Gemeenten ondanks grote zorgen niet gehoord bij plannen om spoedeisende hulp te concentreren: 'Zo creëer je een negatief domino-effect'

Burgemeesters van gemeenten met een regionaal ziekenhuis maken zich grote zorgen over de concentratie van de spoedeisende hulp. Uit een enquête die EenVandaag heeft ingezien, blijkt dat gemeenten niet worden gehoord bij de plannen voor de acute zorg.

Burgemeesters en wethouders van kleinere steden zijn zeer bezorgd over de voorgenomen concentratie van de acute zorg. Ze vrezen de negatieve impact op hun gemeenten als spoedeisende hulpposten moeten sluiten en verzetten zich tegen verdere afschaling van lokale ziekenhuiszorg.

'We hebben nu belangrijke zorg dichtbij'

"Tot nu toe hadden we een volwaardig ziekenhuis", vertelt burgemeester Wimar Jaeger over het Gelre Ziekenhuis in Zutphen. "De spoedeisende hulp was volledig bezet, hetzelfde geldt voor de afdeling verloskunde en de intensive care."

"Als je een arm breekt, kun je hier snel op de spoedeisende hulp terecht. Als een bevalling niet goed verloopt of iemand acuut hartklachten krijgt, dan staat er zo een professional klaar in het ziekenhuis. Dat is allemaal belangrijke zorg dichtbij", benadrukt hij.

Verregaande gevolgen voor Zutphen

Maar het Gelre Ziekenhuis kampte afgelopen jaar met grote verliezen en inmiddels is er een manager aangetrokken die orde op zaken moet stellen, weet Jaeger. En dat heeft verregaande gevolgen voor de stad, ziet de burgemeester.

"Voor Zutphen betekent dat straks waarschijnlijk: spoedeisende hulp weg, verloskunde weg, kindergeneeskunde weg. Daarmee creëer je een domino-effect en verdwijnen straks mogelijk ook het ziekenhuislaboratorium, de afdeling radiologie en andere belangrijke voorzieningen", waarschuwt hij.

'Van een koude kermis thuis'

De burgemeester vindt het onbegrijpelijk dat niemand van de gemeente betrokken is bij de afschalingsplannen van het Gelre Ziekenhuis, terwijl het ziekenhuis erg belangrijk is voor Zutphen en de omliggende regio.

"Als je denkt dat de gemeente een partij is om mee te praten over dit soort belangrijke beslissingen, dan kom je van een koude kermis thuis", zegt hij. "We zijn pas op de hoogte gesteld van al deze plannen op ons eigen verzoek."

Enquête: gemeenten worden niet betrokken

Jaeger is niet de enige die zich aan de kant gezet voelt bij de discussie rond de concentratie van acute zorg. Uit intern onderzoek onder 28 gemeenten met een regionaal ziekenhuis blijkt dat lokale bestuurders niet of nauwelijks betrokken worden bij de besluitvorming over het sluiten van spoedeisende hulpposten.

En dat terwijl gemeenten een wettelijke rol hebben bij elke verandering in het acute zorgaanbod en een verantwoordelijkheid hebben richting hun inwoners, benadrukt Joris Bengevoord. Hij is burgemeester van Winterswijk en woordvoerder namens de 28 gemeenten.

'Veranderingen in de krant lezen'

"Deze wettelijke taken van gemeenten blijken op deze manier lastig tot niet uitvoerbaar", zegt Bengevoord. "Wij moeten de veranderingen in het zorgaanbod nu vaak in de krant lezen. Het is tekenend dat de verzekeraars wel lid zijn van het Regionaal Overleg Acute Zorg (ROAZ) en wij niet."

Volgens burgemeester Reinie Melissant-Briene van Gorinchem gaat het bij verreweg het grootste deel van de zorg om basiszorg. "Die zorg gedijt uitstekend in de nabijheid van patiënt, personeel en naasten", zegt ze. "En mensen die geen auto hebben kunnen nu al vaak moeilijk het ziekenhuis bereiken, dat wordt bij concentratie alleen maar erger."

'Niet technocratisch regelen'

"Het is prima om complexe zorg te concentreren, maar wij hebben het hier over basiszorg", valt burgemeester Jaeger van Zutphen haar bij. "Dat moet niet technocratisch geregeld worden."

"Minister Kuipers en zijn medewerkers moeten eens komen kijken. En dat zeg ik als mede-D66'er", roept hij de minister van Volksgezondheid op. "Een ziekenhuis is geen fabriek, het gaat om mensen van vlees en bloed. Voor hen wil ik mee aan tafel zitten en de discussie voeren."

'Niet ieder ziekenhuis kan zijn eigen ding doen'

Minister Kuipers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) zegt in een reactie aan EenVandaag dat regionale ziekenhuizen intensiever moeten gaan samenwerken: "Niet ieder ziekenhuis kan 'zijn eigen ding doen'. Er is nou eenmaal te weinig zorgpersoneel."

Met als gevolg dat de kwaliteit van SEH-zorg niet overal even goed is, aldus de minister. "We moeten inzetten op meer samenwerking, de zorg is te lang te versnipperd geweest."

'Geef als gemeente input, mogelijkheden zijn er'

Wat de inspraakmogelijkheden voor gemeenten bij de concentratie van zorg betreft, verwijst de minister naar samenwerking met de regionale GGD'en en de mogelijkheid om in veiligheidsregio's ook de voorzitters van het ROAZ (Regionaal Overleg Acute Zorgketen) uit te nodigen en om toelichting te vragen.

"Geef als gemeente zeker input in deze discussie. Die mogelijkheden zijn er. Dus ga uit van je kracht in plaats van de angst dat er wat verdwijnt", geeft minister Kuipers de burgermeesters mee.