Nederland krijgt te maken met een dubbele vergrijzing. We krijgen niet alleen een bevolking met méér ouderen, maar ook steeds ouder wordende ouderen. Waren er begin dit jaar nog lang geen miljoen 80-plussers in Nederland, het CBS verwacht dat er in 2060 bijna twee miljoen Nederlanders ouder dan 80 zijn. Hoe zorgen we ervoor dat deze grote groep ouderen hun laatste levensfase niet eenzaam doorbrengt? Hoe maak je op je 80e nog vrienden?
“Zolang je leeft en goed bij je kop bent is het belangrijk een sociaal netwerk te koesteren”, zegt Marjan Berk (86). Volgens de actrice, schrijfster, en ervaringsdeskundige op het gebied van ouder worden, moeten ouderen zelf moeite doen om een sociaal netwerk levend te houden. “Je netwerk en je vriendschappen moet je behartigen. Kijk om je heen en zie wat anderen doen. Er zijn altijd aanknopingspunten. Met de een ga je fietsen en met de ander praat je over boeken.”
De afgelopen eeuw is de levensverwachting van de mens verdubbeld. Terwijl de medische wetenschap ervoor zorgt dat we honderd jaar oud worden, moeten we nadenken hoe we blijven werken, wie voor ons gaat zorgen en hoe we het gaan betalen en waar gaan we wonen. Maar net zo belangrijk: hoe worden we gezond, gelukkig en zinvol oud? EenVandaag zoekt het uit, van DNA tot Z.
Zuinig zijn op sociaal konvooi
Je moet vroeg beginnen met het opbouwen van een sterk sociaal netwerk, zegt Jenny Gierveld, emeritus hoogleraar Sociologie. Vooral omdat we steeds ouder worden en dus ook langer behoefte hebben aan contact met anderen. “Vanaf je 18e moet je zuinig zijn op de mensen die om je heen staan. Je moet een sociaal konvooi hebben met vrienden, vriendinnen, een eventuele partner en kinderen. Als je elkaar lang kent, weet je het ook meteen als er iets niet pluis is met iemand uit dat konvooi.”
Als je vroeg investeert in een sociaal netwerk, is dit op latere leeftijd makkelijker te onderhouden, zegt Gierveld. “Als 85-plusser kan je nog de telefoon oppakken en informeren bij kennissen: ‘Hoe was je week? Heb je je rijbewijs gehaald?’ Als je dat doet, heb je een voorsprong op de mensen die dat niet durven en het laten bij de krant lezen.”
Activiteiten voor ouderen
Toch lijken we minder tijd te steken in deze sociale contacten dan vroeger, ziet Jenny Gierveld. “We hebben bepaalde bindende organen laten vallen. Vroeger waren meer mensen lid van een vereniging dan tegenwoordig. De kerk bijvoorbeeld: als er iemand niet kwam opdagen, kon je meteen nagaan of er iets mis was. In een vereniging heb je hetzelfde: je ontmoet elkaar iedere week en dat onderhoudt vanzelf een band.”
Ouderen die behoefte hebben aan meer contact en een breder sociaal netwerk kunnen wel meedoen aan tal van georganiseerde activiteiten. Samen wandelen in de wijk, taarten bakken, of dansen. “Als je hier als oudere aan meedoet, kan je het beste ook na de activiteit blijven voor de koffie. Even doorpakken, want wie weet zit er iemand bij waarvan je zegt: ‘Joh, volgende week kunnen we weer een kopje koffie drinken’.”
Onderzoek onder het Opiniepanel over eenzaamheid en sociaal netwerk:
- 13% van de 75-plussers voelt zich regelmatig tot vaak eenzaam
- Slechts 26% van de deelnemers denkt dat hun sociale netwerk nu groot genoeg is om later niet te vereenzamen. Bij 75-plussers is dat 31%
- 18% denkt dat hun sociale/familienetwerk nu groot genoeg is om later mantelzorg te ontvangen. Bij 75-plussers is dat 23%
Lees hier meer over dit onderzoek.
Dit is deel 3 van de serie 'Help ik word 100!'
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.