De Europese Unie wil nog dit jaar twee derde minder Russisch gas importeren. Dat gaat niet ver genoeg, zegt vakbond FNV Havens. Uit solidariteit met Oekraïense havenwerkers en zeevarenden wil de bond een compleet importverbod van kolen, olie en gas.
"Rusland vindt blijkbaar dat ze zich nergens aan hoeven te houden, omdat we afhankelijk zijn van hun olie en gas. Daarmee denkt Rusland heel Europa te kunnen chanteren. Wij zijn geen vakbond die zich laat chanteren en onze leden ook niet." Niek Stam van FNV Havens wil dat Russische schepen zo snel mogelijk worden geweerd uit de Rotterdamse havens.
Afhankelijk van Oekraïners
Volgens de vakbond grijpt de oorlog in Oekraïne enorm in op het leven van veel haven- en transportwerknemers: "Europeanen realiseren zich dat te weinig, maar we zijn heel erg afhankelijk van Oekraïners", legt hij uit.
"Op de vrachtwagens werken bijvoorbeeld veel Oekraïense chauffeurs. Velen hebben hun vrachtwagens verlaten om terug te gaan naar Oekraïne en daar te vechten."
Overgeleverd aan Rusland
Stam maakt zich grote zorgen over Oekraïense havenarbeiders en zeevarenden. "Van Marioepol is weinig meer over. Het zal mij weinig verbazen als er nog veel havenarbeiders in leven zijn, want dat zijn toch vechters. Odessa ligt nu onder vuur. Als dat ook weg is, dan zijn er geen grote havens meer in Oekraïense handen. Dan is het overgeleverd aan Rusland."
"Ze komen niet meer terug", vervolgt hij. "Omdat ze niet meer leven of omdat ze daar hun bestaan opnieuw moeten opbouwen. Of ze komen wel terug met PTSS. Datzelfde geldt voor zeevarenden. Zo'n 60 procent van de Nederlandse vloot wordt bemand door Oekraïners."
Russische lading in de Rotterdamse haven
- De Rotterdamse haven verwerkt jaarlijks 62 miljoen ton vracht van of naar Rusland. Op een totaal van bijna 470 miljoen ton overslag is dus zo'n 13 procent Rusland-georiënteerd.
- De export naar Rusland is door de sancties van de Europese Unie al grotendeels aan banden gelegd. Voedsel wordt nog wel geëxporteerd, maar zogeheten 'dual use'-producten worden tegengehouden door de douane. Dat zijn producten waar Rusland, direct of indirect, profijt van kan hebben voor de oorlogsvoering.
- De import van Russische producten via de Rotterdamse haven bestaat voornamelijk uit grondstoffen voor energie. Grofweg komen op dit moment 30 procent van de ruwe olie, 25 procent van het LNG (vloeibaar gas) en 20 procent van de olieproducten en kolen uit Rusland. Tot nu toe is deze import nog niet stilgelegd.
- Daarnaast exporteert Rusland producten als staal, koper, aluminium en nikkel via Rotterdam. Ook dit valt vooralsnog niet onder de handelsbeperkingen die de Europese Unie heeft ingesteld.
'Als we niets doen gaat de prijs ook omhoog'
Veel Europese landen zijn sterk afhankelijk van, met name Russisch gas. Daarnaast berekende het Centraal Planbureau (CPB) dat stoken en tanken voor veel huishoudens met een kleine beurs inmiddels vrijwel onbetaalbaar is.
Volgens Niek Stam van FNV Havens is dat geen argument om Russische energie te blijven importeren: "Als we niets doen gaat die prijs ook omhoog. Dus het enige wat echt helpt is zorgen dat we niet afhankelijk zijn van Russisch gas en Russische olie."
Nooit eerder gebeurd
De havenarbeiders en de vakbond willen niet zelfstandig van de één op de andere dag beslissen om geen Russische vracht meer te verwerken. "We onderzoeken nu de juridische basis om in tijden van oorlog solidair te kunnen zijn met onze collega's in Oekraïne en om schepen te kunnen boycotten."
"Dat is nog nooit eerder in de geschiedenis gebeurd", vertelt Stam. "Wat wij niet willen is dat we straks tegen een of andere oligarch in de rechtbank komen te zitten en dat we dan failliet verklaard worden omdat ze ons helemaal leegroven."
'In Engeland kan het ook'
Toch denkt de vakbond dat een boycot zou moeten lukken: "In Engeland kan het ook. Daar heeft de overheid een noodwet ingevoerd. Er is daar geen toegang meer voor Russische schepen in de Engelse haven. Dus het kan wel."
"Wij vinden dat we het verplicht zijn om meer te doen dan geven aan Giro555. Dat moet je ook vooral doen, maar daarmee gaan we het niet redden." Inmiddels hebben ook de Verenigde Staten besloten geen olie en gas meer te importeren uit Rusland.
Bloed aan de lading
Nederland of Europa zou dit voorbeeld moeten volgen, zegt Stam: "Onze leden zeggen: er zit bloed aan deze lading. Of het nou olie, kolen of gas is, er zit bloed aan, want er wordt oorlog gevoerd."
"Wij zijn tegen oorlog en willen ons steentje bijdragen door de Russische lading te boycotten", besluit hij.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.