je het beste omgaan met deze hartverscheurende situatie? Veel praten en helpen. "Dat is nu het beste medicijn."

Machteloosheid

Volgens Erkut kent iedere Turkse Nederlander wel iemand uit het getroffen gebied. Zijn moeder komt er vandaan, al kent zij niemand die direct getroffen is. Turkse Nederlanders zijn volgens hem 'dag en nacht' met de ramp bezig. "Iedereen doet maar wat, zonder coördinatie", vertelt hij. "Ze wachten op een bericht met wat er nodig is."

De afstand zit veel mensen met vrienden en familie in het getroffen gebied in Turkije in de weg. Ze voelen zich machteloos en angstig. Actief en betrokken blijven helpt in dit geval, zegt Erkut. "En ook als je niet direct betrokken bent, helpt het om met elkaar te praten."

Door fases gaan

Volgens psychiater Erkut zijn hulpverleners en artsen in Turkije nu nog niet met rouwverwerking bezig. "We zijn nu bezig met het volgen van de eerste reddingsacties. De tweede fase is de mensen in veiligheid brengen", legt hij uit. "Dat heeft een nuchterheid nodig." De rouw volgt later. Een rouw- en traumaproces kent fases, legt de psychiater uit.

"De eerste fase is schok. Daarna komen angst, verdriet en ontkenning." Volgens Erkut kunnen de mensen in Turkije niet door alle fases heen. In Turkije kan niet alles openlijk besproken worden, zegt hij, dat heeft te maken met de cultuur daar. "We horen steeds dat alles goed loopt en georganiseerd is, maar we weten dat dit niet klopt."

'Trauma komt terug'

Traumaverwerking en rouw gaan langer duren door de grote afstand. De psychiater refereert aan de grote aardbeving in Izmit in 1999. "We krijgen nog steeds patiënten die daar slachtoffer van waren", vertelt hij.

"Iets anders kan dat jaren later opnieuw triggeren. Het trauma komt terug en de rouw ook. Alleen de beelden zien is al genoeg om trauma te beleven", zegt Erkut.

'Nu eerst helpen'

Volgens psychiater Erkut is het organiseren van een hulpactie een manier van omgaan met de situatie. Wat mensen verder kunnen doen? "Erover praten. En steun elkaar, huil", adviseert hij. "Probeer iets te doen, polariseer het niet. Dit is een tijd dat iedereen moet samenwerken."

Hij zegt dat er veel boosheid is om het systeem dat onveilige woningen mogelijk maakte. "Dat moeten ze even parkeren", zegt hij. "Er komt een tijd dat ze dit soort gesprekken kunnen voeren met het waarom dit zo is gebeurd. Nu moeten de mensen elkaar eerst helpen."