Grote bedrijven moeten zich vanaf nu aan vrouwenquotum houden, een belangrijke eerste stap volgens hoogleraar Janka Stoker

Na jaren gesteggel zijn grote bedrijven sinds 1 januari verplicht om meer vrouwen in de top te benoemen. Nederland volgt hiermee het voorbeeld van landen als België, Frankrijk en Noorwegen. Een goede eerste stap, zegt hoogleraar Janka Stoker.

De nieuwe wet verplicht beursgenoteerde bedrijven om meer vrouwen te benoemen in de Raad van Commissarissen (RvC). Minimaal een derde van de RvC moet uit vrouwen (of mannen) bestaan. Volgens hoogleraar Leiderschap Janka Stoker is dit een belangrijke eerste stap. "Het zorgt voor meer kansengelijkheid, maar het gaat er ook om dat je als bedrijf uitstraalt naar meisjes en vrouwen dat ze bestuurder kunnen worden."

Kwaliteit neemt door quotum toe

De vraag is wel of er door het quotum veel gaat veranderen. In Nederland zijn er 89 beursgenoteerde bedrijven. 61 daarvan voldoen al aan de eisen, blijkt uit cijfers van de Female Board Index.

"Het quotum zal er niet direct voor zorgen dat veel meer vrouwen in topposities komen. Maar de kwaliteit van deze RvC's zal wel toenemen, blijkt uit Zweeds onderzoek. De concurrentie onder mannen wordt namelijk groter, zij moeten strijden om minder plekken. En dat heeft als effect dat er betere mannen aangenomen worden", zegt Stoker.

'Naïve gedachte'

In Noorwegen is al sinds 2016 sprake van een vrouwenquotum. Daar moet zelfs 40 procent van de Raad van Commissarissen bij topbedrijven uit vrouwen bestaan. Toch leidde het daar niet tot meer vrouwen in managementposities en de salariskloof werd niet gedicht.

"De gedachte dat door een quotum bij de Raad van Commissarissen, het over de hele linie beter wordt, is een naïeve gedachte. Zij gaan alleen maar over de benoeming van de Raad van Bestuur. Het gehoopte trickle-down effect bestaat niet", zegt Stoker.

'Bedrijven komen er niet meer onderuit'

Toch is Stoker ook positief over de nieuwe wet. "Je kan het glas halfleeg zien en zeggen: 'dit gaat niet werken'. Maar als je het glas halfvol bekijkt is dit wel een eerste echte stap naar meer vrouwenemancipatie in het bedrijfsleven. Het is ook wel gedurfd. Het is voor het eerst dat de overheid echt ingrijpt in hoe een bedrijf gerund wordt."

Stoker wijst daarbij ook naar een andere regeling in de wet. Vijfduizend grote bedrijven die niet beursgenoteerd zijn, moeten streefcijfers opstellen over de verhouding man- en vrouw in de leiding van het bedrijf. Jaarlijks moeten ze rapporteren over de voortgang. "Dat klinkt vrijblijvend, maar bedrijven moeten wel met een actieplan komen. De Sociaal-Economische Raad gaat die actieplannen en resultaten ook publiceren. Dus bedrijven komen er minder makkelijk onderuit als ze geen vrouwen aannemen."