Jezus, Napoleon, Rembrandt en Van Gogh worden door kunstenaar en fotograaf Bas Uterwijk in een foto gevangen, zonder dat ze ooit voor een lens hebben gestaan. Computers slagen er steeds beter in om kunst te (helpen) maken.
Toen door corona zijn werk dit voorjaar grotendeels stil kwam te liggen, ging Bas Uterwijk fulltime aan de slag met het online programma Artbreeder: software waarmee fotoportretten kunnen worden gemaakt van mensen die niet bestaan. Het programma kan doordat het miljarden afbeeldingen van gezichten heeft bestudeerd, niet van echt te onderscheiden mensen scheppen.
'Jezus was een Palestijn'
Het was zijn afbeelding van Jezus die een storm aan reacties in beweging zette en zorgde voor wereldwijde media-aandacht. Toen Bas een aantal afbeeldingen op zijn Instagram-account plaatste, had hij nooit gedacht dat ze viral zouden gaan. Vooral in Zuid Amerika werd de afbeelding van de nogal donker uitgevallen Jezus een hit.
"Ja, natuurlijk is dat mijn hand, om zijn huidskleur donkerder te maken", zegt Uterwijk. "Jezus was een Palestijn, dus toen ik tientallen afbeeldingen van hem uit de Renaissance en de Middeleeuwen had geupload, beviel mij de huidskleur niet. Ook zijn langere haren leken me een modeverschijnsel van de tijd dat kunstenaars hem hebben afgebeeld."
Invoeren en bijsturen
Het is dus meer dan simpelweg beelden invoeren in een software-programma. Hoe hij het doet? Uterwijk gebruikt het programma Artbreeder om zijn historische figuren tot leven te wekken.
"Ik voer alle afbeeldingen die ik, bijvoorbeeld van Napoleon, kan vinden en daarmee gaat het programma aan de slag. Ik stuur het dan bij", zo legt hij uit. "Ik kan hem ouder, donkerder, statiger of vriendelijker maken."
'Levend' portret luistert heel nauw
Vanuit verschillende hoeken is inmiddels interesse in zijn werk getoond. Uterwijk hoopt zijn historische figuren binnenkort ergens tentoon te kunnen stellen. Ondertussen werkt hij aan andere historische figuren die hij met deze techniek tot leven wil brengen.
Op de vraag wat zijn hand nog in het proces is, en waar dat van de software ophoudt, zegt hij: "Of een portret echt leeft, luistert heel nauw. Dat kan in een oogopslag zitten, de stand van een gezicht. Zo kijk en beoordeel ik ook de portretten die ik maak als fotograaf. Dat zie je ook in deze werken terug."
Afbeeldingen van echte mensen
Intussen krijgt hij via zijn social media regelmatig nog afbeeldingen van echte mensen waarop 'zijn' Jezus heel erg lijkt. Uterwijk wijst er één aan die grote gelijkenissen met de foto van Jezus Christus heeft.
"En deze jongen heeft Palestijnse ouders. Dus dan weet ik wel dat ik wat dat betreft goed zat, qua trekken en kleur."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.